سیرۆسیس: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
Aram (لێدوان | بەشدارییەکان) گەڕاندنەوەی گۆڕانکارییەکی نیاز پاک لەلایەن SarkawtDabagh: بێسەرچاوە. (تو) تاگ: پووچەڵکردنەوە |
No edit summary |
||
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Hepaticfailure.jpg|وێنۆک|باکردنی زگ لە کەسێکی تووشبوو بە سیرۆسیس]]
'''سیرۆسیس''' (لە وشەی [[زمانی یۆنانی|یۆنانی]]: κίρρωσις کە بە واتای حاڵەتی زەردبوونە)<ref>http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0057:entry=kirro/s</ref><ref>http://www.etymonline.com/index.php?term=cirrhosis</ref> ئاکامی [[نەخۆشی]] پێشکەوتووی [[جەرگ]]ە. لەم حاڵەتەدا [[شانە (ژینناسی)|شانە]]ی سروشتی جەرگ لەگەڵ شانەیەکی [[فایبرۆز]]ی و ناوەندگەلێکی تازەی [[خانە]]ەکانی جەرگ، جێگۆڕ دەبێت کە ئەم شانە فایبرۆزییە و خانە نوێکان توانایی کار کردنی نۆرماڵیان نییە. و لەبەر ئەمەیش جەرگ کارکردی خۆی لە دەست دەدات.<ref>http://www.mayoclinic.com/print/cirrhosis/DS00373/DSECTION=all&METHOD=print</ref> سیرۆسیس چەندین هۆکاری هەیە وەکوو خوارنەوەی زۆری [[ئەلکول]] یان تووشبوون بە هێپاتایتیس، جاری وایش هەیە کە هیچ هۆکارێک بۆ سیرۆسیس نادۆزرێتەوە.
== بەربڵاوبوون ==
زانایان مەزەندەی ئەوە دەکەن کە سیرۆسیسی جگەر کاریگەری لەسەر نزیکەی ١/٤٠٠ کەس هەیە لە [[ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا|ئەمریکا]]، ئەو کارتێکردنانە نزیکەی ١ لە ٢٠٠ کەسیان تەمەنیان لە نێوان ٤٥ بۆ ٥٤ ساڵاندا بووە، هەربۆیە ئەوکەسانەی لە پۆلینی ئەو تەمەنەدان ئەوا ئەگەری تووشبوونیان بەرزە. سیرۆهۆیس ساڵانە دەبێتە هۆی مردنی نزیکەی ٢٦ هەزار کەس لە ئەمریکا، ئەمەش حەوتەمەین گەورە هۆکار بۆ مردنی خەڵکی تەمەن ٢٦ بۆ ٦٤ ساڵان لە ئەمریکا.<ref name=":0">[https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15572-cirrhosis-of-the-liver Cirrhosis of the Liver]، ماڵپەڕی Cirrhosis of the Liver، ١٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ هێنراوە.</ref>
== نیشانەکان ==
سیرۆسیس کۆمەڵێک نیشانەی هەیە لەوانە:<ref name=":0" /><ref>[https://www.healthline.com/health/cirrhosis Cirrhosis]، ماڵپەڕی healthline، ڕۆژی ١٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ هێنراوە.</ref>
* تامانی هەستی تامکردن و چێژ
*هەست بە لاوازی یان ماندووبوون
*تا
*دابەزاندنی کێش چاوەڕوان نەکراو.
لەگەڵ خراپتربوونی فرمان و چالاکییەکانی جگەر، نیشانەکانی تر بەدیاردەکەون لەوانە:
*ڕووشان و خوێن بەربوون
*زەرد هەڵگەڕانی پێست و سپی بوونی چاو
*خورانی پێست
*ڕەنگی میز دەبێتە قاوەیی یان پرتەقالی
*سەرلێشێواوی، بیرکردنەوەی دژوار، لە دەستدانی بیرەوەری وە گۆڕانکاری کەسایەتی
*سووربوون لە ناو لەپی دەستەکانتدا
*ئەو خوێنبەرانەی کە دەوری پەڵەی بچوک، سووری سەر پێستت (telangiectasias) دەدن.
*لە پیاواندا : لەدەستدانی توانای [[سێکس]]، گەورەبوونی مەمک و بچووکبوونەوەی گون
* لە ئافرەتدا: وەستانی سووڕی مانگانەی پێشوەختە (چیتر ماوەی مانگانەت نیە).
== پەڕاوێزەکان ==
| |||