عەبدوڵڵا ئۆجەلان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

| دایک و باوک =عومەر (باوک){{هنھن}}ئیڤەیش (دایک)<ref>{{Cite web|last=|first=|date=۹ی کانوونی دووەمی ۲۰۲۰|title=لە نێوان ئۆجەلان و ئەردۆغان|url=https://m.youtube.com/watch?v=E7PDYKPXfuY&feature=youtu.be|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=۳ی شوباتی ۲۰۲۱|website=بزاف-Bzav}}</ref>

|باوان=عومەر (باوک){{هنھن}}ئیڤەیش (دایک)<ref>{{Cite web|last=|first=|date=۹ی کانوونی دووەمی ۲۰۲۰|title=لە نێوان ئۆجەلان و ئەردۆغان|url=https://m.youtube.com/watch?v=E7PDYKPXfuY&feature=youtu.be|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=۳ی شوباتی ۲۰۲۱|website=بزاف-Bzav}}</ref> }}

'''عەبدوڵڵا ئۆجەلان''' ناسراو بە '''ئاپۆ'''<ref name="US State Dept">{{cite book|title=Political Violence against Americans 1999|publisher=[[Bureau of Diplomatic Security]]|isbn=978-1-4289-6562-1|page=[https://books.google.com/books?id=B6aqciIXBdQC&pg=PA123&dq=Abdullah+%C3%96calan+Apo&hl=en&sa=X&ei=FfrhUajbHcW34AOvv4CYCQ&ved=0CDgQ6AEwAg#v=onepage&q=Abdullah%20%C3%96calan%20Apo&f=false 123]|date=December 2000}}</ref><ref>{{cite encyclopedia|title=Kurdistan Workers' Party (PKK)|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/325238/Kurdistan-Workers-Party-PKK#ref1106877|encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=25 July 2013}}</ref> (لەدایکبووی ٤ی نیسانی ١٩٤٩ لە دێی [[ئامەرا]]ی قەزای خەلفەتێی سەر بە شاری [[ڕحا|ئورفا ڕحا]] لە- باشووری رۆژھەڵاتی [[تورکیا]])، کەسایەتی سیاسیی، چەپ،تیۆریسیەن و زیندانی سیاسیی،سیاسیی دامەزرێنەرچەپگری کوردی خەڵکی [[باکووری کوردستان]] و سەرکردەیھەروەھا ڕێبەری ھزری و دامەزرێنەری بزوتنەوەی ناسراو بە [[پارتی کرێکارانی کوردستان]]،ە. ڕێکخراوەکەی لەلایەن [[یەکێتیی ئەورووپا]] و [[ئەمریکا]] و [[ناتۆ]] و چەند وڵاتێکی تر لەلیستی ڕێکخراوە تیرۆریستییەکانە.<ref>http://www.fas.org/irp/world/para/docs/mfa-t-pkk.htm</ref><ref>http://www.tc-america.org/issues-information/pkk-terrorism-northern-iraq-30.htm</ref>

