شێخ عەبدولکەریمی کەسنەزانی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب Pirehelokan پەڕەی شێخ عەبدولكەریمی شاھی كەسنەزانی گواستەوە بۆ شێخ عەبدولكەریمی كەسنەزانی: شاھ پیاھەڵدانە
پیاچوونەوە، لابردنی وشە لایەنگرانەکان وەک حەزرەت، فەرمووی و... سڕینەوەی دەقی بێسەرچاوە و پشتڕاستنەکراوە
ھێڵی ١:
{{بێلایەنی}}
{{ئاماژەی زیاتر}}
[[پەڕگە:کرپچنە.jpg|وێنۆک|474x474px|مەرقەدی شاهیشێخ عەبدولکەریمی کەسنەزان، ناسراو بە شای کەسنەزانکەسنەزان، و شێخەکانی تەریقەتی قادری [[کەسنەزانی]] لە [[کرپچنە]] - [[سەنگاو]]]]'''شێخ عەبدولكەریمی شاهی كەسنەزان''' لەساڵی ١٢٤٠ [[ڕۆژژمێری کۆچی ھەتاوی|كۆچی]] لە ناوچەی قەرەداغ لە [[پارێزگای سلێمانی]] لە [[کوردستان|كوردستان]] لەدایكبوو. تەریقەتی كەسنەزانی بەناوی ئەم شێخەوە ناونرا، گەنجێكی پڕ بیرو باوەڕ و خوداپەرستێکی خاوەن بڕوای پتەوبوو، نمونەیەكی بێ وێنە بووە، پێشەوایەكی بێ هاوتا بوو، ئەو لەسەر ڕێگاكەی باپیری بوو كە [[محەممەد|پێغەمبەر محەممەد]] بوو لە چەسپاندنی پێگەكانی ئیسلام و دروست كردنی دەروونی مرۆڤایەتی لەسەر بناغەی ڕووحیەكانی [[قورئان|قورئانی]] پیرۆز، بۆیە بەهەموو توانا و باوەڕییەوە ڕووی كردە خودا هەموو شتێكی لە كاروباری جیھان پشت گوێ خست كە لە زیكری [[خودا]] دووری بخاتەوەناونراوە. لەسەرەتای دەستپێكردنی سلوكداسلووكدا دەچێتە خزمەت شێخ عەبدولقادری قازان قایەی خاڵی و لای ئەو دەست بە خەڵوەتكێشان دەكات و لە خەڵكی دووركەوتەوەدوور دەكەوێتەوە و بەتەنیایی زیكری خودای دەكرد بۆ گەیشتن و نزیک بوونەوەخودا لەخودادەکات.
 
حەزرەتی شێخ عەبدولكەریم ناسراوە بەنازناوی شاهی كەسنەزان (الله سرە)،كەسنەزان، ناوی تەریقەتی عەلی قادری بەوە نراوە لەكاتی ئەوەوە تاكو ئامڕۆ بەم ناوە ناوی دەبەن (تەریقەتی عەلیی قادری كەسنەزانی)، حەزرەتی شێخ لەدێی كڕبچنە لە نزیک سەنگاو جێگیر بوو. ئەوێ‌ بوو بە سەنتەری ڕێنمایی كردنی ئایینی تەكیەی دروست كرد و قوتابخانەی ئایینی دانا بوو بە جێگای ڕووتێكردنی موریدان و شوێن كەوتووانی، بوو بە مینبەرێكی زانست و ڕووناكی و بووە شوێنی مەبەستەكانی قوتابیانی هەقتەریقەت و هەقیقەت لەهەموولە جێگایەكیزۆر دونیاوەشوێنەوە.
لە خەلوەتدا ڕێگایەكی گرتبووەبەر كە كەس پێش ئەو نەیگرتبووەبەر{{کێ وتی}} (١٦٠٠) ڕۆژ مایەوە و خەریكی تێكۆشان بوو (مجاهدە) بۆ گەیشتن بە جیهانی تەجەلا و هەق ئەو پێشبینی یە جێ بەجێ بوو كە باوكی بە كچەكەی ووت واتە (دایكی حەزرەتی شیخ) پێش شووكردنی بەچەند سالێک، پێی فەرموو دوای شوكردنت تۆ منداڵێكت دەبێت كە دەبێتە زیندووكەرەوەی ئایین, و دەبێتە جێنیشینی [[محەممەد|پێغەمبەر]]
 
