سەقز: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد |
No edit summary تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد |
||
ھێڵی ٥٢:
}}
'''سەقز''' یەکێکە لە شارەکانی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] و یەکێک لە کونترین و مێژویی ترین ناوچەکانی [[ڕۆژھەڵاتی ناوین]]ه که زۆر گەنجینە و کۆزە و شتی مێژوویی و ئەنتیکی دیکە بە تەمەنی هەزاران سالە لەو ناوچە دۆزراوتەوه و لە مووزەخانە گەوره و بە ناوباگەکانی جیهان کۆ کراوەتو و دەپارێزرێن.
'''سەقز''' یەکێکە لە شارەکانی [[پارێزگای کوردستان]]ی [[ئێران]]. سەقز لە باکوور بۆ [[تەورێز]]، لە ڕۆژھەڵات بۆ [[بیجار]] و [[زەنجان]]، لە ڕۆژاوا بۆ [[بانە]] و [[باشووری کوردستان]] و لە باشوور بۆ [[دیواندەرە]] و [[سنە]] ڕێگای ھەیە. ژمارەی دانیشتووانی شاری سەقز بەپێی دوایین سەرژمێری فەرمی ١٧٠/٠٠٠ کەس<ref>{{cite web|url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&lng=fr&des=gamelan&geo=454450628&srt=pnan&col=abcdefghimoq&msz=1500&men=gpro&lng=en|title=ژماردنی فەرمیی ساڵی ٢٠٠٦|archiveurl=https://archive.is/20120919073150/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&lng=fr&des=gamelan&geo=454450628&srt=pnan&col=abcdefghimoq&msz=1500&men=gpro&lng=en|archivedate=١٩ی ئەیلوولی ٢٠١٢|deadurl=yes}}، سەرچاوەی ویکیپیدیا بۆ وەرگرتنی ئامارەکان</ref> بووە. زمانی خەڵکی سەقز [[کوردی]] [[سۆرانی]]ە. شاری سەقز ٨ ھەرێمی لە خۆ گرتووە کە بریتین لە: [[میرەدێ، سەقز|میرەدێ]]، [[تورجان]]، [[تیلەکۆ، سەقز|تیلەکۆ]]، [[خوڕخوڕە، سەقز|خوڕخوڕە]]، [[سەقز (شارستان)|سەرشیو]]، [[زێویە، سەقز|زێویە]]، [[کوڵتەپە]].▼
شاری سەقز ٨ ھەرێمی لە خۆ گرتووە کە بریتین لە: [[میرەدێ، سەقز|میرەدێ]]، [[تورجان]]، [[تیلەکۆ، سەقز|تیلەکۆ]]، [[خوڕخوڕە، سەقز|خوڕخوڕە]]، [[سەقز (شارستان)|سەرشیو]]، [[زێویە، سەقز|زێویە]]، [[کوڵتەپە]].
لە ناوچەی دەوروبەری سەقز دەیان شوێنی مێژوویی و کۆنی وەک [[ئەشکەوتی کەرەفتوو]] و [[قەڵای زێویە]] و گۆڕە بەردینەکانی [[قەپڵانتوو]] ھەن کە دەگەڕینەوە بۆ سەردەمی پێش ھاتنی ئارییایییەکان. دوای ھێرشی [[سەکاکان]] و گرتنی ناوچەکە بە '''ساکز''' یان '''سەکاکز''' ناونرا. دوای ھێرشی [[ھەڤەخشترە]] پاشای [[ماد]]، کە توانی [[سەکاکان]] بهێنێتە ژێر دەسەڵاتی خۆی و سەکاکان ببنە بەشێک لە مادەکان ، ئەم شارە بە ناوی سەقز مایەوە. شاری سەقز هەروەها پایتەختی «مانایییەکان» (دەوڵەتێ لە دەوڵەتەکانی [[ماد]]) پێش لە سەکاکان بووە. ▼
لە ناوچەی دەوروبەری سەقز دەیان شوێنی مێژوویی و کۆنی وەک [[ئەشکەوتی کەرەفتوو]] و [[قەڵای زێویە]] و گۆڕە بەردینەکانی [[قەپڵانتوو]] ھەن کە دەگەڕینەوە بۆ سەردەمی پێش ھاتنی ئارییایییەکان.