ئۆجەلان لە دواناوەندیی/پەیمانگایەکی هونەریھونەری (بەتورکی: Ankara Tapu-Kadastro Meslek Lisesi) لە [[ئەنقەرە]] خوێندنوویەتی. دواتر لە بەشی خانووبەرە و موڵکی ئامەد کاری کردووە. دوای مانگێک دەچێتە ناوچەی باقرکۆی لە [[ئەستەمبوڵ]]، دواتریش دەچێتە بەشی یاسا لەزانکۆی [[زانکۆی ئەستەمبوڵ]] بەڵام دوای ساڵێک دەگوازرێتەوە بۆ [[زانکۆی ئەنقەرە]] بۆ خوێندنی زانستە سیاسییەکان،<ref>{{cite news|url=http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-513250 |access-date=22 December 2008 |title=Too many questions, but not enough answers |publisher=[[Hürriyet]] |date=8 June 1999 |work=[[Turkish Daily News]] |first=Fehmi |last=Koru |authorlink=Fehmi Koru |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090213080434/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-513250 |archive-date=13 February 2009 }}</ref> گەڕانەوەی ئۆجەلان شتێکی ئاسایی نەبوو لەوکاتە ڕوویدا بەهۆیبەھۆی کەسێتی ناوبراوەوە ئەمەش لەبەرئەوەی ئۆجەلان ئەندامی گەنجانی شۆڕشگێر بوو کە گرووپێکی ماڕکسی-لێنینی بوون، دەسەڵاتی ئەوکاتە دەیویست ئەو کەسانە دابەش بکات. دواتر سەرۆککۆماری تورکیا سولەیمان دەمیرەل لەو بڕیارەی پەشیمان بوویەوە ئەمەش کاتێک کە [[پەکەکە]] دامەزرا وەک هێزێکیھێزێکی کاریگەرتر لەوان.<ref>{{cite news|url=http://www.taraf.com.tr/haber.asp?id=13608|access-date=4 January 2009|title='Pilot Necati' sivil istihbaratçıymış|work=[[Taraf]]|author=Nevzat Cicek|date=31 July 2008|language=tr|quote=Abdullah Öcalan'ın İstanbul'dan Ankara'ya gelmesine keşke izin verilmeseydi. O zamanlar Dev-Genç'i bölmek için böyle bir yol izlendi... Kürt gençlerini Marksistler'in elinden kurtarmak ve Dev-Genç'in bölünmesi hedeflendi. Bunda başarılı olundu olunmasına ama Abdullah Öcalan yağdan kıl çeker gibi kaydı gitti. Keşke Tuzluçayır'da öldürülseydi!|archive-url=https://web.archive.org/web/20080809132845/http://www.taraf.com.tr/haber.asp?id=13608|archive-date=9 August 2008|url-status=dead|df=dmy-all|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080809132845/http://www.taraf.com.tr/haber.asp?id=13608|archivedate= ٩ی ئابی ٢٠٠٨|deadurl=yes}}</ref> لە ١٩٧٢، ئۆجەلان دەستگیرکرا بەهۆیبەھۆی بەشداریکردنی لە ناڕەزاییەکان لە کووشتنی لەکەسایەتی شۆڕشگێری ماڕکسی [[ماهیرماھیر چایان]]، بۆ ماوەی ٧ مانگ لە زیندانی ماماک ڕاگیرا.<ref name=":02">{{Cite web|url=https://tr.boell.org/sites/default/files/ays-tarihvakfi-18x24-boll-r7-eng.pdf|title=Who is who in Turkish politics|last=|first=|date=|website=Heinrich Böll Stiftung|page=|pages=11-13|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191115005654/https://tr.boell.org/sites/default/files/ays-tarihvakfi-18x24-boll-r7-eng.pdf|archive-date=١٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩|access-date=15 November 2019|dead-url=yes}}</ref> لەساڵی ١٩٧٣، یەکێتیی دیموکراتی ئەنقەڕە بۆ خوێندنی باڵا دامەزرا، دوای ماوەیەکی کەم لە دامەزراندنی کۆمەڵەکە ئەوا ئۆجەلان هەڵبژێردراھەڵبژێردرا بۆ دەستەی بۆڕدی کۆمەڵەکە.<ref>{{Cite journal|last=Jongerden|first=Joost|last2=Akkaya|first2=Ahmet Hamdi|date=2012-06-01|title=The Kurdistan Workers Party and a New Left in Turkey: Analysis of the revolutionary movement in Turkey through the PKK's memorial text on Haki Karer|url=http://journals.openedition.org/ejts/4613|journal=European Journal of Turkish Studies. Social Sciences on Contemporary Turkey|language=en|issue=14|issn=1773-0546|access-date= ٤ی ئازاری ٢٠٢٠|archive-url=https://web.archive.org/web/20200216022147/https://journals.openedition.org/ejts/4613|archive-date=١٦ی شوباتی ٢٠٢٠|dead-url=yes}}</ref> لە کانوونی یەکەمی ١٩٧٤ کۆمەڵەکە داخرا.<ref>{{Cite journal|last=Jongerden|first=Joost|last2=Akkaya|first2=Ahmet Hamdi|date=2012-06-01|title=The Kurdistan Workers Party and a New Left in Turkey: Analysis of the revolutionary movement in Turkey through the PKK’s memorial text on Haki Karer|url=http://journals.openedition.org/ejts/4613|journal=European Journal of Turkish Studies. Social Sciences on Contemporary Turkey|language=en|issue=14|issn=1773-0546|access-date= ٤ی ئازاری ٢٠٢٠|archive-url=https://web.archive.org/web/20200216022147/https://journals.openedition.org/ejts/4613|archive-date=١٦ی شوباتی ٢٠٢٠|dead-url=yes}}</ref>

لەساڵی ١٩٧٨، ئۆجەلان [[پارتی کرێکارانی کوردستان]] دامەزراند کەئەمەش لەناوەڕاستی مەلملانێی چەپ و ڕاستڕەوەکانی تورکیا بوو، کە ئەم ململانێیە بە [[کودەتای ١٩٨٠ی تورکیا]] کۆتایی هاتھات. ئۆجەلان پەکەکەی دامەزراند لەدژی حکوومەتی تورکیا ئەمەش بۆئەوەی وڵاتێکی سەربەخۆی بۆ کورد درووستبکات.<ref name="BIRTH" /><ref name="cnn-apology">{{cite news|url=http://www.cnn.com/WORLD/meast/9905/31/ocalan.02/ |archive-date=9 December 2001 |archive-url=https://web.archive.org/web/20011209065557/http://www.cnn.com/WORLD/meast/9905/31/ocalan.02/ |title=Kurdish leader Ocalan apologizes during trial |work=CNN |date=31 May 1999 |access-date=11 January 2008 |url-status=dead }}</ref> لە تەمموزی ١٩٧٩ دەچێتە سووریا، لەوێ دەمێنێتەوە تاکوو تشرینی یەکەمی ١٩٩٨ ئەمەش کاتێک حکوومەتی سووریا بڕیاریدا چیتر داڵدەی نەدات لەوڵاتەکەی.<ref>{{cite book|author=Andrew Mango|title=Turkey and the War on Terror: For Forty Years We Fought Alone (Contemporary Security Studies)|date=2005|publisher=Routledge|isbn=978-0-415-35002-0|page=34|url=http://bookzz.org/ireader/889212|access-date=24 September 2015|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925130201/http://bookzz.org/ireader/889212|archive-date=25 September 2015|df=dmy-all}}</ref>

