|
[[پەڕگە{{DISPLAYTITLE:نەخۆشخانەی چەمی ڕەزان.jpg|وێنۆک|332x332px|}}
[[پەڕگە:نەخۆشخانەی چەمی ڕەزان 2.jpg|وێنۆک|348x348px]]]]{{DISPLAYTITLE:تەلاری نەخۆشخانەی چەمی ڕەزان}}.]]
'''نەخۆشخانەی چەمی ڕەزان''' نەخۆشخانەیەکی حکومییە، لە ساڵی ٢٠١٠ لە شاری [[سلێمانی]] دامەزرا. نەخۆشخانەکە سەر بە دەزگای تەندروستی پێشمەرگەیە هەروەها تایبەت کراوە بە پسپۆڕیی و نەخۆشییەکانی ئێسک و بڕبڕەی پشت.<ref>[http://www.phfkrg.com/details.aspx?=hewal&jmare=1147&Jor=1 نەخۆشخانەی چەمی ڕەزان ئارامی بۆ نەخۆشیەکانی ئێسک و بڕبڕەی پشت دەگێڕێتەوە]، ماڵپەڕی دەزگای تەندرووستی پێشمەرگە، ٦ی تەمموزی ٢٠٠٧ بڵاوکراوەتەوە.</ref><ref>[https://www.gksat.tv/details.aspx?jimare=104582 رێكخراوێك كەلوپەلی پزیشكی بۆ نەخۆشخانەی چەمی ڕەزان دابینكرد]، ماڵپەری [[کەناڵی گەلی کوردستان]]، ١ی ئەیلوولی ٢٠٢٠ بڵاوکراوەتەوە.</ref>
'''نەخۆشخانەی چەمی ڕەزان''' نەخۆشخانەیەکی حکومییە و لە ٢٠١٠ لە شاری سلێمانی دامەزرا . بینایەکی دوو نھۆمییە و پێکھاتووە لە 8 ژوور بۆ نووستنی نەخۆش و ھەر ژوورێك 4 جێگەی نووستنی تێدایە بە كۆی گشتی 32 جێگەی نووستنی نەخۆشی تێدایە و پێکھاتووە لە 4 ژووری نەشتەرگەری و 24 سەعات کراوەیە نەخۆشخانەی چەمی ڕەزان لە دەروازەی سەرەکی دەرەوە پێکدێت لەگەڵ پاسەوان بۆ چوونە ژوورەوە ، جگە لەشوێنی وەستانی ئۆتۆمبێل، حەوشەیەکی سەوز لەدەوروبەری بیناکە و ژوورێکی تایبەت بەئۆکسجین هەیە ، دوو دەروازەی سەرەکی له پێشەوە و دواوەی نەخۆشخانەکە بۆ چوونە ژوورەوەى نەخۆشەکان هەیە ، هەروەها دوو دەروازەی لاوەکی بۆ چوونە ژوورەوەى ئیدارە و خزمەتگوزاری .
