ویکیپیدیا

تۆربۆفان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
ب v2.04 - خاوێنکردن / چاکسازیی ھەڵەکان بۆ پرۆژەی وپ (ناونیشان بە سێ «=» دەست پێ دەکات و بەشی دواتریش ئاستی دووە)
ب خاوێنکردن, added uncategorised tag
ھێڵی ١:
تۆربۆفان (بە ئينگليزى Turbofan)<br />
[[File:Turbofan3_Unlabelled.gif|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Turbofan3_Unlabelled.gif|ڕاست|وێنۆک|370x370پیکسڵ|زيندوو كردنەوەى مەكينەى تۆربوفان]]
'''مەكينەى تۆربينى پەروانە''' يان '''پەروانە''' جۆرێكە لە [[:en:Airbreathing_jet_engineAirbreathing jet engine|مەكينەى خێرا]] كە هەوا بەكاردێنێت (Turbofan) بەشێوەيەكى فراوان بۆ پالپێوەنانى فرۆكە. وشەى  تۆربۆفان كە بەشێكە لە تۆربينەكان يان پەروانە, بەشى  تۆربينى ئاماژە بە [[:en:Gas_turbineGas turbine|مەكينەى تۆربينى گاز]] دەكات وزەى ميكانيكى لە سوتانەوە بەدەست دێنێت, وە  پانكە, پانكەى رۆيشتنى هه وا كە وزەى ميكانيكى  بەكاردەهێنێت له تۆربينى گازى كه هەوا خێرا دەكات بۆپشته وه بەم جۆرە،
 
هەموو ئەو هەوايەى كەدەگوازرێتەوە لەلايەن [[:en:Turbojet|مەكينەى خێرا]] تێپەردەبێت بەناو پەرەكان([[:en:Combustion_chamberCombustion chamber|بەناو ژوورى سووتان]]) . لەپاشان دەتوانين وادابنێين كە  مەكينەى تۆربينى هەروەك مەكينەى خێرا بەكاردێت بۆ پالپێوەنانى پانكەى سۆنده, كە هەردووكيان بەشدارى دەكەم لە پاڵ پێوەنانەكە.<br />
 
== ڕێژەى تێپەر ==
Line ٢٢ ⟶ ٢١:
 
== توانايى ==
لەوەتەى [[:en:Propulsive_efficiencyPropulsive efficiency|توانايى پالپێوەنان]] كارى خێرايى هەوايە بە ڕێژەى  چواردەور گرتنى هەوا، پانكە زۆر كاران بۆ خێراييى خواروو، فڕۆكەى جێتى پاك بۆ خێراييى بڵند، و پانكەى سۆنديى لە ناوەڕاستن.مەكينەى تۆربينى بەم جۆرە كاراترين مەكينەيە لە مەوداى خێرايى لە نزيكەى (٥٠٠ بۆ ١،٠٠٠)كم لە كاتژمێرێك (٣١٠ بۆ ٦٢٠ ميل لە كاتژمێرێك)،ئەو خێرايەيە كە لە زۆربەى فڕۆكەى بازرگانى بەكاردێت. مەكينەى تۆربينى قەراغێكى بەتوانايى دەهێلێتەوە بەسەر فڕۆكەى جێتى پاك بە خێرايەك سەرووى [[:en:Supersonic_speedSupersonic speed|خێرايى دەنگە]] بە نزيكەيى (١.٦ماخ) (١،٩٦٠.١ كيلۆمەتر لە كاتژمێرێك؛ ١،٢١٧.٩ ميل لە كاتژمێرێك.).
 
لە مەكينەى خولانەوەى سفرى  (خێرايى مەكينەى تۆربينى) گازەكان خێراتر دەكرێن كە پلەى گەرميان بڵندە وە فشاريان بڵندە لەرێگەى فراوانى [[:en:Propelling_nozzlePropelling nozzle|سۆندەى پاڵپێوەنان]] و هەموو وزەى پاڵپێوەنانەكە بەرهەم دەهێنێت. كۆمپرێسەرەكە هەموو تواناى ميكانيكى دەمژێت كە بەرهەمى هێنا لەلايەن تۆربينكە.
 