لەساڵی ١٩٨٤، پەکەکە دەستیکرد بەچالاکییە چەکدارییەکان دژ بە هێزەکانیھێزەکانی حکوومەتی تورکیا.<ref name=MFA>[[Ministry of Foreign Affairs (Turkey)|Ministry of Foreign Affairs]], [http://www.fas.org/irp/world/para/docs/mfa-t-pkk-s.htm The Workers' Party of Kurdistan (PKK)], [[Federation of American Scientists]]</ref><ref>[https://www.hrw.org/en/news/1998/11/20/letter-italian-prime-minister-massimo-dalema Letter to Italian Prime Minister Massimo D'Alema], [[Human Rights Watch]], 21 November 1998</ref><ref name=SECURITY>[https://www.amnesty.org/ailib/intcam/turkey/turktoc.htm Turkey: No security without human rights] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100805063450/http://www.amnesty.org/ailib/intcam/turkey/turktoc.htm |date=5 August 2010 }} Amnesty International, October 1996</ref><ref name=REPORT>[http://pdm.medicine.wisc.edu/18-2pdfs/new152RodopluTurkey.pdf Special Report: Terrorism in Turkey] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20080528185235/http://pdm.medicine.wisc.edu/18-2pdfs/new152RodopluTurkey.pdf |date=28 May 2008 }} Ulkumen Rodophu, Jeffrey Arnold and Gurkan Ersoy, 6 February 2004</ref> لەم نێوانەش خەڵکی سیڤیلیش بەر هێرشەکانیھێرشەکانی پەکەکە کەوتن.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/default.aspx?pageid=438&n=turkey-kurds--0920-08-2011-09-21] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160716091214/http://www.hurriyetdailynews.com/Default.aspx?pageID=438 |date=16 July 2016 }}, Four civilians die in PKK attack in SE Turkey</ref><ref>{{cite web|url=http://www.todayszaman.com/newsDetail_getNewsById.action?newsId%3D264828 |title=Pro-PKK protesters attack civilians, Turkey captures senior PKK member |access-date=12 May 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131224105450/http://www.todayszaman.com/newsDetail_getNewsById.action?newsId=264828 |archive-date=24 December 2013 |df=dmy }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.todayszaman.com/newsDetail_getNewsById.action?newsId%3D258197 |title=Batman baby dies after PKK attack, civilian death toll rises to three |access-date=12 May 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131224101812/http://www.todayszaman.com/newsDetail_getNewsById.action?newsId=258197 |archive-date=24 December 2013 |df=dmy }}</ref> ئەمەش لەپێناو درووستکردنی دەوڵەتی کوردی بوو. لەئەنجامدا [[ئەمریکا]]، [[یەکێتیی ئەورووپا]]، [[سوریا]]، [[ئوسترالیا]]، [[تورکیا]] و چەند وڵاتێکی دیکە پەکەکەیان خستە لیستی ڕێکخراوە تیرۆریستییەکان.<ref name=FTO>[https://2009-2017.state.gov/j/ct/rls/other/des/123085.htm Foreign Terrorist Organizations] [[U.S. Department of State]], 28 September 2012</ref><ref name="TERROR">{{cite web|url=http://www.fas.org/irp/world/para/docs/mfa-t-pkk.htm|title=MFA – A Report on the PKK and Terrorism|accessdate=23 January 2015}}</ref><ref name=EU&S>{{cite web|url=http://www.ict.org.il/articles/syria-turkey.htm |title=Turco-Syrian Treaty |access-date=9 February 2002 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20020209094227/http://www.ict.org.il/articles/syria-turkey.htm |archive-date=9 February 2002 |df=dmy }}, 20 October 1998</ref>