لە سەرەتای گەنجێتیەوە دەستی كرد بە تێكۆشان و چووە خەڵوەتەوە، لە كێوی (سەرگرمە) بۆ ماوەی چوار ساڵ دووركەوتەوە لەبەرچاوی خەڵكی، كەس شوێنەكەی پێ نەدەزانی گەڵای دار و قوڕی خاوێن خواردنی ئەو بوو بەڕۆژ زیكری خودای دەكرد و بەشەو خەریكی شەونوێژ بوو، دوای ون بوونی بۆ ئەو ماوە درێژە خەڵكی وایان زانی مردووە و نەماوە بەڵام دواتر دەركەوت شێخ ماوە. لە نیعمەتی خودا لە خەودا جێگای خەڵوەكەی بە براكەی پیشاندرا كە براكەی لە خەو هەستا بەپەلە ڕۆیشت بۆ بینینی كە گەیشتە لای سەری سوڕما لەوەی بینی چونكە شێخ عەبدولكەریم لە گیانەڵا بوو لەوانە بوو بمرێـت, برایەكەی پرسیاری خواردنەكەی لێیكرد لەم ماوەیەدا ئەویش هەندێک قوڕی سووری تێكەڵاو بەگەڵای دار پێ دا و فەرمووی: بیخۆ, ئەویش خواردی هەستی لەزەتی شرینی كرد كە لەوە خۆشتر نییە پاش ئەو خواردنە دوو هەفتە هیچی پێ نەدەخورا هەستی بەبرسیەتی نەدەكرد.
 
حەزرەتی شێخ عەبدولكەریم ناسراوە بەنازناوی شاهی كەسنەزان (الله سرە)، ناوی تەریقەتی عەلی قادری بەوە نراوە لەكاتی ئەوەوە تاكو ئامڕۆ بەم ناوە ناوی دەبەن (تەریقەتی عەلیی قادری كەسنەزانی)، حەزرەتی شێخ لەدێی كڕبچنە لە نزیک سەنگاو جێگیر بوو. ئەوێ‌ بوو بە سەنتەری ڕێنمایی كردنی ئایینی تەكیەی دروست كرد و قوتابخانەی ئایینی دانا بوو بە جێگای ڕووتێكردنی موریدان و شوێن كەوتووانی، بوو بە مینبەرێكی زانست و ڕووناكی و بووە شوێنی مەبەستەكانی قوتابیانی هەق و هەقیقەت لەهەموو جێگایەكی دونیاوە.
 
== سیفەتەكانی ==
حەزرەتی شێخ عەبدولكەریمی شاهی كەسنەزان پیاوێكی خوداپەرست و سۆفی بوو. زاهید و لەخوداترس بوو ژیانی پڕ بوو لە تێكۆشانی لەگەڵ نەفس و داماڵینی جەستە لە هەموو سیفەتە خراپەكان و دەست پێوە گرتنێكی توند بە سونەتی [[محەممەد|پێغەمبەر]] تێكۆشان بەرنامەی ئەو بوو، بۆیە داوا لە موریدان دەكات لەو بەرنامەیە دەرنەچن، پەیڕەوی تێكۆشان و خاوێن كردنەوە و پاڵفتەیی بكەن تاكو هەر موریدێك ببێتە خۆڵ و خاک كە باش و خراپ بەسەریاندا تێپەڕ دەبێت, ئەویش هەر شتی باشی لێی سەوز دەبێت وە زۆر ئەو فەرموودەیەی پێغەمبەر (صلى الله عليهحەدیسی وسلم)یپێغەمبەری دووبارە دەكردەوە كە فەرموویەتیوتوویەتی (المسلم من سلم المسلمون من لسانە ویدە) واتا موسڵمان ئەو كەسەیە موسڵمانان لەدەستی و زمانی پارێزراون.
 
== وتەكانی ==
== فەرموودەكانی ==
شێخ عەبدولكەریم (قدس الله سرە العزیز) فەرموویەتیوتوویەتی: ڕۆڵەی خۆم ئەوەی لە دونیا دایە خەیاڵە و بەرەو نەمان دەچێت, پیاوی دونیا تەها غەمی دونیایانە، پیاوی دواڕۆژ تەنها غەمی دوارۆژیانە، ئاگاداربە لە بانگەشەی درۆ.
 