لە  داڕژتنى لاڕى ,تۆربينى زيادە وا كاردەكەن كەپال بە پانكەى هەوا دەدەن كە هەوا خێرا دەكات بۆپشتەوەى كە لەپێشەوەى مەكينەكە.لە داڕژتنێكى تێپەڕينى بەرز، پانكە و لووتى سۆندە زۆربەى پاڵپێوەنانەكە بەرهەم دەهێنن. توربۆفان پەيوەندى هەيە بە تۆربين لە بنەما چونكە هەردووكيان هەندێك تواناى گازى تۆربين گازى دەگوازنەوە,بە بەكار هێنانى ئامێرى زيادە. بەجێ هێشتنى كەمترين بەشى گەرمى تا بگۆڕێت بۆ وزەى جووڵەيى. توربۆفان قۆناغێكى ناوەندى تۆربينە خێراكانە, كە هەموو [[پاڵ پێوەنان]]ەكانيان لە گازى گزوزەوە وەر دەگرێت.(بە شێوەيەكى نموونەيى ١٠٪ يان كەمتر).
Line ٣٠ ⟶ ٢٩:
== پالپێوەنان ==
لەو كاتەى مەكينەى تۆربۆجێت هەموو دەرهاتى مەكينە بەكار دەهێنێت بۆ بەرهەم هێنانى وزەى پاڵپێوەنان لە شێوەى گاز خێراييى-بەرزه ،هەواى تۆربۆفان  لاڕێى خێراييى-نزمى سارد بەرهەم دەهێنێت لەنێوان (٣٠٪ و ٧٠٪) وە بەگشتى پاڵ پێوەنانى تەواو بەرهەمى هێنا لەلايەن سيستەمێكى تۆربۆفان
 
 
FN=ṁeᶹhe-ṁv+BPR(ṁcᶹf)
 
لەكاتێكدا:
 
 
 
'''''ṁ<sub> e</sub>'''''= ڕێژەى گشتى ڕۆيشتنى گزوزى سۆزشى گەرم لە مەكينەى ناوك.
Line ٥٣ ⟶ ٤٩:
 
'''''BPR'''''= ڕێژەى تێپەڕ.
<br />
 
== ژاوەژاو ==
Line ٦٥ ⟶ ٦٠:
 
٢-لە پلەى گەرمى بەرز لە مەكينە ، هەروەك لە وازهێنان ، سەرەنوكى پانكه سەرووى خێرايى دەنگە. وه ئەمە رێگە  دەدات بەجۆگەى هه وا داخراو وه توند دەدات  بڵاو ببنەوە ؛ ئەم ژاوەژاوەيە ناسراو بە " گيزە " .
 
 
 
 '''رۆيشتنى هەوايى'''
 
بۆنموونە بۆ پارێزگاريكردن لە هەمان چوونە ژوورەوە وەك هەمان پاڵ پێوەنانى پوختە (واتە هەمان پاڵ پێوەنانى دياريكراو). ڕۆيشتنى لاڕ دەتوانێت تەنها زياد بكرێت ئەگەر پلەى گەرمى دەروازەى پەرەكە زۆر بڵند نيە تا قەرەبوو بكاتەوە بۆ بچووكترين ڕۆيشتنى سەرەكى. لە وانەيە لە ئايندە رێگە بدات بە گەشەپێدانى تەكنەلۆجيا ساردكردنەوە [ساردبوونەوەى/مادەكان]   بە پلەى گەرميه ك بڵندتر بۆ دەروازەى پەرەكە ، كە پێويستە بەهۆى پلەى گەرمى بەرز لە هەوا ساردكەرەوە، كەئەنجامە بەهۆى  زۆر بوونى ڕێژەى فشارى بە تێكرايى.
<br />
 
== جۆرى باو ==
 
=== لاڕى خوار تۆربۆفان ===
 
 
 