تا ساڵی ١٩٩٨ ئۆجەلان لە وڵاتی [[سووریا]] بوو، لەساڵی ١٩٩٣ بۆ ماوەیەک لەلایەن دەزگای هەواڵگریھەواڵگری گشتی سووریا دەستبەسەربوو بەڵام دواتر ئازادکرا.<ref>{{cite news|title=(unknown original Turkish title)|trans-title={{!(}}https://hdl.handle.net/2027/uiug.30112106671198?urlappend=%3Bseq=214 PKK Leader Abdullah Ocalan Arrested in Syria{{)!}}|journal=[[Günaydın (newspaper)|Günaydın]]|date=1993-12-16|id=FBIS-WEU-93-240|page=72|language=Turkish|publisher=translated by [[Foreign Broadcast Information Service]]}}</ref> دواتر کە پەیوەندیەکانی نێوان تورکیا و سووریا تێکچوو، تورکیا ھەڕەشەی لە سووریا کرد بە وەی کە پشتگیری لە پەکەکە دەکەن،<ref>{{cite journal|author2=BB Coskun |author1=G. Bacik|title=The PKK problem: Explaining Turkey's failure to develop a political solution|journal=Studies in Conflict & Terrorism|date=2011|volume=34|issue=3|url=https://wiki.zirve.edu.tr/sandbox/groups/economicsandadministrativesciences/wiki/52058/attachments/387bf/Week4.pdf?sessionID=cb5e8fbb6733b16789a0ffb6bbc66d7c647ec52c|accessdate=13 July 2016 }}{{dead link|date=October 2016 |bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> بۆیە سوریا ئۆجەلانی ناچار کرد کە سووریا یەجێ بھێلێت بێ ئەوەی بیداتە دەست دەسەڵاتدارانی تورکی. پاش ئەوە ئۆجەلان ڕوویکردە [[ڕووسیا]]، پاشان ڕوویکردە چەند وڵاتێکی تر لەوانە [[ئیتالیا]] و [[یۆنان]]، لە ساڵی ١٩٩٨ لەو کاتەی کە لە [[یۆنان]] بوو. لەساڵی ١٩٩٩، حکوومەتی تورکی داوای ڕادەستکردنی ئۆجەلانی لە حکوومەتی ئیتالیا کرد.<ref>Italian diplomacy tries to free herself from the tangle in which it is located, between Turks and Kurds, " internationalizing " the crisis:{{cite journal|last1=Buonomo|first1=Giampiero|title=Ocalan: la suggestiva strategia turca per legittimare la pena capitale|journal=Diritto&Giustizia Edizione Online|date=2000|url=https://www.questia.com/projects#!/project/89262141|access-date=16 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160324160801/https://www.questia.com/projects#!/project/89262141|archive-date=24 March 2016|url-status=dead}}{{Subscription required|via=[[Questia]]}}</ref> ئەوکاتە ئۆجەلان لەلایەن بریتا بوهلەر،بوھلەر، پارێزەری ئەڵمانی و شارەزا لە یاسای نێودەوڵەتیی پشتگیری دەکرا، بریتا داوای دەکرد کە ئەو تۆمەتانەی لەسەر ئۆجەلانن دەبێت لەدادگا بسەلمێندرێن.<ref>{{Cite news|last=WELT|url=https://www.welt.de/print-welt/article565718/Von-der-RAF-Sympathisantin-zur-Anwaeltin-Oecalans.html|title=Von der RAF-Sympathisantin zur Anwältin Öcalans|date=1999-02-03|work=DIE WELT|access-date=2020-03-06}}</ref>

