باوەڕ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

کاتێ ئینسانمرۆڤ شتێک بە [[ڕاستی|ڕاست و دروست]] دەزانێت، بەتایبەت ئەگەر بەڵگە و ئیسپاتی پێ نەبێ، ئەوە لە ڕوانگەیەکەوە سەیری ئەو شتە دەکات یا ھەڵوێستێکی بەرامبەر بەو شتە گرتووە، بەو ڕوانگە و ھەڵوێستە دەڵێن '''باوەڕ''' یا '''بڕوا'''. ئینسانێکیمرۆڤێکی پێگەیشتووی ئاسایی باوەڕی بە زۆر شت ھەیە، بەڵام لەو زۆرە لە ھەر ساتدا تەنیا ژمارەیەکی کەمیانی لە پێش زەیندایە. واتە باوەڕمەندی بە شتێ پێویستی بە بیرکردنەوەی چالاکانە لەبارەی ئەو شتەوە نییە. زۆرێ لەو شتانەی باوەڕمان پێیانە تا ڕادەیەک ئاسایی و ناسەرنجڕاکێشن: ئەوەی کە ئێمە سەرمان ھەیە، ئەوەی کە ئێستا لە سەدەی ٢١داین، یان ئەوەی کە گوڵدانەکە لەسەر مێزەکەیە. بۆیە، دروستکردن و شێوەدان بە باوەڕەکان بە یەکێک لە بنەڕەتیترین و گرینگترین تایبەتمەندییەکانی [[زەین]] دەژمێردرێ و تێگەیشتەی باوەڕ ڕۆڵێکی بەرچاو دەگێڕێ لە [[فەلسەفەی زەین]] و [[مەعریفەتناسی]]دا. لە فەلسەفەی زەیندا، بۆ وێنە، «پرسی زەین-لەش» پرسێکی زۆر بنچینەیییە و، بەشێکی دەپەرژێتە سەر ئەوە کە ئاخۆ ئۆرگانیزمێکی بەتەواوی فیزیکی چۆن دەتوانێ خاوەن باوەڕ بێ. بەشێکی زۆری مەعریفەتناسیش لە دەوردەوری ئەم پرسیارە دەسووڕێتەوە کە چۆن بۆ باوەڕەکانمان [[پاساوھێنانەوە|پاساو دەھێنینەوە]] و چ باوەڕێک ھێژای ئەوەیە پێی بوترێ [[زانین|ناسیاری]] (knowledge).<ref name=":0">{{Citation|last=Schwitzgebel|first=Eric|title=Belief|date=2019|url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2019/entries/belief/|work=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|editor-last=Zalta|editor-first=Edward N.|edition=Fall 2019|publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University|access-date=2020-10-30}}</ref>