پانكەى تۆربۆفان پالپێوەنانى بەرز ئاراستەى دياريكراوى هەيە، كە بەرەو پێشبردنى تا ڕادەيەك ڕێژەى فشارى بڵنده، بەم جۆرە،خێرايى بڵند (تێكەڵ يان سارد) . پێويسته رۆيشتنى هەوايى سەرەكى گەورە بێت بە گوێرەى پێويست تا تواناى ناوكى پێويست بدات تا هەوادارەكە بهاژوات. دەتوانرێت  ڕێژەى لاڕ بەدەست بهێنرێت لەلايەن بەرز كردنەوەى پلەى گەرمى چونە ژوورەوەى تۆربينى بەرز. بۆ روونكردنەوەى يەك لايەن لە چۆنيەتى تێكەلاوبونى مەكينەى تۆربينى لەمەكينە تۆربۆجێت، لەوانەيە بردراورد بكرێت هەروەك لە هەڵسەنگاندنى [دووبارە كارپێكردن]، لە هەمان  رۆيشتنى هەوايى.لە هەمان رۆيشتنى هەوايى (بۆ پاهێنانە ناوێكى باو بهێڵێتەوە) وەكە هەمان پاڵ پێوەنانە پوختە (واتە هەمان پاڵ پێوەنانە دياريكراو).پارێزگاريكردن لە ڕێژەى بەربلاو بۆ نموونە هەمان پاڵپێوەنانى پوختە(واتە هەمان پاڵ پێوەنانە دياريكراو). ڕۆيشتنى لاڕ ناتوانرێت زياد بكرێت ئەگەر پلەى گەرميى دەروازەى پەرەكە زۆر بڵند نەبى  تا قەرەبووى ڕۆيشتنى سەرەكى بچوكتر بكاتەوە.پارێزگاريكردن لە ڕێژەى بەربلاو بۆ نموونە هەمان پاڵپێوەنانى پوختە(واتە هەمان پاڵ پێوەنانە دياريكراو). ڕۆيشتنى لاڕ ناتوانرێت زياد بكرێت ئەگەر پلەى گەرميى دەروازەى پەرەكە زۆر بڵند نەبى  تا قەرەبووى ڕۆيشتنى سەرەكى بچوكتر بكاتەوە.
 
'''پاش سوتانى تۆربينى'''<br />لەوەتەى ١٩٧٠ ، زۆربەى مەكينەى جەنگاوەرى فڕۆكەى جێت [نزم/ناوەند] لاڕى توربۆفان بوون لەگەڵ گزوزێكى تێكەڵ.
 
دەبێت لووتى ئەندازەى گۆڕاو بكرێتەوە  لە ڕووبەرێكى گەورەتر تا ڕۆيشتنى قەبارەى زيادە جێ بكاتەوە كاتێك سووتان روودەدا.
Line ٩١ ⟶ ٨١:
٢١٠٠K/٣٧٨٠RA/٣٣٢٠F/١٨٢٦c لەنێوان
 
چاك كراوەى سووتەمەنى
 
كرداريى تەواو: ڕێژەى هەوا، ڕۆيشتنى گشتى سووتەمەنى بۆ ڕۆيشتنى پانكەى دياريكراو هەمانە، بەپێى پاڵ پێوەنانى دياريكراوى وشكى مەكينە. لەگەڵ ئەوەشدا، پاڵ پێوەنانى بەرزى تۆربينى دياريكراوە . بەپێى ئەو پێناسەيە ڕێژەى فشارى لووت بڵندى هەيە،  كەدەبێتە هۆى بەرزكردنەوەى پاڵ پێوەنانى پوخت پاش[سوتان] ، بۆيە نزمبوونى بەكارهێنانى سووتەمەنى دياريكراو (ئێس ئێف سى). لەگەڵ ئەوەشدا، مەكينەى پاڵ پێوەنانى بڵندى دياريكراو (ئێس ئێف سيێ)كى وشكى بڵنديان هەيە.
Line ٩٩ ⟶ ٨٩:
 
=== پەرەى فشارى-بەرز ===
زۆربەى بەكارهێنانى توربۆفانى مەدەنى بەتوانايى-بەرز،٢ قۆناغى هه يه تا بهاژوات. [[:en:CFM_International_CFM56CFM International CFM56|٥٦ CFM نێودەوڵەتى]] بۆچوونێكى بەديل بەكار دەهێنێت: قۆناغى-تاك، يەكەى كارى بەرزه. لەو كاتەى ئەم بۆچوونە لەوانەيە كەمتر كارابێت، پاشەكەوت كردن هەيە لەسەر سارد بوونەوەى هەوا، كێش و خەرجى.
 
=== پەرەى فشارى نزم ===
Line ١١٠ ⟶ ١٠٠:
يەكەم مەكينەى توربۆفان ، كە كار دەكات تەنها لەسەر جێگەى تاقيكردنەوە، ئەڵمانى (دايملەر-بەنز دى بى٦٧٠)  كە ناولێنا( ١٠٩-٠٠٧)لەلايەن وەزارەتى فڕين، لەگەڵ يەكەم كاركردن لە بەروارى (٢٧ ئايار ١٩٤٣) لەدواى تاقى كردنەوەكە [توربۆماچينەر] مۆتۆڕێكى كارەبايى بەكار دەهێنن،كە ئەنجام درابوو لە ( ١ نيسان ١٩٤٣)پەرەسەندنى مەكينەكە پشتگوێخرا، گرفتەكانى چارەسەرنەبوو، هەروەك بارودۆخى جەنگ خراپترى كرد لە ئەڵمانيا.
 