لە دوای دامەزراندنی حکوومەت بە شێوازی مۆدێرن لە [[ئێران]]دا بەھۆی پێنە‌گەیشتن و نەدانی کەل‌وپەلی پێویست لەلایەن ڕژێمی حاکمەوە گوندنشینەکان بۆ گوزەرانی ژیانیان زۆرتر ڕوویان کردووتە شاری سەقز؛ کۆچ کردنی گۆندنشینەکان بوەتە ھۆی کەم بوونەوەی کاری کشتووکاڵ لەم ناوچەدا.▼
▲لە دوای دامەزراندنی حکوومەت بە شێوازی مۆدێرن لە [[ئێران]]دا بەھۆی پێنە‌گەیشتن و نەدانی کەل‌وپەلی پێویست لەلایەن ڕژێمی حاکمەوە گوندنشینەکان بۆ گوزەرانی ژیانیان زۆرتر ڕوویان کردووتە شاری
== ناو ==▼
ناوی ئەمڕۆی سەقز لە نێوی ھۆزی سەکە، یان [[سەکا]]، یان سێکز، بە خەڵات بۆ ئێمە ماوەتەوە و سەقز ھەمان ساکزە. ئەم شارە بۆ ماوەی سەدان سال پایتەختی سەکاکان و مادەکان بووه.
▲
== هەواناسی و نەخشە ==
سەقز له شوێنێکی کوێستاناوی هەلکەوتووە و بەم هۆیە کژو هەوای کوێستانی هەیە و لە ھاویندا ڕۆژانی گەرم و شەوانی فێنکی ھەیە. بەلام لە زستاندا ھەوایێکی ساردی ھەیە و رۆژانێک دێ که دەبێته ساردترین شاری ناوچەکە.
▲
== کوێستانەکان ==
دەرووبەری شاری سەقز چەن کێوی بەرزی لێیە، کە دەتوانین لە ناویاندا [[نەکەرۆز]]، [[کێوی وەنەوشە|وەنەوشە]]، [[ئاڵمەڵوو]] و [[کێوی مێرگەنەخشینە|مێرگەنەخشینە]] و زنجیرە چیای [[چلچەمە]] نزیک گوندەکانی [[ئیساقاوا]] و [[کانامەت]] ناو بەرین. کێوەکانی شاری سەقز ھەر وەکوو بەشەکانی تری [[کوردستان]] دەوری سەرەکی لە شێوەی ژیانی ئاژەڵداری و [[کشت‌وکاڵ]] ھەیە. چۆمێک کە لە بەناو شاری سەقز تێپەڕ دەبێت ناوی [[چۆمی زێڕینە]]یە و بە [[چەمی سەقز]] ناوی لێ‌دەبەن کە بەھۆی گەورە بوونەوەی شار دەتوانین بڵێن چۆمی زێڕینە شاری سەقز دەکات بە دوو لەتەوە. ڕۆژانی پشوودان جێگای سەیران و شادی و [[ھەڵپەڕکێ]] و یاری خەڵک بووە. ھەروەھا بۆ بەربەرەکانێ لە بەرامبەر داگیرکەراندا چیاکانی سەقز سەنگەڕێکی پۆڵاین بووە بۆ پاراستنی دەستکەوتەکانی مرۆڤی ئەم ناوچە. لە ڕووبارەکانی سەقز ماسی سپی و قزەل‌ئالا دەژین. ماوەیەکە لە چۆمەکانی ئەم ناوچە گەڕای ماسییە جۆراوجۆرەکان پەروەردە دەکەن، کە ئەمە دەبێتە ھۆی دروست بوونی جۆری زیاتری ماسییەکان.
