باوەڕ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

کاتێ ئینسان شتێک بە [[ڕاستی|ڕاست و دروست]] دەزانێت، بەتایبەت ئەگەر بەڵگە و ئیسپاتی پێ نەبێ، ئەوە لە ڕوانگەیەکەوە سەیری ئەو شتە دەکات یا ھەڵوێستێکی بەرامبەر بەو شتە گرتووە، بەو ڕوانگە و ھەڵوێستە دەڵێن '''باوەڕ''' یا '''بڕوا'''. ئینسانێکی پێگەیشتووی ئاسایی باوەڕی بە زۆر شت ھەیە، بەڵام لەو زۆرە لە ھەر ساتدا تەنیا ژمارەیەکی کەمیانی لە پێش زەیندایە. واتە باوەڕمەندی بە شتێ پێویستی بە بیرکردنەوەی چالاکانە لەبارەی ئەو شتەوە نییە. زۆرێ لەو شتانەی باوەڕمان پێیانە تا ڕادەیەک ئاسایی و ناسەرنجڕاکێشن: ئەوەی کە ئێمە سەرمان ھەیە، ئەوەی کە ئێستا لە سەدەی ٢١داین، یان ئەوەی کە گوڵدانەکە لەسەر مێزەکەیە. بۆیە، دروستکردن و شێوەدان بە باوەڕەکان بە یەکێک لە بنەڕەتیترین و گرینگترین تایبەتمەندییەکانی [[زەین]] ئەژمێردرێدەژمێردرێ و تێگەیشتەی باوەڕ ڕۆڵێکی بەرچاو ئەگێڕێدەگێڕێ لە [[فەلسەفەی زەین]] و [[مەعریفەتناسی]]دا. لە فەلسەفەی زیندا، بۆ وێنە، «پرسی زەین-لەش» پرسێکی زۆر بنچینەیییە و، بەشێکی ئەپەرژێتەدەپەرژێتە سەر ئەوە کە ئاخۆ ئۆرگانیزمێکی بەتەواوی فیزیکی چۆن دەتوانێ خاوەن باوەڕ بێ. بەشێکی زۆری مەعریفەتناسیش لە دەور ئەم پرسیارە ئەسووڕێتەوەدەسووڕێتەوە کە چۆن بۆ باوەڕەکانمان [[پاساوھێنانەوە|پاساو دەھێنینەوە]] و چ باوەڕێک ھێژای ئەوەیە پێی بوترێ [[زانین|ناسیاری]] (knowledge).<ref name=":0">{{Citation|last=Schwitzgebel|first=Eric|title=Belief|date=2019|url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2019/entries/belief/|work=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|editor-last=Zalta|editor-first=Edward N.|edition=Fall 2019|publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University|access-date=2020-10-30}}</ref>