تاڵیبان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''تاڵیبان''' بزووتنەوەیەکی [[بنچینەگەریی ئیسلامی]]یە کە داوای جێبەجێکردنی حوکمەکانی شەریعەتی [[ئیسلام]] دەکات لە ھەموو بوارەکانی ژیاندا، لە ساڵی ١٩٩٤ تاکوو ١٩٩٦ بزووتنەوەیەکی چەکداری بوون، دەستیان بە چالاکییەکانیان کردووە لە [[ئەفغانستان]] و لە ساڵانی ١٩٩٦ تاکوو ٢٠٠١ حوکمی وڵاتی [[ئەفغانستان]]یان کردووە و ئەوکات یارمەتی لە [[پاکستان]] و [[سعودیە]] وەردەگرت ماوەی حوکمەکەشی کۆتایی ھات بە لە دوای [[ھێرشەکانی ١١ی ئەیلوول]] کە ھێرشەکە لەلایەن [[ئەلقاعیدە]] بوو، لە ساڵی ٢٠٠١ تاکوو ئێستا جەنگی تاڵیبان و ھاوپەیمانانی [[ئەمریکا]] و حکوومەتی ئێستای ئەفغانستان بەردەوامە و لەم ماوەیەش بە ھەزاران کەس تێیدا کوژراون لە ھەردوو لایەندا، لەماوەی حوکمی تاڵیبان بەگوێرەی ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ حوکمێکی لە ڕادەبەر خراپ بووە بەتایبەت بۆ ڕەوشی [[ژن|ژنان]] و ئازادییەکانی مافی مرۆڤ بەرتەسک کرابوویەوە. لە ساڵی ٢٠١٦ەوە، [[ھیبەتوڵڵا ئاخوندزادە]] سەرکردە و ڕێبەری تاڵیبانە.<ref name="Akhundzada"/><ref>{{cite web|url=https://www.rferl.org/a/u-s-gulf-states-blacklist-afghan-taliban-iranian-officers-for-terrorist-financing/29559900.html|title=U.S., Gulf States Blacklist Afghan Taliban, Iranian Officers For Terrorist Financing|website=RadioFreeEurope/RadioLiberty}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.thenational.ae/world/quetta-symbol-of-pakistan-s-war-on-militants-or-taliban-haven-1.80784|title=Quetta: Symbol of Pakistan's war on militants or Taliban haven?|website=The National|date=2 April 2017}}</ref>