== سەقز لە ئاوێنەی مێژوودا ==▼
▲== ناو ==
ناوی ئەمڕۆی سەقز لە نێوی ھۆزی سەکە، یان سەکا، یان سێکز، بە خەڵات بۆ ئێمە ماوەتەوە و سەقز ھەمان ساکزە. لە دەورانی دەسەڵاتداری مادەکاندا، [[سەکاکان]] بە بەردەوامی ھێرشیان دەکردە ھەرێمی دەسەڵاتدارییان و شەڕیان پێدەفرۆشتن. سکاکان ھەندێک جار لە گەڵ ئاشوورییەکان دەبوون بە ھاوپەیمان، و ھەندێک جاریش لە گەڵ مادەکان ھاوپەیمانیان دەبەست و بە دژی [[ئاشوورییەکان]] شەڕیان دەکرد. پاش ھێرش کردنی سەر لە نوێی ئاشوورەکان بۆ سەر مادەکان، خشتیرییە بۆ کۆتایی ھێنان بە ھێرشەکانی ئاشوورییەکان، پەیمانێکی گەورەی ھاوپەیمانی لە گەڵ مانایییەکان و سەکاکان بەست و بە کرەوە بەرەێکی گەورەی شەڕی دژ بە ئاشوورییەکان کردەوە.▼
=== مێژووی پێش له ئیسلام ===
▲
[[پەڕگە:National Museum of Iran Darafsh (852).JPG|وێنۆک|180px|کۆزەیک دۆزراوە له قەڵای زێویە له مووزەخانە مللی ئێران]]
مێژووی سەقز لە دەوروبەری ساڵی ٦٥٠، دەسەڵاتی پاشایەتی [[ماد]]ەکان، دەوڵەتێکی گەورە و بە ھێز و ھاوسەنگ لە گەڵ مانایییەکان و ئورارتوو و عیلامییەکاندا بوو. پاش سەکاکان، کیمێرییەکان کە یەکێکی دیکە لە ھۆزە سەحرا نشینەکانی باکووری [[قەوقاز]] (قەفقاز) بوون، ھێرشیان کردە سەر ئەم ناوچەیە کە ئێستا بە [[کوردستان]] دەناسرێت و لەسەر ڕێگەی خۆیان دەسەڵاتی دەوڵەتی ئورارتوویان، لە ڕۆژئاوای [[گۆلی ورمێ|دەریاچەی ورمێ]] و ڕۆژھەڵاتی ئاناتۆلی، لە نێو برد.
ھووخشترە، گەورەترین پاوشای [[ماد]]ەکان لە ١٠ ساڵی یەکەمی فەرمانڕەواییدا، توانی پەیوەندی خۆی لە گەڵ پاوشای سەکاکان بە نێوی (پڕۆتۆسیس)، بە ھاوپەیمانیێکی گەورە پەرە پێبدات. ھووخشترە، سپاکەی بە دوو بەشی پیادەی چەکدار کراو بە نێزە، و سواری چەکدار کراو بە تیروکەمان، دابەش بکات و دەوڵەتێکی بە ھێز بنیات بنێت. (شیاوی باسە کە ناوبراو ئەم شێوازە لە سەکاکانەوە فێر ببوو).
Line ٧٠ ⟶ ٨٦:
دەگوترێت کە ئەم شارە بە نێوی (ئیزیرتا)، لە یەکەمین یەکگرتنی مادەکاندا، پێتەختی [[ماد]] بووە. سەرکردەکانی ماد لە دەروبەری شاردا کۆمەڵێک قەڵا وسەنگەریان، ساز کردبوو کە گرینگترینیان زێویە و ئادامائیت ھەڵکەوتوو لە گوندی قەپڵانتووە. ھەر وەک پێشتریش ئاماژەمان پێدا لەو دەورانەدا سارگێنی دووھەم، پاشای ئاشوورییەکان ھێرشی کردە سەر مادەکان و پاش سەرکەوتن بە سەریاندا ئیزیرتا، زێویە و ئادامیت بە دەستی سوپاکەی وێران کران.
▲== سەقز لە ئاوێنەی مێژوودا ==
ناوچەی سەقز بێ‌گومان یەکێکە لە کۆنترین و مێژوویترین شوێنەکان. لە زەمانی مادەکاندا سقز ناوی «ئەسکیت» بووە. دوای ھێرشی [[ئاشووریەکان]] بۆ سەر [[مادەکان]] و داگیرکردنی سەقز، ناوی ئەو ناوچە دەگۆڕن بە «ساکز» یان «سەکاکز». دوای ماوەی ٣٠ ساڵ [[ھەڤەخشترە|ھووەخشترە]] پاشای [[ماد]] توانی ھێرش کاتە سەر لەشکری دۆژمنان و وڵاتە داگیرکراوەکان بگەڕێنێتەوە سەر حکوومەتی ماد؛ بەڵام ناوی سەقز ھەر وەک خۆی دەمێنێتەوە. ئەمڕۆکە لە ھەموان ڕوونە کە سەقز پایەتەختی [[ماناییەکان]] بووە و «مانا» یەکێک بووە لە تایفەکانی ماد. حکوومەتی [[مادەکان]] بە شێوەی پێکھاتە بووە؛ واتە لە نزیکی ٣٠ وڵات کە سیستمێکی حکوومی وەک [[فیدراڵیزم|فیدراڵی]] ئەمڕۆژی لە نێوانیان دا بوو.
