خەسڵەتە بەجێماوەکان لە مرۆڤ دا: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب شائەمراز، + داڕێژە
Adding 1 book for ویکیپیدیا:سەلماندنیبوون (20211014sim)) #IABot (v2.0.8.2) (GreenC bot
ھێڵی ١٤:
 
== ھەڵسووکەوت ==
بەھەمان شێوە مرۆڤەکان خاوەنی چەند ھەڵسووکەوت و پەرچەکردارێکی بەجێماون.<ref name="Dao">{{cite journal|doi=10.1016/S0046-8177(84)80079-9|pmid=6373560|title=Human tails and pseudotails|url=https://archive.org/details/sim_human-pathology_1984-05_15_5/page/449|journal=Human Pathology|volume=15|issue=5|pages=449–53|year=1984|last1=Dao|first1=Anh H.|last2=Netsky|first2=Martin G.}}</ref> بۆ نموونە، ڕوودانی ڕەپبوونی مووەکان لە کاتی فشاردا کردەیەکی کاردانەوەی بەجێماوە کە ئەگەری ھەیە ئەرکە سەرەکییەکەی لە باوباپیرانە دێرینەکانی مرۆڤی پەرەسەندوودا بریتیی بووبێت لە بەرزکردنەوە و بڵاوکردنەوەی مووی لەش بەمەبەستی دەرکەوتنی بە قەبارەیەکی گەورەتر و لە ئەنجام دا بوونە ھۆکاری ترساندنی ڕاوکەران.<ref>{{cite journal|doi=10.1016/S0940-9602(11)80496-6|pmid=8059973|title=Morphological and immunohistochemical characteristics of axial structures in the transitory human tail|journal=Annals of Anatomy - Anatomischer Anzeiger|volume=176|issue=3|pages=277–86|year=1994|last1=Saraga-Babić|first1=Mirna|last2=Lehtonen|first2=Eero|last3=Švajger|first3=Anton|last4=Wartiovaara|first4=Jorma}}</ref> ھەروەھا بەرزکردنەوەی موو بۆ گلدانەوەی چینێکی زیادەی ھەواش بەکاردێت بەمەبەستی گەرم ھێشتنەوەی جەستەی ئاژەڵەکە، بەھۆی کەمبوونەوەی ڕێژەی موو لە مرۆڤە پەرەسەندووەکان دا، ڕوودانی ڕەپبوونی موو لە کاتی سەرمادا بە دیاردەیەکی بەجێماو دادەنرێت.<ref>{{Citation|title=Spectrum of human tails: A report of six cases|author=Biswanath Mukhopadhyay, Ram M. Shukla, Madhumita Mukhopadhyay, Kartik C. Mandal, Pankaj Haldar, & Abhijit Benare|journal=Journal of Indian Association of Pediatric Surgeons|year=2012|volume=17|issue=1|pages=23–25|doi=10.4103/0971-9261.91082|pmid=22279360|pmc=3263034}}</ref>
 
لە منداڵە ساواکانی مرۆڤ دا پەرچەکرداری دەست گرتن (دەست گوشین) بە ھەڵسووکەوتێکی بەجێماو دادەنرێت. لە کاتی دانانی پەنجە یان تەنێک بۆ ناو لەپی دەستیی ئەوا منداڵە ساواکە ڕاستەوخۆ ھەڵدەستێت بر داخستنی پەنجەکان و گرتنی. ئەم گرتنە تا ڕادەیەک بەھێزە.<ref>Johnson, Dr. George B. [http://www.txtwriter.com/backgrounders/Evolution/EVpage12.html "Evidence for Evolution"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080310041049/http://txtwriter.com/Backgrounders/Evolution/EVpage12.html|date=10 March 2008}}. (Page 12) Txtwriter Inc. 8 Jun 2006.</ref> ئەم جۆرە گرتنە لە پێیەکانیش دا بە ئاشکرا ھەستی پێ دەکرێت، لە کاتێک دا منداڵێک دادەنیشێت، پێیەکانی بەشێوەیەکی لوولخواردوو دادەنێت بەھەمان ئەو شێوەیەی لە مەیموونە شەمپانزییە پێگەیشتووەکان دا تێبینی دەکرێت.<ref>{{cite journal|doi=10.1073/pnas.0509562103|last10=Hill|last7=Saavedra|first7=C.|last8=Nagamachi|first8=C.|last9=Hurtado|first9=A. M.|first10=K.|last6=Chies|last11=Castro-De-Guerra|first11=D.|last12=Silva-Junior|first12=W. A.|last13=Bortolini|first13=M. -C.|first6=J. A. B.|first5=A.|pmid=16585527|year=2006|pmc=1458632|title=Natural selection and molecular evolution in primate PAX9 gene, a major determinant of tooth development|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences|volume=103|issue=15|pages=5676–81|last1=Pereira|last5=Ruiz-Linares|first1=T. V.|last2=Salzano|first2=F. M.|last3=Mostowska|first3=A.|last4=Trzeciak|first4=W. H.|bibcode=2006PNAS..103.5676P}}</ref> مەیموونە دێرینەکان خاوەنی مووی لەش بوون بەڕێژەیەکی لەبار و گونجاو کە ساواکەی بتوانێت خۆی بە دایکی دا ھەڵبواسێت کە ڕێخۆشکەر بووە بۆ دایکی بەپەلە و بە ئاسانی لەدەست مەترسی و ڕاوکەرەکان ڕابکات، بۆ نموونە توانای سەرکەوتن بە دارێک دا بەبێ ئەوەی پێویست بکات دەستەکانی بەکاربھێنیت بۆ ھەڵگرتنی ساواکەی لە کاتی ھەبوونی ڕاوکەرێک یان ئاژەڵێکی دڕندە.