== نهۆمەكانى نەخۆشخانەی چەمی ڕەزان ==
نەخۆشخانەکە لە دوو نهۆم پێکهاتووە
==== نهۆمی يەكەم ====
بریتییە لە ژووری چاوەڕوان و ژوورێکی تایبەت بۆ بڕینی بلیت و تۆمارکردنی نەخۆشەکان و لقێکی تایبەت بۆ بەڕێوەبردن و ژووری بەڕێوبەر و یاریدەدەرە ئیدارییەکان و ئامار وفايل و کۆمپیوتەر جگە لەژووری کۆبوونەوە و شوێنی كۆ كردنی ئامێرە پزیشکیەکان ،ژووری جل شۆرین، چێشتخانە لەگەڵ ژووری نانخواردن ھەروەھا بەرزکەرەوە ، پلیکان، شوێنی دەست شۆرین و گەرماوی پیاوان و ژنانی لێیە
==== نهۆمی دووەم ====
پێکدێت لە دەرگاى سەرەکی، بەشێكی تایبەت بۆ نەشتەرگەریەكان ، ژووری خۆگۆڕین بۆ ژنان و ژووری خۆگۆڕین بۆ پیاوان .ژووری دانیشتن و حەسانەوەی پزیشكەكان و یاریدەدەرەکان ، ژووری پاكژكردنەوە و دوو شوێنى دەست شۆرين ، 4 ژووری نەشتەرگەری ، ژوورێك بۆ خەبەر كردنەوەی بێ ھۆشەكان ، ژووری نەشتەرگەری پێکهاتووە لە سيسەمى کارەبایى تایبەت بۆ نەشتەرگەری كە چەندین جووڵەی جۆراوجۆرى پێدەكرێت بۆ ئاسودەیی شکان و بڕبڕه‌ی پشت ، ئۆتۆمبێلی سڕكردن ، ئۆکسجینی ناوەندی ، ئامێری هەڵمژینی شلە ، ئامێری پەستان و بیسته‌ره‌ی پزیشك و شوێنێکی تایبەت بۆ شتن و پاكژكردنەوەی ئامێرەکانی نەشتەرگەری، تیشك كە توانای جوڵەی هەیە و شوێنی هەڵگرتنی ئامێرە پزیشکییەکان هەروەها قاتی سەرەوە لە 4 هۆڵ بۆ ژنان و 6 هۆڵ بۆ پیاوان پێکهاتووە و ژوورێک بۆ پزیشک و ژوورێک بۆ یاریدەدەری پزیشک و ژووری پەرستار هەروەها بەرزکەرەوە ، پلیکان و ژووری خۆگۆڕین لێیە
== بەش و کارمەندەکانی نەخۆشخانەکە ==
نەخۆشخانەکە لە سێ بەش پێکهاتووە
* بەشی یەکەم نەشتەرگەری ئێسک و شکاوی و جومگە 9 پزیشک کاری تیا دەکات
* بەشی دووەم نەشتەرگەری دەمار و فەقەرات و مێشك 3 پزیشک کاری تیا دەکات
* بەشی سێیەم ماسولكە وچارەسەری رۆماتیزم و چارەسەری سروشتی 1 پزیشک کاری تیا دەکات بەڵام بەشی فریاکەوتنى لێ نييە
== تاقیگەی چەمی رەزان ==
تاقیگەی چەمی رەزان ئەو شوێنەی کە ئامێرە تەکنیکییە بەرزەکان دانراون بۆ ئەنجامدان و جێبەجێکردنی بژاردەی دروست لەسەر خوێن و شلەی جۆراوجۆری لەش بۆ پێدانی زانیاری دروست دەربارەی باری تەندروستی کەسەکە (نەخۆش بێت یان تەندروست) بۆ ئەوەی یارمەتی بدات لە گەیشتن بە دەستنیشان کردنێکی دروستی دۆخ و زوو دەستنیشان کردنی نەخۆشییەکان لە هەندێک حاڵەتدا
== چارەسەرەکان ==
دوو جۆری چارەسەر هەیە
* چارەسەری سروشتی یان چارەسەری فیزیایی لقێکی پزیشکیە کە خزمەتگوزاری پێشکەش بە تاکەکان دەکات بۆ ئەوەی جووڵەی زۆرترین و توانای کارای لە هەموو قۆناغەکانی ژیاندا پەرە پێ بدەن و بیگەڕێننەوە . ئەمەش دابینکردنی خزمەتگوزاری لە بارودۆخێك دەگرێتەوە کە جوڵە هەڕەشەی لێ دەکرێت بەهۆی پیری یان برینداربوون یان نەخۆشی یان هۆکاری ژینگەیی لێ دەکرێت