ماددە باشەكان، و پێشەكيەك لەسەر كۆمپرێسەرى دووانە، هەروەكو ( بريستەل ئەوليمپوس)JT وە مەكينەى( پرات و ويتنى٣) ▼
 
▲ماددە باشەكان، و پێشەكيەك لەسەر كۆمپرێسەرى دووانە، هەروەكو ( بريستەل ئەوليمپوس)JT وە مەكينەى( پرات و ويتنى٣)
 
ڕێژەى فشارى بە تێكراى زيادى كرد لەگەڵ ئەوەشدا توانايى گەرمى  بۆ مەكينەكان.  لەگەڵ ئەوەشدا توانايى پالپێوەنانيان هەژار بوو، چونكە توربۆجێتى پاك خێرايەكى بڵندى دياريكراو لەگەڵ گزوزى پالپێوەنانيان هەيە، كە باشتر دەگونجێرێت بۆ فڕينى سەرووى خێرايى دەنگ.
Line ١١٨ ⟶ ١٠٧:
 
=== وونەى دايناميكى هەوايى ===
[[:en:Aerodynamics|دايناميكى هەوايى]] تێكەڵەيێكى [[:en:Speed_of_soundSpeed of sound|سەبسۆنيكە]]، نزيكە لە خێرايى دەنگ سەرووى خێرايى دەنگ لەسەر تاك كۆمپرێسەرى پانكه/گاز دەخشێت لە توربۆفانى هاوچەرخ. پێويسته پارێزگارى له رۆيشتنى هەوا  لەدواى تيغەكان كە لە نێو سنووره نزيك بهێڵنەوە دژى فشارى زياد, ئەگينا هەوا دەگەرێتەوە.<br />
 
=== تەكنەلۆجيا پەرەكان ===
جێبەجێكردنى پلەى گەرميى زيادى كردووە لە پەرەكانى پانكه بەهۆى پەرەسەندنى كردارى دروست كردن،وە داڕژتنى سارد بوونەوە ، بەرگى بەربەستى گەرمايى، و تێكەڵاوكردنى كانزا. سووڕكاركردن، پلەى گەرميى دەروازەى تۆربين (H,P) گرنگى كەمترە لە پلەى گەرميى دەروازەى ڕۆتۆڕى ([RIT ])، لەدواى پلەى گەرميەكە نزم دەبێتەوە لەرێى بەشى نەگۆراو. هەرچەندە مەكينەى هاوچەرخى لووتكە (ئار ئاى تى سى) فەرمانەكەييان هەيە دەگاتە(١،٥٦٠ [°ك]) (٢،٨٤٠ [°ف])، ئەو پلەى گەرميانە تاقينەكرايتەوە تەنها بۆ كاتێكى كورت لەماوەى هەستانى فڕۆكە لەسەر مەكينەى مەدەنى.كانزاى (پۆليكريستاللين) بەكارهات بۆ دروستكردنى پەرە، بەڵام [[:en:Materials_scienceMaterials science|پەرەسەندنى زانستى]] ماددە ڕێى دا كە پەرە دروست بێت لە بلوورى كانزايى .بەم دواييە [[:en:Single_crystalSingle crystal|بلوورى تاك]] وا كاردەكات لە پلەى گەرميەك  بڵندتر لە پلەى گەرميى شێواندن. ئەم تێكەڵاوكردنى كانزايانە بۆ [[:en:Nickel|نيكل]] بەكار دەهێنرێن لە پەرەى (H,P) لە زۆربەى مەكينەى فڕۆكەى جێتى هاوچەرخ. دەروازەى تۆربين سارد دەبێتەوە لە (H,P) لە نزمترين خالى تواندنەوە بەيارمەتى هەوايى كۆمپرێسەرەوە ، تێ پەڕێنى [سوتان] و دەچێتە ناو تيغى ناوبۆش يان باغا.لەدواى هەڵگرتنەوەى  گەرمى، هەواى سارد بوونەوە فڕێ دەدرێتە چەمى گازى سەرەكى وە قۆناغى دەروازەى خواروەوە   ئەگەر پلەى گەرميى ناوچە  نومبێت بە گەرميێكى گونجاو. 
 