ئەوەی خواردت لەناوچوو، ئەوەی لەبەرت كرد كۆن بوو ئەو كردەوەی كردوتە دەیبینیتەوە ئەگەر چاكە بێت یان خراپە, گەڕانەوەت بۆ لای خودا مسۆگەرە و دەبێت هەر بچیت، دەبێت لە خۆشەویستانت هەر داببڕێیت.
Line ٢١ ⟶ ١٧:
ئەی مورید ئاگادار بە لە دڵشكاندنی هەژاران و سیلەی ڕەحم بەجێبێنە ڕێز لەخزمان بگرە, و لەوانە خۆش بە كە ستەمت لێ دەكەن بێ فیز بە لەگەڵ ئەوانەی خۆیان بەگەورەتر دەزانن لە تۆ زۆر سەردانی هەژاران بكە و هاوڕێیەتیان بكە, پێداویستیەكانی هەتیوان دابین بكەو ڕێزیان لێ بنێ.
 
== ئەو کەرامەتانەی دراونەتە پاڵی ==
== كەڕامەتەكانی ==
کەرامەتی زۆر دراونەتە پاڵی شێخ عەبدولکەریم. یەكێک لەموریدەكانی داوای لەحەزرەتیلە شێخ كرد كە پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) لەخەودا ببینێت زۆر شەیدای بینینی بوو. حەزرەتی شێخ پێی فەرموووت گەیشتن بە پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) ئاسان نییە, با بڕۆین بۆ فڵان ئەشكەوت, ڕۆیشتن كە گەیشتنە ئەشكەوتەكە دەروێشكە بینی پڕە لە زێڕ و شتی نایاب. حەزرەتی شێخ پێی فەرموووت ئەمە ماڵ و سامانی خودایە تۆش پیاوێكی هەژاری بەشی خۆت هەڵبگرە لەم سامانە ڕزگارت دەبێت لەهەژاری, موریدەكە ووتی ماوەی بیست ساڵە تێكۆشان دەكەم لەگەڵ نەفسەكەمدا دواڕۆژ بەدونیا ناگۆڕمەوە, ڕازیم بەهەژاری خۆم داوای دەوڵەمەندی ناكەم حەزرەتی شێخ فەرموویوتی: لەم تاقیكردنەوەیە سەركەتووبویت, ئەم شەو بخەوە دەگەیتە خزمەتی گەورەی بونەوەران پێغەمبەر موریدەكە نوست و بە حەزرەتی پێغەمبەر گەیشت. حەزرەت پێی فەرموووت: لێم نزیك بەرەوە, عەبدولكەریمی كوڕم تۆی بۆ بینینی من هەڵبژاردووە.
 
لە كاتی حەزرەتی شێخ عەبدولكەریمی شاهی كەسنەزان(قدس الله سرە العزیز) پیاوێكی جولەكە ڕووی كردە كڕبچنە پێی وابوو زانستی کیمیا لای شێخ بەدەست دەكەوێت تاكو بتوانێ‌ كانزا بكاتە زێڕ، بێ ئەوەی هۆی هاتنەكەی دەرببڕێ ڕۆژێک حەزرەتی شێخ دەچوو بۆ لای حەوزە ئاوەكە كەدەست نوێژی لێ هەڵدەگرت و نوێژی دەكرد، حەوزەكە لەدەرەوەی گوند بوو، لە ڕێگادا چاوی بەجولەكەكە كەوت و پێی فەرموووت ئەوەی تۆ بۆی هاتووی ئەوە مەبەستی ئێمە نیە تەماشای ئەو بەردەی پێشت بكە كە بەپەنجەی موبارەكی ئیشارەتی بۆ كرد یەكسەر ئەو بەردە بوو بەزێڕ فەرموویوتی بیبە بۆ خۆت و بڕۆ, جولەكەكە سەری سوڕما و وتی باشە بۆ ئەم زانستە بۆ خۆتان بەكار ناهێنن بەدەوڵەمەندی بژین, حەزرەتی شێخ لەوەڵامدا فەرموویوتی ئەگەر ئەوەمان بوێت ئەمەمان پێ نادرێت، [[جوو|جولەكەكە]] یەكسەر لەسەر دەستی شێخ [[موسڵمان]] بوو و تەوبەی كرد, بەم شێوەیە حەزرەتی شێخ پشتی لە لەزەتەكانی دونیا كردبوو و نەی دەویست, بەوەش خودا (علم اللدن) زانستی لەدونی پێی دابوو كە توانای گۆڕینی شتەكانی بۆ زێڕی ساغی هەبوو هەركاتێک بیویستبا، بەڵام هەرگیز نەی ویستووە و تەنها نزیک بوونی خودای ویستووە.
 