* چارەسەری فیزیایی تێکەڵبوونی نێوان پزیشکی چارەسەری فیزیایی, نەخۆش, کەسانی تری پسپۆڕی تەندروستی ، خێزان ، چاودێرکەران و کۆمەڵگەکان لە پرۆسەیەک دا کە ئامانجی جوڵە و ڕێککەوتن هەڵدەسەنگێن لە رێی بەکارهێنانی زانیاری و شارەزایی ناوازەی چارەسەری فیزیایی و چارەسەری فیزیایی لەلایەن پزیشکی فیزیایی لە شوێنی تایبەت كاری پێ دەکرێت . جونکە بواری چارەسەری زانستی فیزیایی زۆر فراوانە ، هەندێک لە چارەسەرانی فیزیایی تایبەتن بە بوارێكی پزیشکی . لەکاتێکدا چەندین جۆری چارەسەری فیزیایی هەیە ، ئەنجومەنی پسپۆڕانی ئەمریکی بۆ چارەسەری فیزیایی لیستێکی حەوت بڕوانامەی پسپۆڕیان دامەزراندووە ، لەوانە چارەسەری وەرزشی و چارەسەری ئەلیکترۆکلینیکی . <br />پیربوون و بەساڵاچووەکان <br />چارەسەری جەستەیی بەشێکی زۆر لە کێشەکانی پەیوەست بە ساڵاچووانی داپۆشیوە. زۆر مەرج هەیە کە کاریگەری لەسەر زۆر کەس دەکات کە بە تەمەنتر دەبن، بەڵام سنووری نییە وەكو هەوکردنی جومگە و ئێسک، شێرپەنجە، نەخۆشی ئەلزەهایمەر، جێگرەوەی سمت، ناڕێکی هاوسەنگی، بێ دەرنەچوون . چارەسەری جەستەیی پیری یارمەتی ئەو کەسانە دەدات کە بەهۆی ئەو کێشانەوە زیانیان پێبکەوێت بەرنامەیەکی تایبەت بۆ یارمەتیدانی گەڕانەوەی جوڵە و کەمکردنەوەی ئازار و بەرزکردنەوەی ئاستی جولانی لەش پەرەيان پێبدەدرێت . زانستی دەمار چارەسەری فیزیایی دەمار ناوچەیەکە کە جەخت لەسەر کارکردن لەگەڵ ئەو تاکانە دەکاتەوە کە نەخۆشی دەمارییان هەیە . ئەمانە بریتین لە نەخۆشی ئەلزەهایمەر، نەخۆشی جوڵەی دەمار ، برینی مێشک، شەلەلی مێشک، فرە کلیل، پارکینسۆن، پێکانی دڕکە پەتک و جەڵتەی مێشک <br />ئێسک چارەسەری جەستەیی یارمەتی چاک کردنی نەخۆشەکان دەدات دوای نەشتەرگەریيەكان وەک شکان و برینداربوونی پێکان وەک بەستەری خاچ یوو یارمەتی چارەسەرکردنی ڕیوماتیزم و جومگەی زبر و خاوبوونەوەی ماسولکەکان لە بەساڵاچووەكان دەدات . پزیشکی منداڵان چارەسەری فیزیایی منداڵان یارمەتی دۆزینەوەی پێش وەختی کێشەکانی تەندروستی دەدات و چەندین شێوازی فراوان بەکار دەهێنرێت بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشی منداڵان. ئەم چارەسەرانە تایبەتن بە دەستنیشانکردن و چارەسەر و بەڕێوەبردنی کۆرپەلە و منداڵ و هەرزەکاران و لەگەڵ نەخۆشیە جۆراوجۆرەکانی کەم وکوڕی لەدایکبوون، گەشە ، دەمار ، ماسولکە و ئێسک ، یان نەخۆشی تر چارەسەرەکان جەخت لەسەر باشبوونی گشتی و هاوسەنگی و ڕێكخستن و هێز و خۆڕاگری و هەروەها تێکەڵبوونی مەعریفی و هەستەوەری دەکەن. ئەو منداڵانەی کە دواکەوتنیان هەیە، شەلەلی مێشک، سپینە بیفیدا (spina bifida)، یان کەم وکوڕی مل، دەتوانرێت لەلایەن پزیشکی فیزیایی منداڵانەوە چارەسەر بکرێن