لە هاوين ٢٠١٧ لە بناغەى( ناسە گلێن) لە كلييڤلاند، ئۆهايۆ، پرات تاقى كردنەوەى تەواوكرد كە لەسەر پانكەى نزم بەڕێژەى فشارى(١٠٠٠پى يوو ) هەروەك خولانەوەى كراوە بەلام لەگەڵ تيغى كەمتر .
Line ١٢٧ ⟶ ١١٦:
كێشە و قەبارەى ناسل كەم دەكرێتەوە بەهۆى دەروازەى جۆگەى كورت، ئەمەش وادەكات خولانەوەى  بارستەى دايناميكى هەوايى بلنتر بێت لە پەرەكانى كەمت ر وە بۆشايى كەمتر بەجێ دەهێڵێ بۆ دەنگ ، بەڵام پانكەى نزمكردنەوەى فشار ڕێژەى هێواشترە. سيستەمى (يو تى سى) تاقيكردنەوەى زەويى دەكات لە ناوچەى فراوان لە ٢٠١٩.
 
(سافرەن) لەوانەيە بتوانێت (١٠–١٥٪)تر لە توانايى سووتەمەنى بگەيەنێت لە ناوندى(٢٠٢٠) لەپێش گەيشتن بۆ هێل ، پێويستە ئەوانە لاببەى:
 
تا ڕێژەى لاڕێ زياد بكات بۆ (٣٥:١) لە جياتى ( ١١:١ ) بۆ( بازى سى ئێف ئێم)، ئەوە خولانەوەى پانكەى كراوە دەر دەخات
 
پێشكەوتنى مۆدەلينگ وه ماددەى بڵند لەهێزى دياريكراو لەوانەيە يارمەتى بدەن ئەوى سەر بكەوێت  كە هەوڵى پێشوو سەر نەكەوت. كاتێك ئاستى دەنگ دەكات لە نێو پێوانەى هەنووكە دەبن و وەكو مەكينەى باز،سووتەمەنيى بەردەست دەبێت خوارووتر لە ( ١٥٪) بۆيە (سافرەن) تاقى دەكاتەوە، لەرەلەرو و پێكردن، لەو كاتەى كەهێشتا يەكخستنى پانكەكە هەروەك پێشبركێكە.
Line ١٣٦ ⟶ ١٢٥:
وتارى سەرەكى: ليستى كۆپانياى پيشەسازى بۆ تۆربۆفان
 
بازاڕى مەكينەى تۆربۆفان زاڵ دەبێت لەلايەن  كۆپانياى [[:en:General_ElectricGeneral Electric|جەنيراڵى كارەبايى]]،( [[:en:Rolls-Royce_HoldingsRoyce Holdings|رەولز رۆيس]] و [[:en:Pratt_Pratt &_Whitney Whitney|پرات و ويتنى]])، لە پێى بەشى بازاڕ. كۆپانياى جەنيراڵ كارەباييى (سنێكماى )فەرەنسى  پرۆژەكى هاوبەشيان هەيە,[[:en:CFM_InternationalCFM International|(سى ئێف ئێم) نێودەولەتى]].هەروەها(پرات و ويتنى) پرۆژەكى هاوبەشيان هەيە [[:en:International_Aero_EnginesInternational Aero Engines|مەكينەى هەوايى نێودەولەتى]] لەگەڵ كۆپانياى هەوايى يابانى بۆ مەكينەكان  وە تايبەتە بە مەكينەى [[:en:Airbus_A320_familyAirbus A320 family|ئێربەس (٣٢٠).]] پرات و ويتنى و جەنەراڵى كارەبايى پرۆژەكى  هاوبەشيان هەيە،كە كۆپانياى (مەكينە هاوپەيمان ) دەفرۆشێت كۆمەلێك لە مەكينە فڕۆكە هەروەكو [[:en:Airbus_A320_familyAirbus A320 family|ئێربەس]]
 
[[:en:Airbus_A320_familyAirbus A320 family|A٣٨٠]].
 
