تێرمۆسفێر: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب robot jêbirin: tr:Termosfer; تغييرات تجميلية
No edit summary
ھێڵی ١:
{{خاوێن کردن}}
[[Germasipêr]] ya ‘’’Têrmosfêr’’’ layeyek e le [[temsipêrî zemî]].
 
'''تێرمۆسفەر''' یان '''گەرماسپێر''' (بە ئینگلیزی: thermosphere) لایەیەکە لە [[تەمسپێری زەوی]].
== Wişeretnasî (Êtîmolojî) ==
 
== وشەرەتناسی (ئێتیمۆلۆژی) ==
Le zimanî [[Yonanî]] da “thermo” be watey “[[germa]]”/” [[daxî]]” û “sphaira”ş be watey “[[sipêr]]” e.
 
لە زمانی [[یۆنانی]] دا θερμός - thermos بە واتەی [[گەرما]]/[[داخی]] و sphaira ش بە واتەی ئاسمان (سپێر)ە.
== Taybetmendîyekan ==
 
== تایبەتمەندییەکان ==
[[Germasipêr]] le 90 km ewrazî zemî dest pê deka. L’em berzayîye da gazekanî temsipêrî (atmosfêrî) rize rize berpêlî [[mezêtî molêkûlî]] deçine naw layekanî sipêr.
 
تێرمۆسفەر لە ٩٠ کم ئەورازی زەوی دەست پێ دەکا. لەم بەرزایییە دا گازەکانی تەمسپێری (ئاتمۆسفێری) رزە رزە بەرپێلی [[مەزێتی مۆلێکوولی]] دەچنە ناو لایەکانی سپێر.
Demay germasipêrî be hoy llûşandinî [[pirûskekanî rojyarî]] ke be destî paşmawî [[oksîjên]]ekan encam dekrêt, deçête serew. Dema paşêrî çallakî rojyar e û detwanêt heta 1,500° C biçete serew.
 
دەمای گەرماسپێری بە ھۆی ڵووشاندنی [[پرووسکەکانی رۆژگاری]] کە بە دەستی پاشماوی [[ئۆکسیجن]]ەکان ئەنجام دەکرێت، دەچێتە سەرەوە. دەما پاشێری چاڵاکی رۆژیارە و دەتوانێت ھەتا 1,500°C بچەتە سەرەوە.
Le dirêjey roj da tenya hendêk le parçekanî em şwêne le [[temsipêrî zemî]] detwanin be demay 2,500° C bigen. Gerçî demake le wê da zor germ e bellam gas (şayet) kesê pê germ nebê. Emeş b’em hoye ye ke bendîwarîkî serrast legell molêkûlekanî gazekanewe her nîye. [[Germapêw]]êkî lebar (normal) le wê da jêr 0° C nîşanman pê deda.
 
لە درێژەی ڕۆژ دا تەنیا ھەندێک لە پارچەکانی ئەم شوێنە لە [[تەمسپێری زەوی]] دەتوانن بە دەمای 2,500 °C (4532°F) بگەن. گەرچی دەماکە لە وێ دا زۆر گەرمە بەڵام گاس (شایەت) کەسێ پێ گەرم نەبێ. ئەمەش بەم ھۆیەیە کە بەندیواریکی سەڕاست لەگەڵ مۆلێکوولەکانی گازەکانەوە ھەر نییە. [[گەرماپێو]]ێکی لەبار (نۆرمال) لەوێ دا ژێر 0 °C نیشانمان پێ دەدا.
Layey jûrûy [[germasipêr]], [[yonsipêr]]î nawe.
 
لایەی ژوورووی [[گەرماسپێر]]، [[یۆنسپێر]]ی ناوە.
 
[[ar:ثيرموسفير]]