لەقسەکردنی بۆ پێشکەشکار و ڕۆژنامەوان جان دوندەر لەکەناڵی ئێن تیڤی تورکی، یەکێک لە کاربەدەستەکان و جێگری سکرتێری میت، جەواد ئونیش ئەوەی ڕاگەیاند کە ئۆجەلان لەلایەن ئەمریکییەکانەوە قۆڵبەستکرا و ڕادەستی دەسەڵاتی تورکیا کراوە بۆدادگاییکردن<ref>{{cite news|url=http://haber.vatanim.com.tr/haberdetay.asp?detay=Kurt_sorununun_cozumu_teroru_bitirir_203724_1&Newsid=203724|access-date=15 October 2008|title=Öcalan bağımsız devlete engeldi|date=15 October 2008|work=[[Vatan]]|quote=Öcalan yakalandığında ABD, bağımsız bir devlet kurma isteğindeydi. Öcalan, konumu itibariyle, araç olma işlevi bakımından buna engel bir isimdi. ABD bölgede yeni bir Kürt devleti kurabilmek için Öcalan'ı Türkiye'ye teslim etti.|language=tr|archive-url=https://web.archive.org/web/20081018140436/http://haber.vatanim.com.tr/haberdetay.asp?detay=Kurt_sorununun_cozumu_teroru_bitirir_203724_1&Newsid=203724|archive-date=18 October 2008|url-status=dead|df=dmy-all|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081018140436/http://haber.vatanim.com.tr/haberdetay.asp?detay=Kurt_sorununun_cozumu_teroru_bitirir_203724_1&Newsid=203724|archivedate=١٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٨|deadurl=yes}}</ref> ئەمەش بۆ کار و چالاکییەکانی ناوبراو بووە بۆ دامەزراندنی دەوڵەتێکی سەربەخۆی کوردی. لەدوای دەستگیرکردنی ئۆجەلان، بەهەزارانبە ھەزاران کورد لە وڵاتانی جیهانجیھان ئیدانە و گردبوونەوەیان ڕێکخست لەبەردەم باڵیۆزخانەکانی یۆنان و ئیسرائیل. کوردانی ئەڵمانیا هەڕەشەیانھەڕەشەیان لێکرا کە دیپۆرتدەکرێنەوە ئەگەر بەردەوامبن لە گردبوونەوە بۆ پشتگیرکردنی ئۆجەلان. ئەم هەڕەشەیەشھەڕەشەیەش لەدوای ئەوە هاتھات کە سێ کورد کووژران و ١٦ کەسیش برینداربوون لە هێرشیھێرشی ١٩٩٩ی کونسڵخانەی ئیسرائیل لە [[بەرلین]].<ref name=PROTESTS>[http://www.cnn.com/WORLD/europe/9902/17/ocalan.protest.01/ "Kurds seize embassies, wage violent protests across Europe"], CNN.com, 17 February 1999</ref><ref name=PROTESTS-ATHENS>[[Yannis Kontos]], [http://www.akakurdistan.com/kurds/stories/kontos/ "Kurd Akar Sehard Azir, 33, sets himself on fire during a demonstration outside the Greek Parliament in Central Athens, Greece, on Monday, 15 February 1999"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180919101706/http://www.akakurdistan.com/kurds/stories/kontos/ |date=١٩ی ئەیلوولی ٢٠١٨ }}, ''Photostory'', July 1999</ref>

لە کاتی دەستگیر کردنیەوە، ئۆجەلان خراوە زیندانێکی تاکەکەسیی لە دوورگەی [[ئیمرالی]] لە [[دەریای مەڕمەڕە]] لە تورکیا، ئۆجەلان تاکە زیندانی ئەو شوێنەبوو و زیندانییەکانی دیکە گواسترانەوە بۆ زیندانییەکانی دیکەی تورکیا، هەروەهاھەروەھا زیاتر لە ١٠٠٠ چەکدار بۆ پاسەوانیکردن لە ئۆجەلان دانران. دادگاییکردنی ئۆجەلان لەلایەن سێ قازی سەربازی دەستیپێکرد، ئۆجەلان بەتۆمەتی خیانەتی نیشتمانی و جوداخوازی لەڕۆژی ٢٩ی حوزەیرانی ١٩٩٩ فەرمانی لەسێدارەدانی بۆ دەرچوو.<ref>{{cite web|url=https://news.google.com/newspapers?nid=1988&dat=19990629&id=uEYiAAAAIBAJ&sjid=pKwFAAAAIBAJ&pg=1200,5352234&hl=en|title=The Argus-Press – Google News Archive Search|accessdate=24 May 2016}}</ref> هەروەهاھەروەھا فەرمانی بانکردنی لە کارکردنی حکوومی بۆ هەمیشەییھەمیشەیی بۆدەرچوو.<ref name="bbcnews-verdict">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/380845.stm|title=Text of the Ocalan verdict|work=[[BBC News]]|date=29 June 1999|accessdate=11 January 2008}}</ref> لە کانوونی دووەمی ٢٠٠٠، بڕیاریدا فەرمانی لەسێدارەدانی ئۆجەلان دوابخات تاکوو دادگای مافەکانی مرۆڤ لە یەکێتیی ئەورووپا پێداچوونەوە بۆ بڕیارەکە دەکات.<ref name="cnn-excecutiondelay">{{cite news|url=http://archives.cnn.com/2000/WORLD/meast/01/12/ocalan.01/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060526031932/http://archives.cnn.com/2000/WORLD/meast/01/12/ocalan.01/|archivedate=26 May 2006|title=Turkey delays execution of Kurdish rebel leader Ocalan|publisher=CNN|date=12 January 2000|accessdate=11 January 2008}}</ref> لە ئابی ٢٠٠٢، تورکیا سزای لەسێدارەدانی لەوڵاتەکەی نەهێشت،نەھێشت،<ref>{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/turkey-abolishes-death-penalty-171956.html|title=Turkey abolishes death penalty|last=|first=|date=3 August 2002|website=The Independent|access-date=}}</ref> هەربۆیەھەربۆیە لە تشرینی یەکەمدا سزای ئۆجەلان گۆڕدرا بۆ زیندانی هەتاهەتایەھەتاھەتایە.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=NAXfDgAAQBAJ&pg=PT433&lpg=PT433&dq=%C3%B6calans+sentence+commuted+to+life+in+prison#v=onepage&q=%C3%B6calans%20sentence%20commuted%20to%20life%20in%20prison&f=false|title=International and Transnational Criminal Law|last=Luban|first=David|date=2014-07-11|publisher=Wolters Kluwer Law & Business|isbn=9781454848509|language=en}}</ref>