== نەشتەرگەری ئێسک و شکاوی و جومگە ==
بۆ نەشتەرگەری ئێسک و شکان و بڕبڕەی پشته
نەشتەرگەری هێنانه جێگای ئێسك ياخود ئۆرتۆپێدیک لقێکی نەشتەرگەری پزیشکييه و تایبەتە بە کێشەکانی سیستمی په‌یكه‌ری ئێسك نەشتەرگەری ئێسک بۆ چارەسەرکردنی تراومای ماسولکە، پێکانی یاریزان، نەخۆشیە لەرزەکان، هەوکردن، گرێ و کەم وکوڕیەکانی لەدایکبوون بەکاردێنێت
هەندێک لە لقەکان کە دەچنە خانەی نەشتەرگەری ئۆرتۆپێدیک و تایبەتمەندی ئەویان تێدایە ( ھەروەھا بە مایکرۆتایبەتمەندیەکان ناسراوە) بریتین لە:
نەشتەرگەری دەست ، نەشتەرگەری شان و ئانیشک ، نەشتەرگەری گۆڕینی هاوبەش ، نەشتەرگەری پزیشکی منداڵان ، نەشتەرگەری پێ و قولەپێ ، نەشتەرگەری سپێڵ ، نەشتەرگەری وورچەی ماسولکەیی ، پزیشکی وەرزشی نەشتەرگەری ، نەشتەرگەری برین
شایەنی باسە، کە هەندێک لەو پسپۆڕە لاوەکیانە ڕەنگە لەلایەن هەندێک پسپۆڕی لقەکانی ترەوە جگە لە نەشتەرگەری ئێسک، ڕاهێنانیان بۆ بکرێت، بۆ نموونە: هەندێک پزیشکی نەشتەرگەری پلاستیکی ڕەنگە تایبەتمەندی نەشتەرگەری دەست ئه‌نجام دەدەن، هەروەها زۆربەی نەشتەرگەرانی دەمار نەشتەرگەری بڕبڕەی پشت ئەنجام دەدەن، هەروەها لە ئەمریکاش هەندێ لە پسپۆڕانی پزیشکی پێ نەشتەرگەریی پێ و قولەپێ ئەنجام دەدەن، هەندێک لە پزیشکە خێزانییەکان تایبەتمەندیی پزیشکی وەرزشی ئەنجام دەدەن
نەشتەرگەری ئۆرتۆپێدیک چارەسەری چەندين نەخۆشی دەکات و گرنگیان پێ دەدات لەوانە:
هەوکردنی جومگە (Arthritis) ، هه‌وكردنی مۆخ (Osteomyelitis) ، روماتیزم يان هه‌لئاوسانی جومگه‌ی رۆماتیزماوی (rheumatoid arthritis) ، ئاوسانی ئێسك وجومگەكان (Osteoarthritis) ، پاك كردنەوەی ڕزینی شانه‌ی ئه‌ندامی له‌ش (aseptic osteonecrosis) ، دڕاندنی به‌ستی نێوان دوو ئێسك (Ligaments Tear) ، شۆڕبوونه‌وه یا له جێی ترازانی ئه‌ندامی بڕبڕه‌ی پشت (Prolapses nuclei pulpous, vertebral disc prolapse) ، ئێسک شکان (Fractures) ، له‌جێ‌چوونی جومگەکان (Joints Dislocation) ، شێرپەنجەی ئێسک (Bone Tumor) ، نه‌خۆشی تونێل کارپال (Carpal Tunnel Syndrome) ، کەم ئەندامی جوولەی هاوبەش (Impingement) ، گه‌شه‌پێدانی دایسپلازیای ڕان (Developmental Dysplasia of The Hip) ، ئازاری پشت (Backpain) ، لادانی پەنجەی گه‌وره‌ی پێ (Hallux valgus) ، شێواندنی جومگەكان (Gonarthrotic) ، ئیفلیجی منداڵان (poliomyelitis)
== سەرچاوەکان ==
چاوپێکەوتن لەگەڵ د. مهند صبري، بەرێوەبەری بەشی نەشتەرگەری ئێسک و شکاوی و جومگە.
{{DEFAULTSORT:نەخۆشخانەی چەمی ڕەزان}}
| 