شوێنی مێژووی شاری سەقز، لە ڕۆژھەڵاتی ئێستای شاردایە کە بە زەحمەت بڕێک لە نیشانەکانی ئەدۆزرێتەوە. گەورەترین بە جێ‌ماوی سەردەمی [[ماناییەکان]]، [[قەڵای زێویە]]یە و بە بڕوای ھەندێک لە مێژووناسەکان [[ھگمەتانەی]] بەناوبانگ نەک لە [[ھەمەدان]]ی ئەمڕۆ بەڵکوو لە [[زێویە، سەقز|زێویە]]دا بووە.
لە ھێرشی [[ئاشووریەکان]] بۆ سەر مادەکان زۆرینەی قەڵاکان و بیناکانی ئەوسەردەمە ڕووخێنران کە ئێستاش وێرانەی ھەندێکیان لە دەور و پشتی شاری سەقز ماوتەوە. [[قەڵای زێویە]] کە لە نزیکی سەقزدایە بە وتەی «گیرشمن» خەزێنەی پاشایەتی [[ماناییەکان]] بووە.▼
پێش پێکھاتنی [[ئیسرائیل]] و بەڕێ کەوتنی [[جوولەکەکان]] بۆ ئەو وڵاتە، بە سەدان بنەماڵەی [[جوو]] لە سەقز و دەور و پشتی ژیانیان ئەبردە سەر. لە چەن کتێب‌دا ھاتووە کە بە دۆزینەوەی چەن کاسە و گۆزەی بەنرخ لە بواری مێژوو ناسییەوە، بە دەیان جار لەلایەن چەن بازرگانی [[جوو]] و بە ھاوکاری دەستگا حکوومییەکانەوە ھەوڵی دۆزینەوە و بردنی ئەو نھێنییە پڕقیمەتەیان داوە و وا دیارە لەو کارەدا سەرکەوتوو بوون لە بەر ئەوەی ئێستا [[زێویە، سەقز|زێویە]] غەیری دار و دیوارەکەی چی دیکەی تێدا نەماوە. ئەو ھەوڵی بردن و دزین و نەھێشتن لە سەردەمی ئێستاش ھەر بەردەوامە و [[کۆماری ئیسلامی ئێران|کۆماری ئیسلامی]] ڕێگەی حکوومەتی پێش خۆی بەر نەداوە.▼
یەکێیکی تر لە شوێنە ئاسەوارە مێژوویییەکانی سەقز، [[ئەشکەوتی کەرەفتوو]]ە، کە ھەر لە نزیکی [[زێویە، سەقز|زێویە]]دایە. [[کەرەفتوو]] ئەگەرچی ئەشکەوتێکی سرووشتییە بەلام گۆڕانکارییەکانی مرۆڤی سەردەمی کۆنی تێدا ئاشکرایە. بەپێی ئەو نووسراوەی لە [[زێویە، سەقز|زێویە]]دا دۆزراوەتەوە، لە نێوان [[قەڵای زێویە]] و [[کەرەفتوو]] شەڕێک ڕووی داوە و بە زەحمەتێکی زۆر کەرەفتو داگیرکراوە. ھێندێ لە مێژووناسەکان دەڵێن کە ناوی [[کەرەفتوو]] ھەر «گرتوو» بووە و وا دیارە ناوی ئەو شوێنە لە ڕابردۆی نە زۆر دووردا، «گەرەفتوو» بووە.▼
ئایینی خەڵکی ناوچەی سەقز، ھەروەک زۆرینەی وڵاتەکانی [[ماد]]، [[زەردەشتی]] بووە ھەتا [[ئیمپراتۆری پارت|پارتەکان]] و پاش ئەو [[عەرەبەکان]] ھێرشیان کردە سەر ناوچەکە. خەڵکی زۆرێ لە شاران بۆ بەرگری لە شەڕ، ئایینی [[عەرەبەکان]] واتە [[ئیسلام]] وەر دەگرن، بەڵام خەڵکی شاری سەقز بۆ وەرنەگرتنی [[ئیسلام]] شارەکەیان جێ ھێشت و بەرەو کوێستان ڕی کەوتن. ڕۆژگارێکی ناخۆشیان بووە لەو سەردەمەدا ھەر بۆیە لە ناو چیرۆک و گۆرانییەکانی ئەو ناوچەدا یادگارەکانی ئەبینرێتوە:
{{شیعر
گەوڕی سەر کێوان منی لاوانو
}}
گەوڕەکان، زانایانی ئایینی [[زەردەشتی]] بوون.