دوابەدوای ئەم ڕووداوانە، ئۆجەلان لە زیندانی ئیمرالی بەتاکەکەسی مایەوە. لە تشرینی دووەمی ٢٠٠٩، دەسەڵاتی تورکیا ئەوەی ڕاگەیاند کە ئۆجەلان دەگوازنەوە بۆ بەشێکی دیکەی هەمانھەمان زیندان و لەوێوە دەتوانێت حەفتانە بۆ دە کاتژمێر چاوی بە زیندانییەکانی دیکەی پەکەکە بکەوێت. ئەم بەشە زیندانە بەمدواییانە درووستکرا ئەمەش کاتێکبوو کە لیژنەی نەهێشتنینەھێشتنی ئەشکەنجەدانی ئەورووپا سەردانی دوورگەی ئیمرالی کرد و ڕەخنەی لە ڕەوشی ئۆجەلان گرت.<ref>{{cite news|url=http://thescotsman.scotsman.com/world/Company-at-last-for-Kurdish.5833050.jp |access-date=27 November 2009 |title=Company at last for Kurdish inmate alone for ten years |date=18 November 2009 |work=The Scotsman |first=Ibon |last=Villelabeitia |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110813195513/http://thescotsman.scotsman.com/world/Company-at-last-for-Kurdish.5833050.jp |archive-date=13 August 2011 }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/en_GB/features/setimes/features/2009/11/10/feature-02|access-date=27 November 2009|title=Turkey building new prison for PKK members|date=10 November 2009|work=Southeast European Times|first=Esra|last=Erduran|archive-url=https://web.archive.org/web/20091119150253/http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/en_GB/features/setimes/features/2009/11/10/feature-02|archive-date=19 November 2009|url-status=live}}</ref>

لەساڵی ٢٠٠٥، دادگای مافەکانی مرۆڤی یەکێتیی ئەورووپا ئەوەی ڕاگەیاند کە تورکیا پێشێڵی بەندەکان ٣،٥ و ٦ی ڕێککەوتننامەی مافەکانی مرۆڤی لەیەکێتیی ئەورووپا کردووە بەوەی کە ئۆجەلانی دەستگیرکردووە بەزیندانیکردنی هەتاهەتاییھەتاھەتایی بەبێ ئەوەی لە دادگایەکی دادپەروەرانە دادگایی بکات.<ref>{{cite web|url=http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?action=html&documentId=773602&portal=hbkm&source=externalbydocnumber&table=F69A27FD8FB86142BF01C1166DEA398649|title=HUDOC Search Page|accessdate=23 January 2015}}</ref> دادگای تورکیا داوای ئۆجەلانیشی ڕەتکردەوە لەبارەی دووبارە دادگاییکردنەوەی.<ref>{{Cite web|url=https://www.dailysabah.com/turkey/2013/03/29/justice-minister-abdullah-ocalan-will-in-no-way-be-given-a-retrial|title=There will absolutely be no retrial for Abdullah Öcalan|website=DailySabah|access-date=2019-08-18}}</ref>

