تاڵیبان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''تاڵیبان''' بزووتنەوەیەکی ئیسلامییە کە داوای جێبەجێکردنی حوکمەکانی شەریعەتی [[ئیسلام]] دەکات لە ھەموو بوارەکانی ژیاندا، لە ساڵی ١٩٩٤ تاکوو ١٩٩٦ بزووتنەوەیەکی چەکداری بوون، دەستیان بە چالاکییەکانیان کردووە لە [[ئەفغانستان]] و لە ساڵانی ١٩٩٦ تاکوو ٢٠٠١ حوکمی وڵاتی [[ئەفغانستان]]یان کردووە و ئەوکات یارمەتی لە [[پاکستان]] و [[سعودیە]] وەردەگرت ماوەی حوکمەکەشی کۆتایی ھات بە لە دوای [[ھێرشەکانی ١١ی ئەیلوول]] کە ھێرشەکە لەلایەن [[ئەلقاعیدە]] بوو، لە ساڵی ٢٠٠١ تاکوو ئێستا جەنگی تاڵیبان و ھاوپەیمانانی [[ئەمریکا]] و حکوومەتی ئێستای ئەفغانستان بەردەوامە و لەم ماوەیەش بە ھەزاران کەس تێیدا کوژراون لە ھەردوو لایەندا، لەماوەی حوکمی تاڵیبان بەگوێرەی ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ حوکمێکی لە ڕادەبەر خراپ بووە بەتایبەت بۆ ڕەوشی [[ژن|ژنان]] و ئازادییەکانی مافی مرۆڤ بەرتەسکرابوویەوە.