پروسیا: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary |
No edit summary |
||
ھێڵی ٢:
</ref> . له ساڵى 1618 ميرنشينى پروسيا بووه بهشێك له ميرنشينى '''براندنبيرگى ههڵبژارده''' كه له ساڵى 1157هوه دامهزراوهو له 1415هوه لهلايهن بنهماڵهى خانهدانى '''هۆهنتسولرن'''هوه حوكمڕانى دهكرا. [[File:290px-Map-deutsches-kaiserreich-preussen.png|وێنۆک|250px|نهخشهى بروسيا (رهنگى سهوز) و ئهلمانياى ئێستا (رهنگى بۆر)]]
دواتر ناوى بروسيا گشت ناوچهكانى دهوڵهتى براندنبيرگى داگرت پاش ئهوهى له 1701دا خانهدانانى هۆهنتسولرن ناوزهدى شاى بروسيايان پێ درا. لهم ماوهيهدا ناوى بروسيا گۆرانكارى بنچينهيى به خۆوه بينى پاش دانانى (مير فريدريخى سێههم)به پاشاى '''شانشينى بروسيا'''و ناساندنى وهك '''فريدريخى يهكهم،''' . ههرزوو بروسيا بووه دهوڵهتێكى زلهێز له ئهوروپا و رۆڵى رابهرايهتى كردنى وڵاته ئهڵمانهكانى له دهست نهمسا (ئوتريخ)ى قهيسهرنشين دهرهێنا، له 1871 '''ئيمپراتۆريهتى ئهڵمان''' راگهيهنرا كه بروسيا بوو به (براگهوره) و برياردهر تيايدا.
[[File:170px-Frederick II of Prussia Coloured drawing.png|وێنۆک|250px| بروسيا له ناو جغزى ئيمپراتۆريهتى ئهلمان و نيگارى فريدريخى 2]]
پاش روخانى پاشايهتى له شۆرشى تشرينى دووهم 1918 بروسيا كرا به كۆمارى بهڵام زۆرى نهخاياند و له ساڵى 1932 له ژێر زهبرى ('''گورزى بروسيا''') لهلايهن حكومهته ئيمپراتۆريهتهكهوه ههڵوهشێنراوه. دهوڵهتى بروسيا له جهنگى جيهانى دووهم كۆتايى پێ هێنرا كاتێك ئهنجومهنى هێزهكانى داگيركهرى هاوپهيمان ساڵى 1947 بريارى ههڵوهشاندنهوهى دا، ساڵى 1949 له سهر زۆرينهى خاكى پروسيا كۆمارى فيدرالى ئهڵمانيا پێكهێنراو پاشماوهى خاكهكهى(كه له 1871دا له ناو جغزى بروسيا دابوون) پارچه پارچهكراو بهر دراوسێكانى ئهڵمانيا كهوتن له فهڕهنساوه تا رووسيا. .<ref name="Clark, Christopher 2006">Clark, Christopher (2006): Iron Kingdom: The Rise and Downfall of Prussia, 1600-1947.</ref>
|