=== مێژووی دوای ئیسلام ===
دوای ھاتنی [[ئایینی ئیسلام]] بۆ ناوچەکە، لە سەرەتادا [[کوردستان]] لە نێوان چەن ئاغا دابەش کرا و دەسەڵاتیان بەدەست ئەوان بوو. یەکێک لە تایفەکانی وا بۆ ماوەیەکی زۆر و بەسەر بەشێکی زۆری [[کوردستان]] حۆکمڕانیان کردە ئەردەڵانەکان بوون. ھەر چەن شاری سەقز کەمتر لەژێر دەسەڵاتی ئەردەڵانەکاندا بوو بەڵام [[ئەردەڵان]] یەکێک لە تایفە ھەرە گرینگەکانی [[کوردستان]] بووە کە ئێستاش لەو بنەماڵە ھەر ماوە.
لە دوای ھاتنی [[ئیسلام]] لە بەر سنووری بوونی ناوچەکە ھەر دەم کەسێک لە حکوومەتێکەوە دەسەڵاتدار بووە. ماوەیەک [[ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی]]، ماوەیەک ئێرانییەکان. لە چەن سەد ساڵی ڕابردووشدا [[یەکێتیی سۆڤیەت]] و [[بریتانیا]] کاریگەری خۆیان ھەبووە لەسەر ناوچەکە.
=== مێژووی هاوچەرخ ===
==== خەباتی سیاسی لە سەقز ====
[[پەڕگە:Omar Mosque Saqqez.JPG|وێنۆک|ڕاست|250px|مزگەوتی حەزرەتی عومەر لە گەڕەکی شاناز]]
ئەگەر لە مێژووی سەقز بڕوانین، لە خەباتی گەلی کورد بۆ ئازادی و مافە ڕەواکانی خۆی لە لاپەڕ‌ە جۆراجۆرەکانی مێژووی کوردستان بە گشتی، شاری سەقز ڕۆڵی ھەرە گرینگی ھەبووە. بۆ وێنە لە شۆرشی [[سمکۆ]]، لە کاتی دامەزراندنی [[کۆماری کوردستان]]دا و بەتایبەت خەباتی ڕزگاری خوازانەی ساڵەکانە ١٩٧٩ تا ئیمڕۆ لە [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] خەڵکی شار و گوندەکانی سەقز گیانفیدایێەکی بێ وێنەیان هەبووە. بۆ نموونە شەھید [[ھۆمایون ئەردەڵان]] خەڵکی سەقز لە [[تێرۆری میکۆنۆس|میکۆنۆس]] ئەڵمانیا لەگەڵ [[سادق شەرەفکەندی]] شەھید کرا. کۆماری کوردستان تا باکووری شاری سەقزی لە خۆ گرتە بەر. لە پێک‌ھێنان و پاراستنی ئەو کۆمارە خەباتگەرەکانی سەقز دەوری گرینگیان ھەبوو.
Line ٩٥ ⟶ ١١١:
ھەروەها [[حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران]] کە لە خەباتی گەلی کوردی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] لە ساڵانی [[١٩٧٠]] و [[١٩٨٠]] دەورێکی گرینگی ھەبووە، لە شاری سەقز لایەنگرانی زۆری هەیە کە لە ڕۆژانی ٢٢ پووشپەڕی ھەموو ساڵێک، کە ڕۆژی تیرۆری [[دوکتور قاسملوو]] سکرتێری گشتی [[حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران|حیزبی دیموکراتی کوردستانە]]، خەڵکی شاری سەقز، بۆ دەربڕینی ناڕەزایی خۆیان، شار بە تەواوی دادەخرێ.
== شوێنەوارە مێژوویەکانی سەقز ==
▲*لە ھێرشی [[ئاشووریەکان]] بۆ سەر مادەکان زۆرینەی قەڵاکان و بیناکانی ئەوسەردەمە ڕووخێنران کە ئێستاش وێرانەی ھەندێکیان لە دەور و پشتی شاری سەقز ماوتەوە. [[قەڵای زێویە]] کە لە نزیکی سەقزدایە بە وتەی «گیرشمن» خەزێنەی پاشایەتی [[ماناییەکان]] بووە.
