ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا (٢٠٢٠): جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ھەڵبژاردنی ٢٠٢٠ی سەرۆکایەتی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا''' وابڕیارە لە ٣ی تشرینی دووەم، سێشەممە ئەنجامبەکۆتا دەدرێتهات. ھەڵبژاردنەکە ٥٩مین ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتییە لە مێژووی وڵاتەکە. دوای دەنگدانیان، ھەڵبژاردنەکە لە کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠دا یەکلایی دەکرێتەوە. ھەڵبژاردنە بەرایییەکانیش لە نێوان شوبات بۆ ئابی ٢٠٢٠ ئەنجامدران. پرۆسەی ھەڵبژاردنەکە بەشێوەی ھەڵبژاردنی ناراستەوخۆ دەبێت، کە تێیدا دەنگدەران سەرەتا کاندیدێکی حیزبەکەیان ھەڵدەبژێرن بۆ سەرۆکایەتی دوای ئەوەش کاندیدی ناوبراو جێگرێک ھەڵدەبژێرێت و نوێنەرایەتی حیزبەکە دەکەن لە ھەڵبژاردنەکەدا.

[[دۆناڵد ترامپ|دۆناڵد ترەمپ]]، کە ٤٥ەمین و سەرۆکی ئێستایە، توانی بە ئاسانی و بەبێ ھیچ ڕکابەرییەکی نێو حیزبەکەی وەک کاندیدی کۆمارییەکان بمێنێتەوە لەپاڵ جێگرەکەی مایک پێنس.<ref name="Nu5tF">{{cite web|url=https://codes.findlaw.com/us/title-3-the-president/3-usc-sect-7.html|title=3 U.S.C. § 7 – U.S. Code – Unannotated Title 3. The President § 7. Meeting and vote of electors|work=[[FindLaw]]}}</ref> لەوکاتەی جێگری سەرۆکی پێشوو، [[جۆو بایدن|جۆ بایدن]]، توانی بەسەر [[بێرنی ساندەرس]] سەرکەوێت دوای ڕکابەرییەکی سەختی ھەردوو کاندیدەکە. لە ١١ی ئابی ٢٠٢٠دا، بایدن ڕایگەیاند کە [[کامڵا هاریس]] وەک جێگری خۆی دەستنیشان کردووە، کە بەمەش ھاریس بووە یەکەمین ئەمریکی-ئەفریقی و ئەمریکی-ئاسیایی کە بەشداربێت لە ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی وڵاتەکە.{{efn|The previous two female vice presidential nominees were [[Geraldine Ferraro]] in [[1984 United States presidential election|1984]] and [[Sarah Palin]] in [[2008 United States presidential election|2008]].}} هەروەها بووە سێهەمین ئافرەت لەدوای هەریەک لە جێرالدینۆ فێرارۆ لە ١٩٨٤ و [[سارە پالین|سارا پالین]] لە ٢٠٠٨ کە بۆ پۆستی جێگری سەرۆک بپاڵێورێت.<ref>{{Cite web|last=Conradis|first=Brandon|date=August 11, 2020|title=Kamala Harris makes history — as a Westerner|url=https://thehill.com/homenews/campaign/511601-kamala-harris-makes-history-as-a-westerner|access-date=August 14, 2020|website=The Hill}}</ref> بەدەر لە هەردوو کاندیدە سەرەکیەکە، هەریەک لە جۆ جۆرگنسن لەسەر حیزبی لیبرالی و هاوی هاوکینس لەسەر حیزبی سەوز ڕکابەریان دەکرد. لە یەکێک لە چاوەڕوانەکراوترین کاندیدەکان بریتی بوو لە هونەرمەند [[کانیێ وێست]] کەوا لەسەر لیستی "لەدایکبوون" کەوا خۆی دایمەزراندبوو خۆی کاندید کرد.