حەزرەتی شێخ عەبدولكەریم ڕۆیشت بۆ بەرزنجە بۆ زیارەتی باپیرەكانی كە گەیشتە نزیک گوندەكە خەڵكێكی زۆر پێشوازییان لێ كرد، لەناویاندا زانایان و پیاوانی ئایینی تێدا بوو. یەكێک لەزانایەكان لە دڵی خۆیدا ووتی چۆن شێخێك وەک شاهی كەسنەزان ڕیشی نەبێت، كە حەزرەتی شێخ لەزیارەت مەرقەدەكانی باپیرەی بووەوە كە زۆر لە موریدەكان و خەڵكی لەدەوروبەری كۆ بوونەوە ڕووی موبارەكی كرد لە زاناكەو فەرموویوتی: مامۆستا ڕیش لە بناغەی خوداپەرستی و كۆڵەگەكانی نیە, بەڵكو خوداپەرستی لە دڵسۆزی و نییەت پاكییە بۆ خودا بەكردەوە و لەخوداترسان و تێكۆشانە لە ڕێگای خودا.
 
ساڵێک گرانی بوو خەڵكان لەبرسان دەمردن حەزرەتی شێخ عەبدولكەریم (قدس الله سرە العزیز) لەگەڵ خوارزایەكی خۆی ڕۆیشت بۆ لادێیەكی نزیك كڕبچنە بۆ ئەوەی هەندێ جۆ بكڕێت بۆ نان. خوارزایەكەی ووتی: خاڵۆ گومانی تێدا نییە تۆ قوتبی ئەو زەمانەی بۆ داوا لەخودا ناكەی دەوڵەمەندمان بكات لەم ساڵەدا كە خەڵكان لەبرسان دەمرن. حەزرەتی شێخ گوێی لەم قسەیە بوو بە دارەكەی دەستی ئاماژەیەكی كردە بەردێكی گەورە كە لەسەر ڕێگاكەیان بوو بەردەكە بوو بە دوو بەشەوە، هەندێک لیرەی زێڕی لێ هاتە دەرەوە خوارزایەكەی وتی: خاڵۆ بەسمانە ئەوە دەوڵەمەند بووین, حەزرەتی شێخ پێكەنی و دیسان ئیشارەتی بۆ بەردەكە كرد و لیرەكان لەناو بەردەكە دیار نەمان فەرموویوتی كوڕم حۆقەیەک جۆبەسمانە زێڕ بۆ دڵدارانی و دونیاداران باشە.
 
== وەفاتی ==
دوای چەسپاندنی كۆڵەگەكانیكۆڵەکەكانی تەریقەت وەو زیندوو كردنەوەی سونەتی پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) وەو گەڕانەوەی سەر بەرزی ئیسلام، لەساڵی (١٣٢٠ [[ڕۆژژمێری کۆچی ھەتاوی|كۆچی]]) لەدونیا دەرچوو و كوڕەكەی شێخ عەبدولقادری كەسنەزان لەسەر بەرماڵی شێخایەتی دەست نیشانی كرد. زۆر كەس فەزڵ مەقامی شاهی كەسنەزانیان باس كردووە لەوانەش كاک ئەحمەدی شێخ. كاتێک حاجی كاک ئەحمەدی شێخ لە حەج گەڕاوەتەوە بە مەبەستی زیارەتی شاهی كەسنەزان هاتۆتە كربچنە، شاهی كەسنەزانیش بەخۆ و بە دەروێشەوە پێشوازی كردووە. كاک ئەحمەدی شێخ فەرموویوتی: ئەوەی پێیناكرێت بچێتە بەغدا بۆ زیارەتی غەوسی گەیلانی با بێت و زیارەتی مامم شێخ عەبدولكەریمی شاهی كەسنەزان بكات.
 
== سەرچاوەکان ==