مەککە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

پێگەی ستراتیژیی مەککە وەک وێستگەیەکی کاروانی نێوان باکوور و باشوور سوودی لەڕۆژانی نەزانی لەگرتنی کۆنترۆڵی بازرگانی نێوان حزبەکانی نیمچە دوورگەی عەرەبی و لەنێوان هەردوو حیزبی کێبڕکێکاردا بینی فارس و روم.<ref>{{Cite web |url=https://www.kingkhalid.org.sa/gallery/text/info.aspx?ID=23 |title=وەشانی ئەرشیڤکراو |access-date=٢٩ی تەممووزی ٢٠٢١ |ڕێکەوتی ئەرشیڤ=٢٤ی ئازاری ٢٠١٦ |ناونیشانی ئەرشیڤ=https://web.archive.org/web/20160324135959/http://kingkhalid.org.sa/gallery/text/info.aspx?ID=23 }}</ref> هەروەها مەککە لەو بازاڕانەی کە بۆ بازرگانی دایمەزراندووە و بۆ وەرگرتنی کۆڕو مەکۆ ئەدەبییەکان و بەناوبانگترین بازارەکانی مەککە لە جاهلییە سێ بازاڕ بوو: بازاڕی عەکاز، بازاری مەجنە بە زیلمەجاز، مەککە لە ڕێگەی پراکتیزەی بازرگانی ناوخۆ و دەرەوە، بارودۆخی ئابووری تا رادەیەکی باش چێژی لێ وەرگرت و بە ورای خەڵکەکەی بۆ بەدەستهێنانی سامانێکی مەزن لە مانە دەوڵەمەندی یەکی مەزن لەم کەسانە وە بە دەست هێنانی سامانێکی گەورە لە مانە، و مەککە لە ڕێگەی پراکتیزەکردنی بازرگانی ناوخۆ و دەرەوە، و بە رادەیەکی باش لە بارودۆخی ئابووری باش بوو لە ڕێگەی پراکتیزەکردنی بازرگانی ناوخۆ و دەرەوە، و بە ورای بە خەڵک ەکەی کە دەوڵەمەندی یەکی زۆر مەزن لە مانە بەدەست بهێنێت و سامانێکی گەورە لە مانە بەدەست بهێنێت.<ref>{{Cite web |url=https://www.kingkhalid.org.sa/gallery/text/info.aspx?ID=23 |title=وەشانی ئەرشیڤکراو |access-date=٢٩ی تەممووزی ٢٠٢١ |ڕێکەوتی ئەرشیڤ=٢٤ی ئازاری ٢٠١٦ |ناونیشانی ئەرشیڤ=https://web.archive.org/web/20160324135959/http://kingkhalid.org.sa/gallery/text/info.aspx?ID=23 }}</ref> بازرگانەکانی مەککە، توانییان پەیوەندی بازرگانی لەگەڵ هەردوو ئەحباش و میسرییەکان دروست بکەن، بە سوود وەرگرتن لە نزیکبوونەوەی لە دەریای سوور بە بەکارهێنانی کەشتییە بازرگانە خۆبەکارەکان.<ref>{{Cite web |url=https://www.kingkhalid.org.sa/gallery/text/info.aspx?ID=23 |title=وەشانی ئەرشیڤکراو |access-date=٢٩ی تەممووزی ٢٠٢١ |ڕێکەوتی ئەرشیڤ=٢٤ی ئازاری ٢٠١٦ |ناونیشانی ئەرشیڤ=https://web.archive.org/web/20160324135959/http://kingkhalid.org.sa/gallery/text/info.aspx?ID=23 }}</ref> ئابووری هاوچەرخی مەککە بەشێوەیەکی سەرەکی پشت بە دوو بابەتی سەرەکی دەبەستێت: وەرزە ئایینییەکان و خەرجییەکانی حکوومەت.<ref>{{Cite web |url=http://news.independent.co.uk/world/middle_east/article358577.ece |title=وەشانی ئەرشیڤکراو |access-date= ٤ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨ |ڕێکەوتی ئەرشیڤ= ٤ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨ |ناونیشانی ئەرشیڤ=https://web.archive.org/web/20080104165808/http://news.independent.co.uk:80/world/middle_east/article358577.ece }}</ref> وەرزی [[حەج]] و [[عەمرە]] سەرچاوەی سەرەکی داهاتی خەڵکی مەککەیە و ئەو کەلوپەل و خزمەتگوزارییانەی لەلایەن مەککە وە پێشکەش بە سەردانیکەرانی مزگەوتی گەورە دەکرێت، هەناردەی نادیارن، چونکە زۆربەی سەردانکەرانی مەککە بە تەمابوون هەندێک بیرەوەری یان دیاری بۆ خۆشەویستانیان بکڕن ته سەرنجی دیکه ی ئابووری مەکیاڤیللی خەرجکردنی حکومه ته بودجەی ساڵانەی [[عەرەبستانی سعوودی|حکوومەتی سعودیە]] بۆ سکرتارییەتی پایتەختی پیرۆز بە ٥٠ ملیۆن [[دۆلاری ئەمریکی|دۆلار]] خەمڵێنراوە دۆلار و لەخزمەتگوزاریە بنەڕەتییەکانی ژێرخانی ئابوری و پلانی پەرەپێدان و جێبەجێکردن و دروستکردنی خانووبەرە و دروستکردنی ڕێگەوباو ، هەروەها گرنگیدان بەمزگەوتی گەورە و هەستی پیرۆزو فراوانکردن و نۆژەنکردنەوەو چاککردنەوەکانی.<ref>''Mecca.'' World Book Encyclopedia. 2003 edition. Volume M. P.353</ref>