شارستانیەتی ئیلام: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دەربازدانی ١ سەرچاوە و تاگکردنی ٠ بە مردوو) #IABot (v2.0.8.1
ب ←‏ناو: خاوێنکردن, replaced: ووو ← وو (2)
ھێڵی ٣:
 
== ناو ==
ئیلامییەکان بە (Ha(l)tamti/Hatamt) واتە (خاکی خودا) ناوزەندیان کردووە ، ئەکەدییەکان بە ( ئیلامتوو ) ناوزەندیان کردووە، سۆمەرییەکان بە بیری نووسینی NIM واتە (بەرز و بڵند) نووسیویانە.<ref name="fa.wikipedia.org"/> ناوی ئەو دوو پارێزگایەی کوردستانە ([[پارێزگای ئیلام|ئیلام]] و [[پارێزگای خووزستان|خووزستان]]) لە ناوە کۆنەکانیان وەرگیراوە. جگە لە پارێزگای ئیلام، ناوی خووزستان لە وشەی Uvja وەرگیراوە، کە لە دەقی دەقی ڕۆڵی ڕۆستەم و نووسراوەکانی داریووش لە پێرسپۆلیس و شۆش واتە ئیلام وەرگیراوە و بە گوتەی ئیراج ئەفشار لە تەماشاکردنی خوووستانخووستان: کۆمەڵە یەک لە باری مێژوویی، جوگرافی، کۆمەڵایەتی و ئابووری ناوچەکە لە Uxi یۆنانی و ئەگەر ژوول ئاپێر مان قبوڵ بێت، لە ئیلام خووس (xus) یان خووز (khuz) بووە. هەروەها هێنری ڕاولینسۆن بە هۆبووی پەهلەوی(Ūvja)ی بە (Hobui) دادەنرا کە ڕەگی ناوی [[ئەھواز|ئەهواز]] و خوووستانەخووستانە. ئەم وشەیە لە حاجووستان و هەبوجستانەوە وەرگیراوە، کە لە مجمل التواریخ و القصص (سەرەتای سەدەی ٦) لە ئاماژەدان بە خووزستان دا هاتووە.
== سنووری ئیلام ==
لە سەردەمە کۆنەکانی ئیلام دا بە و خاکەی کە لەم پارێزگایانە تێکەڵ کراوە، ئاماژە بۆ ئەوە کراوە: [[پارێزگای خووزستان|خووزستان]]، [[پارێزگای لوڕستان|لوڕستان]]، ، [[پارێزگای ئیلام|ئیلام]]، چیای بەختیاری سەبارەت بەم خاکە لە [[ڕۆژاوا|ڕۆژاواوە]] تا [[دیجلە]]، لە [[ڕۆژھەڵات|ڕۆژهەڵاتەوە]] بەشێک لە [[پارێزگای فارس|فارس]]، لە [[باکوور|باکووری]] ڕێگای لە [[بابل|بابلەوە]] تا [[پارێزگای ھەمەدان|هەمەدان]] و [[پارێزگای کرماشان|کرماشان]] و لە [[باشوور|باشوورەوە]] تا [[کەنداوی فارس]] و [[پارێزگای بووشێھر|بووشێهر]]. شارە گرنگەکانی ئەم خاکە بەم شێوەیە دەنووسرێت:١- [[شاری کۆنینەی شۆش|شۆش]] کە گرنگترین شاری ئیلامە و وەک دەردەکەوێت یەکێکە لە کۆنترین شارەکانی جیهان. ٢- [[دەڕەشار|ماداکتو]] لەسەر ڕووباری کەرخە (لەوانەیە لە ئیلامی ئێستا) ٤- خایدالو، کە لە شوێنی [[خورەماوە]] سەردەمی مۆدێرن دروستکراوە ٤- [[ئەھواز|ئەهواز]].