جێژنی قوربان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''جێژنی قوربان''' یان '''جەژنی قوربان'''، ({{بە عەرەبی|عيد الأضحى}}) جەژنێکە تایبەتە بە ھەموو [[موسڵمانان]]. لە چوار [[ڕۆژ]] پێکدێتپێکدێت، کە موسوڵمانانموسڵمانان تێیدا گەردن ئازایی و جەژنە پیرۆزە لە یەکتری دەکەن و بە [[چکلێت]] و شیرینی تریش دەمی یەکتر شیرین دەکەن، جیاوازییەکی تر ئەوەیە کەھەروەھا لەم جەژنەدا زۆر دەکرێت ئەویشجەژنە [[خێرقوربانی]] و [[قوربانی]]یە،دەکرێت. جەژنەکە ڕۆژێکی دیاریکراوە و دەکەوێتە ڕۆژێک دوای ٩ی [[زولحەججە]]. کە حاجیان[[حاجی]]ان لەو ڕۆژەداڕۆژە لە [[کێوی عەرەفە]] دەوەستندەوەستن، کە گرنگترین پایەی ئەنجامدانی [[حەج|حەجە]] و جیاوازیکەری نێوان [[حەج]] و [[عەمرە]]یە و. بەگشتی ڕۆژەکە دەکەوێتە ١٠ی زولحەججە و بەردەوام دەبێت تا ١٣ی زولحەججە، لەولە ڕۆژەبەیانیی مووسڵمانانئەو بەیانییەکەیڕۆژە موسڵمانان دەچن بۆ [[مزگەوت]] بۆ [[نوێژی جەژن]] و دەست دەکەن بە تەکبیر لێدان '''({{عەرەبی|(الله أكبر الله أكبر الله أكبر، لا إله إلا الله. والله أكبر. الله أكبر. ولله الحمد)}}'''،). لەوئەو ڕۆژە لە وڵاتیوڵاتانی مووسڵمانەکانموسڵمانەکان دەبێتدەبێتە پشووی فەرمی،فەرمی. قوربانیکردنیش دەکەوێتە دوای تەواوی بوونی نوێژی جەژن، قوربانیکرنیشجەژن.

قوربانیکرن لە چوار مەزهەبەکە جیاوازە:

# لەمەزهەبیلە مەزهەبی شافعی سونەتەسوننەتە و واجب نییە (سونەتیسوننەتی موئەکەدە).

# لەمەزهەبیلە مالیکمەزهەبی یمالیکی سونەتەسوننەتە و واجب نییە (سونەتیسوننەتی موئەکەدە).

# لە مەزهەبی حەنەفی وا جبەواجبە بۆ ئەو کەسانەی خاوەن دارایین.

ئەم جەژنە ئەو فەرمانەی خوا دەهێنێت یادی موسڵمانان کەفەرمانیداکە فەرمانیدا بە [[ئیبراهیم]] کە [[ئیسماعیل]]ی کوڕی بکاتە قوربانی و ئەم فەرمانەش لەڕێگەی خەونەوە بوو، هەروەها خوای گەورەش لە[[سورەتی الكوثر]] فەرمان دەدات بە [[محەممەد]] و موسڵمانان کە '''({{عەرەبی|فصل لربك و انحر}})''' واتە: تەنها نوێژ و قوربانی بۆ خوا بکە.