خێوەتگا بنچینەییەکانی ئیڤرست: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

خێوەتگا بنچینەییەکان خێوەتگای رەهەندین لەبنکەی چیای ئیڤرست کە لەلایەن شاخەوانەکانەوە بەکاردەهێنرێن لە کاتی سەرکەوتن و دابەزینیاندا. هەروەها لەلایەن شاخەوانەکانەوە سەردانیان دەکرێت. خێوەتگای بنچینەیی باشوور بەکاردێت لە کاتی سەرکەوتن لە بەری ڕێچکەی باشووری ڕۆژهەڵاتییەوە، لە کاتێکدا کە خێوەتگای بنچینەیی باکوور بەکاردێت لە کاتی سەرکەوتن لە رێگەی باکوری ڕۆژهەڵاتەوە<ref> https://books.google.com/books/about/Shangri_La.html?id=pwfpdmnfw7IC </ref>.

پێداویستیەکان لەلایەن کۆڵبەرەکانەوە دەگوازرێتەوە بۆ خێوەتگای بنچینەیی باشوور، وە بە یارمەتی ئاژەڵەکان و شاخەوانەکان. خێوەتگای بنچینەیی باکوور بە ڕێگایەکی قیرتاو کە لە ڕێگای گشتی نەتەوەیی چین ٣١٨ لق دەکات، دەستی پێ دەکرێت. شاخەوانەکان بە شێوەیەکی ئاسایی لە خێوەتگای بنچینەیی بۆ چەند ڕۆژێک پشوو دەدەن بۆ خۆڕاییکردن، بۆ کەمکردنەوەی مەترسی نەخۆشی بەرزایی<ref> https://www.foxnews.com/world/2015/08/07/4-sections-trekking-route-to-mount-everest-were-damaged-by-earthquake/ </ref>.

خێوەتگای بنچینەیی باشووری ئیڤرست، لە بەرزایی ٥,٣٦٤ مەتر دامەزراوە، یەکێکە لە بەناوبانگترین ڕێگاکانی گەشتکردن لە هیمالایە و نزیکەی ٤٠,٠٠٠ کەس لە ساڵێکدا لە فڕۆکەخانەی لوکلاوە گەشتی بۆ دەکەن گوێزەرەوەکان بە شێوەیەکی ئاسایی لە کاتماندۆوە گەشت دەکەن بۆ لوکلا بۆ پاشەکەوتکردنی کات و وزە پێش دەستپێکردنی گەشتەکە بۆ خێوەتگای بنچینە. هەرچۆنێک بێت، گەشتکردن بۆ لۆکلا ئاسانە هیچ ڕێگایەک لە کاتماندۆوە بۆ لوکلا نییە و لە ئەنجامدا تاکە شێوازی گواستنەوەی کەلوپەلی گەورە و قورس بە فڕۆکەیە<ref> https://news.nationalgeographic.com/2015/04/150425-everest-earthquake-basecamp-nepal-himalaya-climbing-sherpa/ </ref>.

سەردانێک بۆ خێوەتگای بنچینەیی باکوور پێویستی بە مۆڵەت هەیە لە حکومەتی چین، لەسەر ئەو مۆڵەتەی کە پێویست بوو سەردانی تبت بکات. دەستگەیشتن بە خێوەتگای بنچینەیی باکوور لە مانگی شوباتی ٢٠١٩ەوە بەڕووی گەشتیاران داخرا، پێشتر ئەم جۆرە ڕێپێدانانە دەکرێت ڕێکبخرێت لە ڕێگەی هاوبەشگاکانی گەشت لە لهاسا وەک بەشێک لە گەشتێکی پاکێج کە بریتیە لە فەراهەمکردنی ئۆتۆمبێلێک و شۆفێر و ڕێبەرێک. خێوەتگای بنچینەیی باکوور لە ڕێگای ١٠٠ کیلۆمەترەوە لە ڕێگای هاوڕێیەتی لە نزیک شیلکارەوە دەست دەکەوێت بەرەو باشوور. لە خێوەتگای بنچینەوە پێویست بوو هەموو گەشتیارەکان ئەو پاسانە بگرن کە لەلایەن حکومەتەوە بەڕێوەدەبرێن بۆ سنوردارکردنی هاتووچۆ لە دوا درێژکردنەوەی ڕێگای مەرگ بۆ تەپۆڵکەیەکی بەرزی ٥٢٠٠ مەتری لەسەر ئاستی دەریاکان ڕێک پێش خێوەتگای شاخەوانان هەروەها دەکرێ لە خێوەتگای گەشتیارەکان بگەڕێینەوە، بەڵام تەنها کاتێک کە بە شێوەیەکی ڕێک و پێک داوابکرێت<ref> https://timesofindia.indiatimes.com/toierrorfound.cms </ref>. خێوەتگای بنچینەیی گەشتیاری نزیکەی نیوەی ڕێگای نێوان مۆنەرێگای رێنگبوکە خێوەتگای سەرەکی شاخەوانەکان لە ژێر پێی رۆگبۆک هەڵکەوتووە.