مافەکانی مرۆڤ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
بNo edit summary
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:EleanorRooseveltHumanRights.png|وێنۆک|یەکێک لە یەکەمین بەڵگەکانی مافنامەی جیھانی مرۆڤ]]
'''مافەکانی مرۆڤ''' کۆمەڵێک بنچینە یان ڕێسای ڕەوشتین ڕەوا دەکرێت، ئەمەش لەسەر کۆمەڵێک پێوانەیی ئاکاری مرۆڤەکان کە بە گوێرەی یاسای ناوخۆیی و [[نێودەوڵەتی]] پارێزگاریان لێ دەکرێت.<ref>{{Cite book|last=Morsink|first=Johannes|title=The Universal Declaration of Human Rights. Origins, Drafting, and Intent|publisher=Philadelphia|year=١٩٩٩}}</ref> بەگشتی ئەم بنەمایانە مافی ڕەوای ھەموو مرۆڤێکن و شیاوی گۆڕین و دەستکاریی نین.<ref name=":0">نەتەوە یەکگرتووەکان، کۆمیسیۆنی باڵای مافەکانی مرۆڤ, What are human rights?. Retrieved 14 August 2014</ref> کە بە [[یەکسانی]] بەھۆی مرۆڤ بوونی کەسەکەوە (بە تایبەتمەندی مرۆڤبوونیانەوە بەندە) پێی ڕەوا بینراوە.<ref>{{Cite book|last=Magdalena.|first=Sepúlveda, M.|url=http://worldcat.org/oclc/773787350|title=Human rights|date=2004|publisher=University for Peace|isbn=9977-925-24-0|oclc=773787350}}</ref> بێ گوێدانە تەمەن، نەتەوە، ئایین، زمان، ڕەنگ و ڕەگەز، ھەموو وەکو مرۆڤ ھاوتاین.<ref name=":0"/> ئەم مافانە لە ھەموو شوێنێک و لە ھەموو کاتێکدا جێبەجێ دەبن بەسەر مرۆڤەکاندا، لە ھەر کوێیەک بن لە [[جیھان]]دا، بێ جیاوازی.<ref name=":1">{{Cite news|title=The Old New Thing|url=https://newrepublic.com/article/78542/the-old-new-thing-human-rights|newspaper=The New Republic|date=2010-10-20|access-date=2021-04-24|issn=0028-6583|first=Gary J.|last=Bass}}</ref> لە سایەی [[سەروەریی یاسا]] و سۆزی مرۆڤانەوە<ref name=":0"/><ref name=":1"/> چاوەڕوان دەکرێت کە ھەموو پێڕەوی ڕێزگرتنی مافەکانی مرۆڤی ھەبێت بۆ مرۆڤەکانی تر،<ref name=":1"/> ھیچ کات ئەو مافانە لە مرۆڤ ناترازێن، مافی مرۆڤ بۆ هەموو کەسێک مافێکی ڕەسەنە و پێوەی لکاوە، مەگەر لە دۆخێکی یاسایی تایبەتی و بەھۆکاریی سەپاندنی لە ڕەوتێکی یاسایدا.<ref name=":0"/>
 
بنەمای مافەکانی مرۆڤ ڕۆڵێکی کاریگەری بینیوە لە داڕشتنی [[یاسای نێودەوڵەتی]] و دامەزراوە جیھانی و ھەرێمەکاندا.<ref>{{Cite book|last=Beitz|first=Charles R.|url=http://dx.doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199572458.001.0001|title=The Idea of Human Rights|date=2009-08-06|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-957245-8}}</ref> کار و کردەی وڵات و ڕێکخراوە ناحکومییەکان بنچینەن بۆ پێکھێنانی [[سیاسەتی گشتی]]، لەسەرانسەری جیھاندا. ھزری مافەکانی مرۆڤ پێشنیارێکە بۆئەوەی «کە بتوانرێ بوترێ وتاری گشیی [[کۆمەڵگە|کۆمەڵگا]] لە سەردەمی ئاشتی و تەبایدا زمانێکی ڕەوشتی ھاوبەشی ھەیە، ئەویش زمانی مافەکانی مرۆڤە».
ھێڵی ١٣:
== ئەمانەش ببینە ==
* [[مافی ئاژەڵان]]
* [[جوداڕوانینی ڕەگەزی]] ([[ڕەگەزپەرستی]])
* [[ئازادیی]]
* [[مافنامەی مرۆڤ]]