زەوی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
تاگی بێسەرچاوە
دەستکاریکردنی هەندێک وشەو ڕاستکردنەوەی هەندێک ژمارە سەرچاوەکانیش لە سایتی ناسا و هەندێک سایتی دیکە کە گەڕان بە دوایدا بە وردی ئەنجام دراوە
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە
ھێڵی ١:
{{بێسەرچاوە}}
[[پەڕگە:The Earth seen from Apollo 17.jpg|وێنۆک|چەپ|٢٠٠px|زەوی]]
'''زەوی''' (ھەروەھا: '''زەوین'''، '''زەمین'''، '''ئەرد''') ناوی ئەو [[ھەسارە]]یەیە کە ئێمەی لە سەرە. زەوی لە [[خولگە]]یەکی بڕگە ناتەواو بە دەوری [[خۆر]] دەخولێتەوە و سێیەمین ھەسارەی نزیکنزیکە بەلە خۆرە. زەوی پێکھاتووە لە سلیکۆن و ئۆکسژینئۆکسجین و چەند مادەیەکی کانزایی تر و زۆربەی ڕوەکەی بە ئاو داپۆشراوە کە شوێنی ژیانی زیاتر لە حەوت ملیار مرۆڤ و ملۆنان زیندەوەری ترەدیکەیە. زەوی [[مانگ]]ێکی ھەیە کە بڕوا وایە لە زەریای ھێمنەوە جیا بووبێتەوە{{ژێدەر پێویستە}}کە قەبارەکەی یەک لەسەر چل و نۆ ئەوەندەی زەوییە و لە ماوەی ٢٤٢٣ کاتژمێرداکاتژمێر و ٥٥ خولەک و ٤ چرکە جارێک بە دەوری خۆیدا دەخولێتەوە و لەماوەی ٣٦٥٣٦٥٫٢٥٦٣٦٣٠٠٤ ڕۆژدا خولێکجارێک بە دەوری خۆردا دەسوڕێتەوە؛ ئەڵبەتهەڵبەت سووڕانەوەی ھەموو ھەسارەکانی دەوریشیدیکەش لە ماوەیەکی جیاوازدا دەسوڕێنەوە لەبەر دووری و نزیکییان لە خۆرەوە چونکە تا نزیکتر بێت دەبێت زووتر بخولێتەوە چونکە ھێزی کێشکردنی خۆر ڕای دەکێشێت بۆ خۆی و بڕوا وایە تامانیتەمەنی ٤٫٥ ملیار سال بەر لە ئێستا دروست بووبێت و زەوی لە پێنج چین پێکھاتووە. بە بۆنەی ئەو مەرجانەی لە کاکێشانی ڕێگای شیریدا ھەن کە پێکھاتووە لە ٢٠٠ ملیار ئەستێرە کە ٦٠٠٠ ملیاریان ئەگەری بوونی ژیانیان لەسەرە.
 
ناوەندی خێراییی سوڕانەوەی زەوی بە دەوری خۆردا دەکاتە نزیکەی ٢٩٫٥٠ ٢٩.٧٨[[کیلۆمەتر]] بۆ ھەر چرکەیەک{{ژێدەر پێویستە}}.
{{کۆڵکە}}
 
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/زەوی»