لوڕی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
گەڕاندنەوەی پێداچوونەوەی 768844 لە لایەن Danial2703kurdistan (لێدوان)
تاگ: پووچەڵکردنەوە
ئەو دوو سەرچاوە دەبێت بەم شێوە زێدە بکرێت.ئەم مژارانە زۆر گومانیان لەسەر کراوە.تکایە داواکارییەکانی نەسەڵمێندراو بێ باسکردن و بەشێوەیەکی دڵنیایانە نەنووسینەوە.
ھێڵی ١:
'''لوڕی''' یەکێک لە زمانە ئێرانییەکانە، کە لە شاخەی زمانە ئێرانییەکانی باشووری ڕۆژاوا دەستەبەندی کراوە. لوڕی وێراێ زمانی فارسی لە زمانە ئێرانییەکانی باشووری ڕۆژاوای ئێران بە ئەژمار دێن. زمانی لوڕی لە بەشێکی گەورە لە ئێڕان قسە دەکرێت. زمانی لوڕی لە ناوەند و بەشی باشووری پارێزگای لوڕستان، زۆربەی بەشەکانی پارێزگای کۆھگیلوویە و بۆیەر ئەحمەد، نێوەیەک لە پارێزگای چوارمەحال و بەختیاری، بەشی ڕۆژاوای پارێزگای فارس، بەشی ڕۆژاوا و ھەندێک لە شارەکانی ناوەندی پارێزگای ئەسفەھان، نێوەی ڕۆژھەڵاتی پارێزگای خووزستان، بەشەکانێک لە پارێزگای بووشێھر، بەشی باشوور و ڕۆژاوای پارێزگای ھەمەدان، بەشی باشووری پارێزگای مەرکەزی، بەشی باشووری پارێزگای ئیلام، و ھەروەھا شارەکانی گەودین و کەنگاوەر لە پارێزگای کرماشان قسە دەکرێت. جگە لەمانە لە ھەندێک لە پارێزگاکانی دیکەی ئێران وەکوو کرمان، خۆراسان، ئەلبۆرز و تارانیش ئاخێوەرانی زمانی لوڕی دەژێن.
 
ھەندیک کەس وەکوو [[شێخ محەممەدی مەردۆخ]] وادەزانێت کە زمانی لوڕی یەکێک لە بنزارەکانی شێوەزاری [[کوردیی باشووری]]یە و بەم ھۆیە بە ھەڵە بە شێوەزاری کوردیی باشووری (شێووەزارەکانی کەڵھوڕی، فەیلی و لەکی) ناوی لوڕییان داوە.<ref>{{Cite book|last=کوردستانی|first=محەممەد مەردۆخ|title=تاریخی مەردۆخ|publisher=کارنگ|year=۱۳۷۹|isbn=964-6730-08-6|location=تاران|pages=۱۲۰}}</ref><ref>{{Cite book|last=مەردۆخ|first=شێخ محەممەد|title=کوردستان|publisher=کاڕەنگ|year=١٣٧٩ ھەتاوی|isbn=964-6730-08-6|location=تاران|pages=١٢٠}}</ref> ئەمە لە حاڵێکدایە کە شێوەزارەکانی کەڵھوڕی، لەکی و فەیلی بە تەواوی کوردیین و بە شێک لە زمانە ئێرانییەکانی باکووری ڕۆژاوا بە ئەژمار دێن و جیا لە لوڕی و فارسین.
 
== شێوەزارەکانی لوڕی ==
ھێڵی ٣٨:
ئێمە خەوتبووین ھەتا نزیکییەکانی ساعەتی چوار و چوار و نێو. ئەوانەی کە پای ئاگر بوون و ھەستابووبوون، ھەموویان خەوەر کردەوە و ھەموو بە گورجی خۆیان ئامادە کرد بۆ ڕویشتن بە ڕەو لووتکە. بەڵام بڕیاریان کرد کە یەک دوو کەس لە ئەشکەوتەکەدا بمینن و ئەوانەی دیکە بەڕەو لووتکە بڕۆن. چۆنکە کەلوپەلێکی زۆریان ھەبوو و نەیانتوانیو لەگەڵ خۆیاندا بیانبەن. دوو کەسیان لە ئەشکەوتەکە ماون تا ھەم چاودێری لە کەلوپەلەکان بکەن و ھەم چاشتێک ئامادە بکەن تا کاتێک ئەوانەی دیکە گەڕاون بیخۆن.
 
== هەندێکھەندێک لە وشەکانی لوڕی ==
'''لوڕیی باکووری:'''
* دآ= دایک
ھێڵی ٦٠:
 
'''لوڕیی وروگردی:'''
* نِنَهنِنَە=دایک
* بواَ=باوک
* بِرار=برا
ھێڵی ٦٨:
* کِلِک=کلک، کلگ، ئەنگۆست
* دو=دەم
* وِرِهوِرِە=بۆ، ئەڕا، پەری
* زِنِشت=ژان
* اِژبوژ=سپێ
ھێڵی ٨٣:
* گٱپ: مەزن، گەورە
* لوچ: لێو، لچ
* خٱنٛهخٱنٛە: خەنە، پێکەنین
* نک نک: پەژارە
* کِلیک: کلک، کلگ، ئەنگۆست
ھێڵی ١٠٦:
* زناٛشت=ژان
 
'''لوڕیی ڕامهۆرمۆزیڕامھۆرمۆزی:'''
* دا، دالکٱ=دایک، داڵگ
* بوٱ=باوک، باوە
ھێڵی ١٢٤:
* دوتٱر=دت، دیوەت، کچ
* دزی=دزی
* هوناْھوناْ=خانە، ماڵ، کێ، یانە
* خین=خوێن
* میرٱ=شوی، مێرد
* پیا= پیا، پیاو، پیاگ
* بٱهیگبٱھیگ=بۆک، ویو، وەوی
 
{{Incubator|کۆد=luz|زمان=لوڕیی باشووری}}
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/لوڕی»