▲پێش پێکھاتنی [[ئیسرائیل]] و بەڕێ کەوتنی [[جوولەکەکان]] بۆ ئەو وڵاتە، بە سەدان بنەماڵەی [[جوو]] لە سەقز و دەور و پشتی ژیانیان ئەبردە سەر. لە چەن کتێب‌دا ھاتووە کە بە دۆزینەوەی چەن کاسە و گۆزەی بەنرخ لە بواری مێژوو ناسییەوە، بە دەیان جار لەلایەن چەن بازرگانی [[جوو]] و بە ھاوکاری دەستگا حکوومییەکانەوە ھەوڵی دۆزینەوە و بردنی ئەو نھێنییە پڕقیمەتەیان داوە و وا دیارە لەو کارەدا سەرکەوتوو بوون لە بەر ئەوەی ئێستا [[زێویە، سەقز|زێویە]] غەیری دار و دیوارەکەی چی دیکەی تێدا نەماوە. ئەو ھەوڵی بردن و دزین و نەھێشتن لە سەردەمی ئێستاش ھەر بەردەوامە و [[کۆماری ئیسلامی ئێران|کۆماری ئیسلامی]] ڕێگەی حکوومەتی پێش خۆی بەر نەداوە.
▲*یەکێیکی تر لە شوێنە ئاسەوارە مێژوویییەکانی سەقز، [[ئەشکەوتی کەرەفتوو]]ە، کە ھەر لە نزیکی [[زێویە، سەقز|زێویە]]دایە. [[کەرەفتوو]] ئەگەرچی ئەشکەوتێکی سرووشتییە بەلام گۆڕانکارییەکانی مرۆڤی سەردەمی کۆنی تێدا ئاشکرایە. بەپێی ئەو نووسراوەی لە [[زێویە، سەقز|زێویە]]دا دۆزراوەتەوە، لە نێوان [[قەڵای زێویە]] و [[کەرەفتوو]] شەڕێک ڕووی داوە و بە زەحمەتێکی زۆر کەرەفتو داگیرکراوە. ھێندێ لە مێژووناسەکان دەڵێن کە ناوی [[کەرەفتوو]] ھەر «گرتوو» بووە و وا دیارە ناوی ئەو شوێنە لە ڕابردۆی نە زۆر دووردا، «گەرەفتوو» بووە.
*[[مزگەوتی دوومنارە]]
*مزگەوتی تورجان
*حمام حاج ساڵە
*کاروانسەرای تاژەوانچی
*قەڵای کوڵتەپە
*مزگەوتی تەمربەیگ
* بازار سەقز
و زورێک شوێنەوارە مێژوویی دیکە له سەقز هەن.
== ئابووری ==
[[پەڕگە:Saqqez in evening.jpg|وێنۆک|200px|سەقز]]
ئەگەرچی سەقز وەک شارەکانی دی [[کوردستان]] دەبەر سیاسەتی تایبەتی دەسەڵاتی ناوەندی [[ئێران]]، چ لە سەردەمی [[محەممەدڕەزا پەھلەوی|پەھلەوی]] چ لە سەردەمی [[کۆماری ئیسلامی ئێران|کۆماری ئیسلامی]]، بەر غەزەب کەوتووە و لا نەگونجاوترین دۆخی [[ئابووری]] بەسەر دەبات، بەڵام بازاڕی شاری سەقز بە گەورەترین بازاڕی سەرگیراوی ڕۆژئاوای [[ئێران]] دەزانن.
Line ١٠٣ ⟶ ١٣٥:
== ناوی گەڕەکە بەناوبانگەکان ==
[[پەڕگە:Jewish-Bazar in Saqqez-Iran.jpg|230px|وێنۆک|چەپ|200px|بازاڕی جووەکان لە سەقز بەشێکە لە بازاڕی سەرۆ]]
سەقز لە دوو بەشی کۆن و تازە پێک دێت، لە ساڵانی پێش لە شۆڕشی ئیسلامیدا خەڵکی ناوشاری سەقز لە بەشی کۆنی ئێستادا دەژیان و پێشەیان ئاسنگەری و بازرگانی بوو، ھەروەھا ھەندێک لە [[ئاغەوات]]ە دەوڵەمەندەکانیش لە بەشی کۆندا دەژیان. بەشە کۆنەکەی سەقز، ئەم چەن کۆڵانە لە خۆی دەگرێت:
| |||