شازادە دایانا: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

 

=== نەخۆشی ئایدز ===

لە ساڵانی ١٩٨٠یەکان نەخۆشی ئایدز دەستی بە دەرکەوتن کرد. ھەموو خەڵکی ترسابوون لە نەخۆشییەکە بەشێوەیەک دایکان و باوکان منداڵانی خۆیان جێدەھێشت بۆ وەستاندنی نەخۆسییەکە. شارەزایانی تەندرووستی و بەرپرسانی وڵاتان نەیاندەتوانی باوەڕ بە خەڵکی بھێنن کە نەخۆشییەکە لە ڕێگەی ھەواو و پەیوەندی ناڕاستەوخۆ ناگوێزرێتەوە و تەنھا لە ڕێگەی شلەی لەشەوە دەگوێزرێتەوە بەڵام بێسوود بوو. نەخۆشانی ئایدز جگە لە نەخۆشییەکە تووشی بارودۆخی خراپی دەروونیش بووبوون کە خەڵک بەوشێوەیە لێیان بەدوور دەبوون. ساڵی ١٩٨٧ و لەکاتی کردنەوەی یەکەم یەکەی تەندرووستی تایبەت بە نەخۆشانی ئایدز لە بەریتانیا دایانا کە ئەندامێکی خێزانی شاھانەی بوو لە پەخشی ڕاستەوخۆی تەلەڤیزیۆن و بەبێ لەدەستکردنی ھیچ دەستکێشێک تەوقەی لەگەڵ نەخۆشێکی ئایدز کرد و بەم کردارەی باوەڕی بە خەڵکی ھێنا کە نەخۆشییەکە لە ڕێگەی بەرکەوتنی جەستەیی و ھەواوە ناگوێزرێتەوە.<ref>{{Cite web|last=|first=|date=|title=How Princess Diana changed attitudes to Aids|url=https://www.bbc.com/news/av/magazine-39490507|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=|website=BBC}}</ref><ref>{{Cite web|last=|first=|date=|title=This one photo shows exactly what made Princess Diana a royal icon|url=https://www.insider.com/photo-princess-diana-shaking-hand-aids-patient-1987-2017-8|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=|website=Insider}}</ref> ساڵی ١٩٨٩ دایانا یەکەم سەنتەری تەندرووستی ئایدزی لە لەندەن کردەوە تایبەت بەو کەسانەی بەدەست نەخۆشییەکەوە دەیان ناڵاند. ساڵی ١٩٩٠ کۆنفرانسێکی ڕێکخرا تایبەت بەو ژنانەی نەخۆشی ئایدزیان ھەبوو لەلایەن ڕێکخراوێک و شازادە دایانا بەژداری تێداکرد کە خۆی ئەندامی ڕێکخراوەکە بوو. دایانا چەندین جار سەردانی نەخۆشانی ئایدزی کرد لە ئەفریقا و ساڵی ١٩٩٧ چاوی کەوت بە سەرۆکی ئەفریقا نێڵسن ماندێلا کە دەیانویست ڕێکخراوەکانیان یەکبخەن بۆ یارمەتیدانی قوربانیانی ئایدز. دایانا بەم کارانەی و کارکردن لەگەڵ ڕێکخراوە خێرخوازییەکان وای لە نەخۆشان کرد کە شەرم نەکەنەوە لەخۆیان و بە بەکارھێنانی ناوبانگ و میدیاکان کە ھەمیشە گرنگیان بە کار و چالاکییەکانی دایانا دەدا، ویستی خەڵکی لەسەر نەخۆشییەکە ھۆشیار بکاتەوە.<ref name=":3"/>