لە ٢٧ی تەمموزی ٢٠١١ تاکوو ٢ی ئایاری ٢٠١٩، پارێزەرانی ئاپۆ نەیاندەتوانی ئەو ببینن.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://anfdeutsch.com/aktuelles/Oecalan-anwaelte-kontaktverbot-faktisch-in-kraft-11430|title=Öcalan-Anwälte: Kontaktverbot faktisch in Kraft|website=ANF News|language=de|access-date=2019-05-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20190517074613/https://anfdeutsch.com/aktuelles/Oecalan-anwaelte-kontaktverbot-faktisch-in-kraft-11430|archive-date=١٧ی ئایاری ٢٠١٩|dead-url=yes}}</ref> لە تەمموزی ٢٠١١ تاکوو کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ پارێزەرەکانی ئۆجەلان زیاتر لە ٧٠٠ داواکارییان بەرزکردەوە بۆ سەردانیکردنی ئەو، بەڵام هەموویھەمووی ڕەتکرانەوە.<ref>{{Cite news|url=https://anfenglish.com/human-rights/lawyers-appeal-to-visit-Oecalan-rejected-for-the-710th-time-23510|title=Lawyers' appeal to visit Öcalan rejected for the 710th time|work=ANF News|access-date=2018-02-17|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20181226184202/https://anfenglish.com/human-rights/lawyers-appeal-to-visit-Oecalan-rejected-for-the-710th-time-23510|archive-date=٢٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٨|dead-url=yes}}</ref> هەمووھەموو ئەوانە ناڕەزایی خەڵکی کوردی لێکەوتەوە لەوڵاتە جیهانییەکانجیھانییەکان بۆئەوەی کۆمەڵگای نێودەوڵەتی ئاگاداری ڕەوشی ئۆجەلان بن.<ref>{{cite web|url=https://anfenglish.com/news/demonstrations-for-Oecalan-in-europe-28818|title=Demonstrations for Öcalan in Europe|author=|date=|website=ANF News|accessdate=27 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181226133949/https://anfenglish.com/news/demonstrations-for-Oecalan-in-europe-28818|archive-date=٢٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٨|dead-url=yes}}</ref> لە تشرینی یەکەمی ٢٠١٢، سەدان لە زیندانییە سیاسییە کوردەکان مانگرتنیان لەخواردن ڕاگەیاند لەپێناو چاککردنی باروودۆخی زیندانی ئۆجەلان، هەروەهاھەروەھا بۆ مافی خوێندن بەزمانی کوردی. مانگرتنەکە ٦٨ ڕۆژی خایاند، بەردەوامبوو تاکوو لەسەر داوای ئۆجەلان مانگرتنەکەیان شکاند.<ref>{{cite book |last1=White |first1=Paul |title=The PKK |date=2015 |publisher=Zed Books |location=London |isbn=9781783600373 |page=88}}</ref> ئۆجەلان ماوەی دوو ساڵان دیداری خەڵکی لێ قەدەغەکرابوو لە ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ تاکوو ١١ی ئەیلوولی ٢٠١٦ کاتێک براکەی [[محەممەد ئۆجەلان]] سەردانیکرد لە [[جەژنی قوربان]].<ref>{{Cite news|url=http://www.spiegel.de/politik/ausland/abdullah-oecalan-inhaftierter-pkk-chef-darf-nach-zwei-jahren-besuch-empfangen-a-1111890.html|title=Inhaftierter PKK-Chef: Erstmals seit zwei Jahren Familienbesuch für Öcalan|date=2016-09-12|work=Spiegel Online|access-date=2019-01-14}}</ref>

لە٦ی ئەیلوولی ٢٠١٨، سەردانیکردنی پارێزەرەکانی لێ قەدەغەکرا بۆماوەی شەش مانگان لەبەر سزاکەی پێشووی کە لەساڵانی ٢٠٠٥-٢٠٠٩ بەسەریدا سەپێنرابوو، لەڕاستیدا ئەم سزایەش بەبۆنەی ئەوەبوو پارێزەرەکانی ئۆجەلان گفتووگۆیەکەیان لەگەڵ ئۆجەلان بۆڕای گشتی بڵاوکردبوویەوە و کە لەپەیامەکەشیدا ڕێبەرایەتیکردنی پەکەکەی لەخۆ گرتبوو.<ref name=":3" /> دواتر جارێکی دیکە ئۆجەلان سەردانیکردنی لێ قەدەغەکرایەوە تاکوو ١٢ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩، کاتێک براکەی بۆ دودووەمجار مۆڵەتی پێدرا کەسەردانی بکات. براکەی ئەوەی ئاشکراکرد کە تەندرووستی ئۆجەلان باشبوو.<ref>{{Cite web|url=http://www.kurdistan24.net/en/news/5c5849bf-3f4b-48fb-8c79-0f61260c3a8c|title=PKK's Ocalan visited by family in Turkish prison, first time in years|last=Kurdistan24|website=Kurdistan24|language=en|access-date=2019-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20190830191129/https://www.kurdistan24.net/en/news/5c5849bf-3f4b-48fb-8c79-0f61260c3a8c|archive-date=٣٠ی ئابی ٢٠١٩|dead-url=yes}}</ref> قەدەغەکردنی سەردانی پارێزەرەکانی لە نیسانی ٢٠١٩ هەڵگیرا،ھەڵگیرا، ئۆجەلان لە ٢ی ئایاری ٢٠١٩ چاوی بە پارێزەرەکانی کەوت.<ref name=":3" />