بۆ فرۆكەى [[:en:Airliner|نەفەرهەڵگر]] و [[:en:Cargo_aircraftCargo aircraft|فڕۆكەى بار،]]<nowiki/>ژمارەى ئوتومبێلى خزمەتگوزارى لەسالى (٢٠١٦)نزيكە لە  (٦٠،٠٠٠ )مەكينە و دەبێت گەشە پێ بسێنن بۆئەوەى بگاتە (١٠٣،٠٠٠) لەسالى( ٢٠٣٥) لەگەڵ (٨٦،٥٠٠ )گەياندن بەگوێرەى [[:en:FlightGlobal|فڕين جيهانى]]. زۆربەى مەكينە پاڵ پێوەنانى مامناوەنديان دەبێت بۆ [[:en:Narrow-body_aircraftbody aircraft|فڕۆكەى پەيكەرى تەسك]] لەگەڵ (٥٤،٠٠٠ ) گەياندن، بۆ زوو دەرچوونێك لێوە گەشە دەسێنێت( ٢٨،٥٠٠ )بۆ(٦١،٠٠٠ ).
 
مەكينە پاڵ پێوەنانى-بەرز بۆ [[:en:Wide-body_aircraftbody aircraft|فڕۆكەى لەشى فراوان]]،كە بەهاى( ٤٠–٤٥٪) لە بازاڕ كە بەهاى ئەوەندەيە ، لە (١٢،٧٠٠) مەكينە گەشە دەسێنێت  بۆ سەر( ٢١،٠٠٠) لەگەڵ (١٨،٥٠٠ ) گەياندن. مەكينەى [[:en:Regional_jetRegional jet|فڕۆكەى جێتى هەرێم]] گەشە دەسێنێت كە بارستەى لەخوار( ٢٠،٠٠٠) پاوەند (٨٩ كيلۆ نيوتن) لە(  ٧،٥٠٠) بۆ( ٩،٠٠٠) و زوو دەرچوونى وە مەكينەى تۆربينى فرۆكە نەفەرهەڵگر زياد دەكەن لە (٩،٤٠٠ )بۆ ( ١٠،٢٠٠) . پێويستە (سى ئێف ئێم ) لە [[بازاڕ]] هەبێت ڕابەر بكرێت بەرێژەى( ٤٤٪ ) لەپاشان پرات و ويتنى بەرێژەى ( ٢٩٪ )وە پاشان
 
لەوان. (رەولز رۆيس و جەنەراڵى كارەبايى) بەرێژەى( ١٠٪) هەريەك لەمانە.
<br />
 
== تايبەت بە بابەتێك ==
Line ١٥١ ⟶ ١٣٩:
 
سوتانى زيادە لە دەروازەى لووتى كۆتايى (هەروەها ناوند دووبارە گەرمكردنەوە).
 
 
 
سوتان لە مەكينەى تۆربۆفانى نزم.
 
قۆناغى تێكڕاى بارهەلگر.
 
نەگۆڕ × (پلەى گەرميى دەلتا) / [ (خێرايى پەر) ×(خێرايى پەر) × (ژمارەى قۆناغ).
Line ١٧٢ ⟶ ١٥٨:
مەكينەى تۆربۆ ڕەفتار دەكات لەگەڵ ئەو بوارەى كە تێدەپەڕێت بەناو سوتان.
 
توانايى ناوك
 
تواناى شەفتى بەجێماو لە فراوان بوونى تۆربينى نمونەيى بۆ فشار بۆ  هەرچواردەوردا لەدواى كەم كردنەوە تواناى پەستانى ناوك.
 
 
وشك
Line ١٨٧ ⟶ ١٧٢:
ئى پى ئار
 
ڕێژەى فشارى مەكينە
 
پانكە
Line ٢٣٩ ⟶ ٢٢٤:
سووتەمەنى تەواو دەروات / پالپێوەنانێكى خاوێنە(هەروەك خێرايى فرۆكە/بەتوانايى گەرمايى)
 
هەلگرتنى
 
خێراكردن، نيشانى كرد لە دواخستنێك.
Line ٢٥٧ ⟶ ٢٤٢:
رۆيشتنى سوتەمەنى بە گشتى
 
سوتان (هەروەها هەر سوتانێك)  ڕێژەى رۆيشتنى سوتەمەنى (وەكlb/s or g/s
 
فشارى گشتى
 
فشارى نەگۆڕ كۆ زاراوەى جووڵە وزە.
 
{{Uncategorized|date=حوزەیران ٢٠٢١}}
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/تۆربۆفان»