براوەی ھەڵبژاردنی ٢٠٢٠ی سەرۆکایەتی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا لە ٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١دا سوێندی یاسایی دەخوات و دەستبەکار دەبێت. ئەگەر جۆ بایدن بباتەوە، دەبێتە بە تەمەنترین سەرۆکی ئەمەریکی، بەوپێیەی لە ڕۆژی دەستبەکاربوونی تەمەنی دەبێتە ٧٨ ساڵ و دەبێتە یەکەمین پاڵێوراو لەوەتەی [[بیڵ کڵینتن|بیڵ کلینتن]] ١٩٨٢ کە شکست بە سەرۆکێکی دەستبەکاربوو بهێنێت، پێشتر کلینتن شکستی بە [[جۆرج ئێچ دەبلیوو بوش]] هێنا لە هەڵبژاردنی ١٩٩٢دا. ئەمە یەکەمین هەڵبژاردنی سەرۆاکیەتی ئەمەریکایە کە تیایدا هەردوو پاڵێوراوەکە تەمەنیان لە سەرووی ٧٠ ساڵەوەیە.

ڕکابەری ترامپ جۆبیڵ وێڵد بوو،<ref>{{cite web|last1=Brusk|first1=Steve|last2=Sullivan|first2=Kate|date=April 16, 2019|title=Bill Weld officially announces he is challenging Trump for GOP nomination in 2020|url=https://edition.cnn.com/2019/04/15/politics/bill-weld-2020-trump/|website=CNN}}</ref><ref>{{cite web|last1=Durkee|first1=Allison|date=April 16, 2019|title=Bill Weld Officially Targets Trump With Long-Shot Primary Challenge|url=https://www.vanityfair.com/news/2019/04/bill-weld-officially-targets-trump-with-long-shot-primary-bid|work=Vanity Fair}}</ref> دوای ماوەیەکی کەم کشانەوەی خۆی لە هەڵبژاردنەکەدا ڕاگەیاند.<ref>[https://edition.cnn.com/2020/03/18/politics/bill-weld-ends-presidential-campaign/index.html Bill Weld ends Republican presidential campaign]، ماڵپەڕی سی ئێن ئێن پۆلیتیکاڵ، ١٨ی ئازاری ٢٠٢٠ بڵاوکراوەتەوە.</ref>

دوای ئەویش ئەندامی پێشووی ئەنجومەنی نوێنەران جۆ واڵش ڕاگەیاند کە نیازی خۆ کاندیدکردنی هەیە لە ٢٥ی ئابی ٢٠١٩دا.<ref>{{cite web|last1=Kelly|first1=Caroline|last2=Sullivan|first2=Kate|date=August 25, 2020|title=Joe Walsh to take on Trump in 2020 Republican primary|url=https://edition.cnn.com/2019/08/25/politics/joe-walsh-take-on-trump-in-2020-republican-primary/index.html|access-date=August 25, 2020|website=CNN}}</ref> لە هەڵبژاردنە بەراییەکانی حیزبی کۆماری لە ئیلینۆی، واڵش تەنها ٪١ی دەنگەکانی بدەستهێنا و دوای ئەمەش ڕاگەیاند: "هیچ کەسێک ناتوانێت ترامپ لە حیزبی کۆماری ببەزێنێت، لەبەرئەوەی تەواوی حیزبەکەمان بە کوێرایی دوای کەوتوون".<ref name="iWwLJ">{{cite news |last1=Lyn Pence |first1=Nicole |title='I would rather have a socialist in the White House than Donald Trump,' says Republican Joe Walsh |url=https://www.marketwatch.com/story/republican-joe-walsh-drops-out-of-the-presidential-race-calls-gop-a-cult-and-trump-its-cult-leader-2020-02-07 |access-date=February 8, 2020 |work=[[MarketWatch]] |date=February 7, 2020}}</ref> لەدوای واڵش لە ٩ی سێپتێمبەری ٢٠١٩، پارێزگاری پێشووی کارۆلینای باشوور، ماڕک سانفۆرد کاندیبوونی خۆی ڕاگەیاند بۆ ڕکابەریکردنی ترەمپ.<ref name="NYTimesSanford">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2019/09/08/us/politics/mark-sanford-president.html|title=Mark Sanford Will Challenge Trump in Republican Primary|website=The New York Times|last1=Burns|first1=Alexander|date=September 8, 2019}}</ref> سانفۆرد دوای تەنها ٦٥ ڕۆژ لە هەڵبژارنەکەدا کشایەوە دوای ئەوەی لایەنگرانی حیزبەکەی پشتگیری خۆیان بۆ دووپات نەکردەوە.<ref name="JE5vC">{{cite news |url=https://www.postandcourier.com/politics/former-sc-gov-mark-sanford-has-dropped-out-of-presidential/article_3def9eee-0171-11ea-84ec-8bd313d6fd8a.html|title=Former SC Gov. Mark Sanford has dropped out of presidential race |date=November 12, 2019|access-date=November 12, 2019|work=[[The Post and Courier]] |location=Charleston, South Carolina |author=Caitlin Byrd}}</ref> لەکۆتاییدا و بەشێوەیەکی فەرمی ترامپ لە ١٧ی مارسی ٢٠٢٠ وەک کاندیدی حیزبی کۆماری دیاریکرا.

