خشۆک: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دەربازدانی ١ سەرچاوە و تاگکردنی ٠ بە مردوو) #IABot (v2.0
ب v2.04 - خاوێنکردن / چاکسازیی ھەڵەکان بۆ پرۆژەی وپ (سەرچاوە پێش خاڵبەندی)
ھێڵی ١٩:
}}
'''خشۆکان''' یان خزۆکان: تاقمێک لە [[گیانەوەران]]ی [[بڕبڕەداران|بڕبڕەدار]]ی [[خوێنسارد]]، بە پێستی ڕووتەڵی زبر و پتر پووڵەکەدارەوە <ref>[[فەرهەنگی فارسی-کوردیی زانستگای کورستان]] ، دەقی سەرەکی: «تاقمێ لە گیانەوەرانی مۆرەداری خوێنسارد، بە پێستی ڕووتەڵی زرو و زۆرتر پووڵەکەدارەوە (وەک [[مارمێلکە]]، تیمساح، مار، کیسەڵ و...)</ref>کە [[ھێلکە]] دەکەن<ref>{{Cite web |url=http://020.ir/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%AE%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D8%9F |title=وەشانی ئەرشیڤکراو |access-date=٢٧ی شوباتی ٢٠١٤ |archive-url=https://web.archive.org/web/20141023050444/http://020.ir/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%AE%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D8%9F |archive-date=٢٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ |dead-url=yes }}</ref><br />.
خشۆکان لە بنەماڵەی [[دووژینان]]ن. یەکەمین گیانەوەرانی سەر وشکی بوون کە توانیان بەتەواوەتی لەگەڵ ژیانی سەر زەوی ھەڵ بکەن، پێستیان وشک و شاخینەیە . لەشیان بە [[پووڵەک]] یان پەڕەی ئێسکی داپۆشراوە. ئێسکبەندی خشۆکان یەکپارچە ئێسکە، دڵیان چوار کەلێنی ھەیە.<ref>[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86]</ref>. زۆربەی ئەم گیاندارانە لە وشکی دەژین، ژمارەیەکی کەم وەک کیسەڵەکان دەتوانن بۆ ماوەیەک لە ئاودا بژین کە بە [[دووژینان]] دەناسرێن. زۆربەی خشۆکەکان [[گۆشتخۆر]]ن و بڕێکیان چز و ژارێکی زۆر کوژەریان ھەیە. سەرەڕای ئەمە دەورێکی گرنگ لە ژینگە و ژیانی مرۆڤ دەبینن. ئەم گیاندارانە لە کۆنتڕۆڵی [[مێروو]]ە زیانۆک و ڕاگۆزەکانی نەخۆشیی وەک [[مالاریا]]، [[قالۆنچە]]کان و [[مێتوولکە]]ی [[لاکوت]]ەکان ڕۆڵی گرنگ دەگێڕن.<ref>{{cite web |url=http://www.iran.ir/about/nature/animal/reptiles |title=وەشانی ئەرشیڤکراو |accessdate=٢٧ی شوباتی ٢٠١٤ |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140223192233/http://www.iran.ir/about/nature/animal/reptiles |archivedate=٢٣ی شوباتی ٢٠١٤ }}</ref>
[[پەڕگە:Jackson's Chameleon 2 edit1.jpg|200px|چەپ|وێنۆک|گومگمۆکی جەکسۆن]]
[[پەڕگە:China-Alligator.jpg|200px|چەپ|وێنۆک|بزنمژەی ژاپۆنی]]
ھێڵی ٤٩:
 
چەند رۆژێک لەمەوبەر پۆلیسی دارستانی [[گەرمیان]] ھەواڵی ئەوەی بڵاوکردەوە کە ھاووڵاتییەک ئاگاداری کردوونەتەوە لە ناوچەی شێخ لەنگەر لەسەر رووباری سیروان لە نزیک شاری کەلار، چوار تیسماحی لە ناو رووبارەکە بینیوە، دواتریش ھەر بە قسەی ھاوڵاتییەک کە دیسانەوە پۆلیسی دارستانی ئاگادارکردبووە، لە ناوچەی پێبازی سەر رووبارەکە، لە کاتی ڕاوکردنی ماسی تیمساحێک ھەڵیکوتاوەتە سەری و بە زۆر توانیویەتی خۆی ڕزگار بکات. بۆ ئەم مەبەستەش پۆلیسی دارستانی گەرمیان بەداوداچوونیان بۆ رووداوەکە دەست پێکرد.<br />
لەبارەی دوایین زانیاری سەبارەت بە بەدواداچوونەکانی پۆلیسی دارستانی گەرمیان، بەرێوەبەری ئەو دەزگایە، موقەدەم شوان محەممەد بە ئاژانسی ھەواڵی راگەیاند؛ لە ماوەی چاودێرکردن و بەدوادچونیان لەو انچوانەی کە تیمساحەکان بینراون، ھیچ تیمساحێکیان نەبینیوە، تەنھا ئاژەڵێک نەبێت کە ئەویش ناوی [[جەلاو]]یە و تا ڕادەیەک شێوەی لە تیمساح دەچێت.<ref>{{cite web |url=http://lvinpress.com/newdesign/Dreje.aspx?jimare=20948 |title=وەشانی ئەرشیڤکراو |accessdate=٢٧ی شوباتی ٢٠١٤ |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140228165239/http://www.lvinpress.com/newdesign/Dreje.aspx?jimare=20948 |archivedate=٢٨ی شوباتی ٢٠١٤ }}</ref>.
 
== پەڕاوێز ==
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/خشۆک»