فیردەوسی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
تاگەکان: دەستکاریی مۆبایل دەستکاری بە بەرنامەی مۆبایل دەستکاری بە بەرنامەی ئەندرۆید
شائەمراز
ھێڵی ١:
{{Infobox writer
| name = فیردەوسی<br/>{{ھن}}{{lang|fa|{{nq|فردوسی}}}}
| native_name = {{lang-fa|{{nq| ابوالقاسم فردوسی توسی}}}}
| image = File:Statue of Ferdowsi in Tus, Iran 3 (cropped2).jpg
| image_size =
| caption = پەیکەری فیردەوسی لە تووس
| birth_date = {{circa}} ٩٣٥<ref name="britannica" /> یان ٩٤٠<ref name="Encyclopædia Iranica 1999">{{cite web | title=FERDOWSI, ABU'L-QĀSEM – Encyclopaedia Iranica | website=Encyclopædia Iranica | date=1999-12-15 | url=https://www.iranicaonline.org/articles/ferdowsi-index | access-date=2020-10-10}}</ref>
| birth_place = تووس، ئیمپراتۆرییەتی سامانی
| death_date = {{circa}} ١٠١٩<ref name="Encyclopædia Iranica 1999"/> تا ١٠٢٦
ھێڵی ١٣:
| language = [[زمانی فارسی|فارسیی مۆدێرن]]ی سەرەتایی
| religion = [[شیعە]]
| movement =
| period = سامانی و غەزنەوی
| known_for = ''[[شانامە]]''
| influences =
| influenced =
| website =
}}
[[پەڕگە:Ferdowsi Square (Tehran).jpg|وێنۆک|پەیکەرێک لە [[تاران]]]]
 
'''ئەبوولقاسم فیردەوسی تووسی''' ({{lang-fa|{{nq|ابوالقاسم فردوسی توسی}}}}؛ نز. ٩٣٥<ref name="britannica" /> یان ٩٤٠<ref name="Encyclopædia Iranica 1999"/>–نێوان ١٠١٩<ref name="Encyclopædia Iranica 1999"/> و ١٠٢٦<ref name="britannica">{{cite web | title=Ferdowsī | website=Encyclopedia Britannica | url=https://www.britannica.com/biography/Ferdowsi | access-date=2020-10-10}}</ref>),، یان '''فیردەوسی''' ({{lang|fa|{{nq|فردوسی}}}}) بە تەنیا<ref name="EI" /> شاعیرێکی [[خەڵکی فارس|فارس]]<ref>{{Cite web|url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.q=ferdowsi&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.rows=20&search-go=Search|title=Search Results – Brill Reference|website=referenceworks.brillonline.com|access-date=2019-01-05|quote=Abū l-Qāsim Firdawsī (320–416/931–1025) was a Persian poet, one of the greatest writers of epic and author of the Shāhnāma ("Book of kings").}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=B5BHDAAAQBAJ&pg=RA1-PA160|title=The Persian Empire: A Historical Encyclopedia [2 volumes]: A Historical Encyclopedia|last=Kia|first=Mehrdad|date=2016-06-27|publisher=ABC-CLIO|isbn=9781610693912978-1-61069-391-2|language=en|page=160}}</ref> و نووسەری ''[[شانامە]]'' بوو، کە یەکێکە لە درێژترین داستانە شیعرەکان کە لەلایەن یەک شاعیرەوە نووسرابێت، و داستانی نیشتمانیی [[ئاریانی مەزن]]ە. فیردەوسی بە یەکێک لە گرنگترین کەسایەتییەکانی ئەدەبیاتی فارسی و یەکێک لە مەزنترینەکانی مێژووی ئەدەبیات دادەنرێت.<ref>{{cite book|title=The World of Persian Literary Humanism|author=Hamid Dabashi|publisher=Harvard University Press|year=2012|isbn=9780674067592978-0-674-06759-2|url=https://books.google.com/books?id=HQFNfOPAS04C&pg=PA314}}</ref>
 
== ژیان ==
ھێڵی ٢٨:
 
== شانامە ==
گەورەترین کاری فیردەوسی شاھنامە یان [[شانامە]]یە کە سەبارەت بە ژیان و پیشە و ئایینی ئێرانیانی بەر لە ئیسلامە. شانامە باسی پاشایانی ئێرانی لە [[کەیۆمەرس]]ەوە ھەتا [[یەزدگەرد]]ی ساسانیی تێدایە. شانامە بە [[فارسی]]ەکی پاراو نووسراوە و وشەی [[عەرەبی]]ی ئێجگار کەمە و سەرچاوەیەکی زۆر گرنگە بۆ ناسینی وشە کۆنە ئێرانییەکان وەکوو فارسیی کۆن و [[کوردی]] و [[ئەوێستایی]] و ھەر وەھا سەرچاوەیەکی مێژووییەمێژوویییە بۆ ناسینی فەرھەنگی ئێرانیانی بەر لە ئیسلام. فیردەوسی، بە وتەی خۆی دەور و بەر سی ساڵی سەرفی نووسینی شانامە کردوە، ئەم خاڵە بەیتەی فیردەوسییەوە دەردەکەوێت.
 
بسی نج بردم در این سال سی
ھێڵی ٣٧:
 
== سەرچاوەکان ==
{{سەرچاوەکان|٢}}
[https://web.archive.org/web/20170826234820/http://www.iranicaonline.org/articles/ferdowsi-i زانستنامەی ئیرانیکا]
{{تووڵی دەروازە|شیعر}}
 
* [https://web.archive.org/web/20170826234820/http://www.iranicaonline.org/articles/ferdowsi-i زانستنامەی ئیرانیکا]
 
{{تووڵی دەروازە|شیعر}}
{{نووسەر-کۆلکە}}
 
[[پۆل:فۆلکلۆری ئێرانی]]
[[پۆل:شاعیرانی سەدەی ١٠یەم]]
[[پۆل:فۆلکلۆری ئێرانی]]
[[پۆل:لەدایکبووانی ٩٤٠]]
[[پۆل:نووسەرانی سەدەی ١٠یەم]]
[[پۆل:مردووانی ١٠٢٠]]
[[پۆل:نووسەرانی سەدەی ١٠یەم]]
[[پۆل:ھۆنراوەنووسانی فارس]]