ئەو کێشانەی زۆرترین باس و خواستیان لەسەربوو لە بانگەشەی ترامپ و بایندابایدندا بریتی بوون لە [[گشتگیربوونی ڤایرۆسی کۆرۆنای ٢٠١٩–٢٠]] کە بەهۆیەوە ٢٣٠ هەزار هاوڵاتی ئەمەریکی مردن، کوشتنی [[جۆرج فلۆید،فلۆید]]، مردنی دادوەری باڵا [[ڕوس بەیدەر گینسبێرگ]] و پڕکردنەوەی شوێنەکەی بە [[ئەیمی کۆنی بارێت،بارێت]]، سیاسەتی دەرەوەی ئەمەریکا لەگەڵ هاوپەیمانان و دوژمنانیان، لەگەڵ هەوڵەکانی تڕەمپ بۆ پووچەڵکردنەوەی "ئۆباماکەیر" لەوکاتەی بایدن بەڵێنی درێژەپێدانی پێدەدا. بەدەر لە هەردوو کاندیدە سەرەکیەکە، هەریەک لە جۆ جۆرگنسن لەسەر حیزبی لیبرالی و هاوی هاوکینس لەسەر حیزبی سەوز ڕکابەریان دەکرد. لە یەکێک لە چاوەڕوانەکراوترین کاندیدەکان بریتی بوو لە [[کانیێ وێست]] کەوا لەسەر لیستی "لەدایکبوون" کەوا خۆی دایمەزراندبوو خۆی کاندید کرد.

| style="background:{{Democratic Party (United States)/meta/color}}; width:50.3%" | '''٢٥٣٢٦٤ کورسی'''

* دوایین ئەنجام، کاتژمێر ٤ی٣:٢٥ی بەیانیئێوارە بە کاتی کوردستان،٥یکوردستان،٦ ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠، بەپێی کەناڵی [[سیئەسۆشیەیتد پرێس|ئەسۆشی]]<nowiki/>[[ئەسۆشیەیتد ئێنپرێس|ەیتد ئێنپرێس]]<nowiki/>ی ئەمەریکی.

{{U.S. presidential ticket box row|name=[[ڕۆکی دێلا فوێنتا]]|party=[[Alliance Party (United States)|Alliance Partyهاوپەیمانی]]{{efn|De La Fuente has also been nominated by the [[Reform Party (United States)|Reform Party]], [[Natural Law Party (United States)|Natural Law Party of Michigan]], and the [[American Independent Party]]}}|state=[[فلۆریدا]]|pv=0|pv_pct=|ev-projected=|ev=|vp_name=[[دارسی ڕیچاردسن]]<br>[[کانیێ وێست]]|vp_party=[[حیزبی هاوپەیمانی]]<br>[[Natural Law Party]]<br>[[American Independent Party]]|vp_state=[[فلۆردی]]<br>[[ئیلینۆی]]}}