چیاکانی ئەلپی ژاپۆن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ئەلپەکانی ژاپۆنی''' (بە [[زمانی ژاپۆنی|ژاپۆنی]]: 日本アルプス) زنجیرەیەکی چیایە لە ژاپۆن کە نێوەندگیری دەکات لە دوورگەی سەرەکی هۆنشو،ھۆنشو، گەورەترین دوورگەی ژاپۆن.<ref>{{Cite web|date=2016-07-22|title=Japanese Alps {{!}} mountains, Japan {{!}} Britannica.com|url=https://web.archive.org/web/20160722204232/https://www.britannica.com/place/Japanese-Alps |access-date=2021-09-20|website=web.archive.org}}</ref>. ئەم ناوە لەلایەن ویلیام گیوڤەلاندەوە پەرەی سەندووە، کە بە باوکی شوێنەوارناسی ژاپۆنی دادەنرێت.<ref>{{Cite web|date=2019-09-11|title=日本アルプス - Web NDL Authorities|url=https://web.archive.org/web/20190911011545/https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00644160 |access-date=2021-09-20|website=web.archive.org}}</ref>.

ئەمڕۆ، ئەلپەکانی ژاپۆنی سێ زنجیرەچیا لەخۆدەگرێت: چیای هێددا،ھێددا، چیاکانی کیزو و چیاکانی ئاکاشی ئەم زنجیرانە چەندین لوتکەیلووتکەی بەرز لەخۆدەگرێت کە لە ٣٠٠٠ م تێپەڕ دەبێت و لە دوای چیای فوجی بەرزترینی ژاپۆنن. <ref>{{Cite httpweb|title=259069882|url=https://viaf.org/viaf/259069882 /|access-date=2021-09-20|website=viaf.org}}</ref>بەرزترین لوتکەلووتکە چیای هۆتاکایەھۆتاکایە لە بەرزایی ٣١٩٠ م و چیای کیتا لە بەرزایی ٣١٩٣ م.

ئەڵپەکانی باکوور کە بە چیاکانی هیدیاھیدیا ناسراوە، بە درێژایی پارێزگاکانی ناگانۆ، تۆیاما گیفو درێژ دەبنەوە بەشێکی بچووکی نەبێت کەدەکەوێتە پارێزگای نایگاتا.

ئەڵپەکانی باشوور کە بە چیاکانی ئەکایشی ناسراوە، لە پارێزگاکانی ناگانۆ، یاماناشی و شیزوئۆکا هەڵکەوتوونھەڵکەوتوون.