ئۆجەلان لەساڵی ١٩٩٩، لەلایەن [[ڕێکخراوەی ھەواڵگریی نیشتمانی (تورکیا)|دەزگای میت]] (هەواڵگریھەواڵگری تورک) بەهاوکاریبە ھاوکاری [[دەزگای ھەواڵگریی ناوەندی|سی ئای ئەی]] لەشاری [[نایرۆبی]] لە [[کینیا]] دەستگیردەکرێت و دەگەڕێندرێتەوە بۆ تورکیا و زیندانی دەکرێت بۆ هەتاهەتایەھەتاھەتایە لەژێر بەندی ١٢٥ی دەستووری تورکیا بەتێوەگلانی بۆ چالاکییەکانی لە ڕێکخراوە چەکدارییەکان.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol53no1/fiasco-in-nairobi.html|title=Fiasco in Nairobi|accessdate=24 May 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ibtimes.com/abdullah-ocalan-famed-kurdish-leader-double-agent-working-turkish-intelligence-against-his-own-party|title=Abdullah Ocalan: Is the Famed Kurdish Leader a Double Agent Working for Turkish Intelligence against His Own Party, the PKK?|work=International Business Times|accessdate=24 May 2016|date=2013-02-22}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gazetevatan.com/abdullah-ocalan-i-kim-yakaladi--188558-gundem/|title=Abdullah Öcalan'ı kim yakaladı?|date=10 July 2008|accessdate=24 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160625140404/http://www.gazetevatan.com/abdullah-ocalan-i-kim-yakaladi--188558-gundem/|archive-date=٢٥ی حوزەیرانی ٢٠١٦|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web |author1=Miron Varouhakis |title=Greek Intelligence and the Capture of PKK Leader Abdullah Ocalan in 1999 |url=https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol53no1/pdfs/U-%20Varouhakis-The%20Case%20of%20Ocalan.pdf |website=cia.gov}}</ref> حوکمدانی ئۆجەلان بۆ زیندانی هەتاهەتاییھەتاھەتایی بۆئەوە دەگەڕێتەوە تورکیا لە سزای لەسێدارەدان کشاوەتەوە بەمەبەستی بردنەوەی ئەو داوایەی کە تورکیا ببێتە ئەندام لە [[یەکێتیی ئەورووپا]]. ئۆجەلان لەماوەی ١٩٩٩ بۆ ٢٠٠٩، لەزیندانی تاکەکەسی ژیانی بەسەربردووە<ref>{{cite news| url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/303045.stm | work=BBC News | title=Prison island trial for Ocalan | date=24 March 1999}}</ref> لە دوورگەی [[ئیمرالی]] لە [[دەریای مەڕمەڕە]].<ref>Marlies Casier, Joost Jongerden, ''Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue'', Taylor & Francis, 2010, [https://books.google.com/books?id=_sG-NVapmrkC&pg=PA146&dq=%C3%96calan+%C4%B0mral%C4%B1&hl=tr&ei=XF3gTLC4AYWSuwO7xsW8Dg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CEIQ6AEwBjgU#v=onepage&q=%C3%96calan%20%C4%B0mral%C4%B1&f=false p. 146.]</ref><ref>Council of Europe, ''Parliamentary Assembly Documents 1999 Ordinary Session (fourth part, September 1999), Volume VII'', Council of Europe, 1999, [https://books.google.com/books?id=EkgXi4vNFjAC&pg=PA18&dq=#v=onepage&q&f=false p. 18]</ref>

بیرکردنەوەکانی ئێستای ئۆجەلان بۆئەوەن کە بەکارهێنانیبەکارھێنانی چەک بۆ پرسی چارەسەری کورد ئەوا ڕابردووبووە و لەئێستادا دەبێت دەستکرێت بە چارەسەری دۆزی کورد لەڕێگای چارەسەری سیاسییەوە.<ref name="MKK">Mag. Katharina Kirchmayer, ''The Case of the Isolation Regime of Abdullah Öcalan: A Violation of European Human Rights Law and Standards?'', GRIN Verlag, 2010, [https://books.google.com/books?id=E8ACMAY1rRgC&pg=PA37&dq=#v=onepage&q&f=false p. 37]</ref> پێکدادان و ناکۆییەکانی نێوان پەکەکە و حکوومەتی تورکیا بووە هۆیھۆی کووژرانی ٤٠ هەزارھەزار کەس، لەنێویشاندا ئەندامانی پەکەکە، سەربازانی تورکیا، خەڵکی سڤیلی کورد و تورک هەنھەن.<ref name=hurriyet9914612>{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/gundem/9914612.asp?gid=0&srid=0&oid=0&l=1 |accessdate=17 September 2008 |title=Bir dönemin acı bilançosu |work=[[Hürriyet]] |date=16 September 2008 |language=tr}}</ref> لە زیندان ئۆجەلان چەند کتێبێکی نووسی. ژنلۆجی، کە ناسراوە بە زانستی ژنان وەک فۆڕمێک بۆ فێمێنیزم لالەیان ئۆجەلانەوە پێشنیار کراوە.<ref name="reuters-argentieri">{{cite news | url = http://blogs.reuters.com/great-debate/2015/02/03/the-pro-woman-ideology-battling-islamic-state/ | date = 3 February 2015 | accessdate = 24 November 2016 | first = Benedetta | last = Argentieri | work = [[Reuters]] | title = One group battling Islamic State has a secret weapon – female fighters | archive-url = https://web.archive.org/web/20190822043827/http://blogs.reuters.com/great-debate/2015/02/03/the-pro-woman-ideology-battling-islamic-state/ | archive-date = ٢٢ی ئابی ٢٠١٩ | dead-url = yes }}</ref>