سیسرۆ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە دەستکاریی مۆبایلیی پێشکەوتوو |
No edit summary تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە دەستکاریی مۆبایلیی پێشکەوتوو |
||
ھێڵی ٣:
'''مارکوس توولیووس سیسرۆ''' (٣ی کانوونی دووەمی ١٠٦ی [[پێش زایین|پ.ز.]]_ ٧ی کانوونی یەکەمی ساڵی ٤٣ی پ.ز.) [[سیاسەتوان|سیاسەتمەدار]]، پارێزەر، زانا، [[فەیلەسووف]] و، [[گومانکاری|گومانگەرایەکی]] ئەکادیمی بوو<ref>{{Cite journal|last=Johanson|first=Carmen|last2=Londey|first2=David|date=1988|title=Cicero On Propositions: Academica Ii.95|url=http://dx.doi.org/10.1163/156852588x00598|journal=Mnemosyne|volume=41|issue=3-4|pages=325–332|doi=10.1163/156852588x00598|issn=0026-7074}}</ref> کە هەوڵی دەدا لە کاتی قەیرانە سیاسییەکان کە بوونە هۆکاری دامەزراندنی [[ئیمپراتۆریەتیی ڕۆمی|ئیمپڕاتۆریەتی ڕۆم]]، پڕەنسیپی ئۆپتیماتەکان بەرز ڕابگرێت. <ref>{{Cite web|last=Balsdon|first=Mary Katherine Claudia Balsdon|date=2021-05-22|title=The distribution and effects of microbeads on host-parasite interactions of Ontario wetland fauna: tadpoles, snails and trematodes|url=http://dx.doi.org/10.32920/ryerson.14646969|access-date=2021-11-24|website=dx.doi.org}}</ref> نووسینە فراوانەکانی لە نامیلکەگەلێک لەسەر [[ڕەوانبێژی]]، [[فەلسەفە]] و، [[سیاسەت]] پێک هاتوون. سیسرۆ بە یەکێک لە مەزنترین وتاربێژان و پەخشاننووسانی ڕۆما دادەنرێت.<ref>{{Cite journal|last=Lacey|first=W. K.|date=1976-11|title=Elizabeth Rawson, Cicero, a Portrait. London: Allen Lane, 1975. Pp. xvi + 341. £5·50.|url=http://dx.doi.org/10.2307/299826|journal=Journal of Roman Studies|volume=66|pages=265–266|doi=10.2307/299826|issn=0075-4358}}</ref> <ref>{{Citation|last=Bishop|first=Caroline|title=Cicero|date=2018-12-20|url=http://dx.doi.org/10.1093/oso/9780198829423.003.0007|work=Cicero, Greek Learning, and the Making of a Roman Classic|pages=259–300|publisher=Oxford University Press|access-date=2021-11-24}}</ref> لە ساڵی ٦٣ی پێش زاییندا، لە خێزانێکی دەوڵەمەندی چینی سوارچاکان چاوی بە دنیا ھەڵ ھێنا و، لە ساڵی ٦٣ی پێش زایین وەک کۆنسووڵ خزمەتی دەکرد.
کاریگەریی ئەو لەسەر [[زمانی لاتینی]] زۆر گەورە بوو. زیاتر لە سێ چارەک لەو [[وێژە|ئەدەبیاتە]] لاتینییەی کە لە سەردەمی ژیانی ئەودا نووسراون و ئێمە ئاگاداری بین، لەلایەن ئەوەوە نووسراون. دەگوترێت کە [[پەخشان|پەخشانی]] دوای سیسرۆ، نەک تەنها بە لاتینی بەڵکوو بە زمانە ئەوروپییەکان تریش تاکوو سەدەی نۆزدەیەم، یان کاردانەوەیەک بووە لە دژی ئەو، یان گەڕانەوە بووە بۆ ستایلەکەی. <ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/184983652|title=A companion to Latin literature|date=2005|publisher=Blackwell Pub|others=S. J. Harrison|isbn=978-0-470-99668-3|location=Malden, MA|oclc=184983652}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/31434511|title=Merriam-Webster's encyclopedia of literature.|date=1995|publisher=Merriam-Webster|others=Inc Merriam-Webster|isbn=0-87779-042-6|location=Springfield, Mass.|oclc=31434511}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Smethurst|first=S. E.|last2=Cicero|last3=Grant|first3=Michael|date=1960|title=Cicero, Selected Works|url=http://dx.doi.org/10.2307/4344481|journal=The Classical World|volume=54|issue=3|pages=98|doi=10.2307/4344481|issn=0009-8418}}</ref>سیسرۆ [[ئارگیومنت|ئارگیومێنتەکانی]] قوتابخانەی گەورەی فەلسەفەی [[هێلینیزم|هێلێنیستیی]] بە لاتینی ناساند و وشەکارییەکی فەلسەفیی لاتینیی دروست کرد، بەم جۆرەش پێگەی خۆی وەک [[وەرگێڕان|وەرگێڕ]] و فەیلەسووف قایم کرد.
هەرچەندە سیسرۆ وتاربێژێکی شارەزا و پارێزەرێکی سەرکەوتوو بوو، بەڵام باوەڕی وابوو کە پیشە سیاسییەکەی گرنگترین دەستکەوتی بوو. لە کاتی کونسوڵگەریی ئەودا بوو کە دووەمین پیلانگێڕیی کاتلیناری هەوڵی دا لەڕێگەی هێرشکردنە سەر شارەکە لەلایەن هێزە دەرەکییەکانەوە [[حکوومەت]] بڕووخێنێت و، سیسرۆ بە لەسێدارەدانی خێرا و مشتومڕهەڵگری ٥ پیلانگێڕەکە یاخیبوونەکەی سەرکوت کرد. لە ناوەڕاستی سەدەی یەکەمی پ.ز. کە سەردەمێکی پڕ لە پشێوی بوو و شەڕی ناوخۆ و دیکتاتۆریەتی [[جولیوس سێزار]] لە ڕووداوە گرنگەکانی بوون، سیسرۆ پاڵپشتیی لە گەڕانەوە بۆ حکوومەتی نەریتیی کۆماریی کرد. دوای مردنی قەیسەر و ملمانێکانی گرتنەدەستی دەسەڵات، سیسرۆ بوو بە دوژمنی [[مارک ئانتۆنی]] و لە زنجیرە وتارێکدا هێرشی کردە سەری.
| |||