مافەکانی مرۆڤ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری
زۆرکردن
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری
ھێڵی ٤٠:
 
لە سەدەی حەڤدەھەمدا، فەیلەسوفێکی ئینگلیز بەناوی [[جۆن لۆک]]، لەسەر مافە سروشتییەکان دوا لە میانەی کارەکانیدا. مافە سروشتییەکانی بەوە دیاری کرد کە بریتین لە «[[ژیان]]، [[ئازادی]]، و [[خاوەندارێتی]]». [[جۆن لۆک]] پێداگری لەسەر ئەم مافانە کرد وەکو پێکھاتنێکی [[کۆمەڵایەتی]]، کە نابێت لە مرۆڤەکان بسەنرێن.
 
 
==== مافەکانی مرۆڤ لە یۆنانی کۆندا ====
Line ٤٧ ⟶ ٤٨:
دەرکەوتنی ئایینە ئاسمانیەکان، بەتایبەتی [[ئایینی جوولەکە]]، مەسیحی و ئیسلام، بە خاڵێکی وەرچەرخان دادەنرێت لە گۆڕینی دیدی کۆمەڵگا بۆ مرۆڤ. ئایینە ئاسمانیەکان بانگەشەیان بۆ ڕێزگرتن لە مرۆڤ دەکرد<ref>{{Cite web|title=1.Mose 1,27 {{!}} Einheitsübersetzung 2016 :: BibleServer|url=https://www.bibleserver.com/EU/1.Mose1|access-date=2021-04-26|website=www.bibleserver.com|language=de}}</ref>، مرۆڤی وەک بوونەرەوەرێکی گەورە دەناساند، نرخی یەکسانیی و دادپەروەی بەرز ڕادەگرت<ref>{{Cite web|title=Freiheit - Gleiches Recht für alle|url=https://www.freitag.de/autoren/der-freitag/gleiches-recht-fur-alle|access-date=2021-04-26|website=www.freitag.de|language=de}}</ref>.
 
==ڕێکخراوەکانی مافەکانی مرۆڤ لە کیشوەرەکان==
 
چەندین ڕێکەوتنامەی نێوان کیشوەر و هەرێمەکان لە پێناو مافەکانی مرۆڤدا هەن، هەندێکی ڕاستەوخۆ لە لایەن حکومەتەکانی وڵاتانەوە سەرپەرشتیان دەکرێ و هەندێکیشی وەکو ڕێکخراوی ناحکومی و پشتبەست بە جاڕنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان کاریان ڕێک خستووە.
 
====ئەفریقا====
ئەفریقای یەکگرتوو کە لە یەکبوونی ٥٥ دەوڵەتی ئەفریقا پێکهاتووە<ref>{{Cite web|date=2008-01-05|title=AU Member States|url=https://web.archive.org/web/20080105082457/http://www.africa-union.org/root/au/memberstates/map.htm|access-date=2021-04-27|website=web.archive.org}}</ref>، لە ساڵی [[٢٠٠١]] دا دامەزراوە و کۆشش دەکەن لە پێناو دەستەبەرکردنی دیموکراتی و [[مافەکانی مرۆڤ]] و ئابووریەکی جێگیر لە ئەفریقادا<ref>{{Cite web|date=2007-12-30|title=African Union in a nutshell|url=https://web.archive.org/web/20071230204052/http://www.africa-union.org/root/AU/AboutAu/au_in_a_nutshell_en.htm|access-date=2021-04-27|website=web.archive.org}}</ref>.
 
کۆمیسیۆنی باڵای گەلانی ئەفریقا بۆ مافەکانی مرۆڤ وەکو دەزگایەکی دادوەری ڕاسپێردراوە بە پشتیوانی و پاراستنی مافەکانی مرۆڤ و مافەکانی گەلانی هەموو کیشوەری ئەفریقا، لەگەڵیدا لێکدانەوەی دەستووری ئەفریقا پەیوەست بە مافەکانی مرۆڤی لە ئەستۆ گرتووە. ئەم کۆمیسیۆنە لە سێ بواری فراواندا ئەرکەکانی ە ئەنجام دەگەیەنێت<ref>{{Cite web|date=2008-01-20|title=African Commission on Human and Peoples' Rights {{!}} Mandate|url=https://web.archive.org/web/20080120104536/http://www.achpr.org/english/_info/mandate_en.html|access-date=2021-04-27|website=web.archive.org}}</ref>:
 
* پشتیوانی [[مافەکانی مرۆڤ]]
* پاراستنی مافەکانی مرۆڤ و مافی گەلان
* لێکدانەوەی دەستووری ئەفریقا بۆ مافەکانی مرۆڤ و گەلان<br />
== ئەمانەش ببینە ==
* [[مافی ئاژەڵان]]