ئامێری تار: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب چاکسازی
زیادکردن وینه زیادکردن/چاککردنی سەرچاوە(کان)، شائەمراز
ھێڵی ١:
{{بێسەرچاوە}}
{{خاوێنکردن}}
[[پەڕگە:Iranian tar.jpg|120px|وێنۆک|چەپ|تاری ئێرانی]]
'''تار''' [[ئامێری ژێدار|ئامێریکی ژێداری]] [[ئێران]]یە<ref name="britannica">{{cite web|title=Tar {{!}} musical instrument|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/583250/tar|website=Encyclopedia Britannica|accessdate=22ی تشرینی یەکەمی 2020|language=en}}</ref><ref name="Chamber"/> ، یەکێکی ترە لە خانەوادەی ئامێرە سیمدارەکان کە بە ڕیشەیەکی ئاسنین لێدەدرێت و جگە لە ئێران لەناوھەندێ لە وڵاتانی ئازەربایجان و [[ئەرمەنستان]]، [[تاجیکستان]] و [[گورجستان]]<ref name="britannica"/> ھەروەھا کوردستان بەکاردەھێنرێت بە تایەبت لە موزیکی فۆلکلۆردا.<ref name="Chamber">{{cite web|title=Iran Chamber Society: Music of Iran: Iranian Traditional Music Instruments|url=http://www.iranchamber.com/music/articles/iranian_music_instruments.php|website=www.iranchamber.com|accessdate=22ی تشرینی یەکەمی 2020}}</ref> پێشتر تاری ئێرانی پێنج سیمی ھەبوو بەڵام غوڵام حسەین دەروێش یاخود دەروێش خان سیمی شەشەمی بۆ زیاد کرد کە تائێستاش بەکاردەھێنرێت.
 
کاسەی تار زیاتر لە وردەو توێکڵی [[توو|داری تو]] دروست ئەکرێت و تا دارەکی کۆنتربێت دەگی سیمەکان خۆشتر دەبێت. پەردەکانیش لە ڕێخۆلەی مەڕ دەستەکەشی لە داری گوێزە.
 
شێوازی کاسەی تار لە دو دڵی پێکەو نوساو ئەچێتدەچێت لە پشتەوەیش لە کەسێکی دانیشتودانیشتوو دەچێت. ئەم ئامێرە دەنگێکی عارفانەو گۆشەگیری ھەیە و ھەستی تەنیایی لە گەڵ خۆی دێنێت. لە ژەنینی ئەم ئامێرەدا ئێرانیەکانئێرانییەکان بە پلەی یەکەم دێن. تار لە ڕۆژگاری ئەمڕۆکەدا لە ناو ئۆرێکستراش بەکار دێت تامو چێژێکی تایبەت خۆی. لە ڕویڕووی ئامێرەوە تارو سێتار لە گەڵ یەک نزیکن بەڵام شێوازی ژەنینیان جیاوازە. تار بە لە سەروە بۆ خوار لێ دەدرێ بەڵام سێتار لەسەر لە خوارەوە بۆ سەربۆسەر.
 
شیکاری شێوازەکەی کاسەکەی لە دوبەش پێکدێت (گەورەو بچوکبچووک) بەشە بچوکەکەیبچووکەکەی پێی دەوترێ "«نەقارە"» پێست ئەدەندەدەن بەسەریداجسرەکەشی لە سەرپێستی تارەکە دادەنرێ. دەستەی تار درێژەو نزیکەی٤٥ تا ٥٠سانتیمەتر دەبێت لە لێوارەکانی رویڕووی پێشەوەی دو ڕوکەشی ئێسقانیەئێسقانییە بە دەوری دەستەکە چەندین پەردەیە. پەردەکان ژمارەیان ٢٨ پەردەیە و کۆتایی سەر دەستەکەیشی شوێنی کلیلەکان بۆ بەستن و کۆکی سیمەکان کە لە ھەر لایەکیان سێ کلیل ھەیە و ژمارەی سیمەکان شەش دانەیە و دوسیمی خوارەوەیان سپیەسپییە و یەک دەنگیان ھەیە دوسیمی تری ڕەنگ زەردەو یەک ھاودەنگن، سیمێکی تری سپی دەنگ ناسک (جواب) و دواین سیمی زەردی کەدەنگی گڕە (قرار).
 
نەصبی تار (کۆک) بەم شێوازە ئەگەر سیمە سپیەسپییە ھاودەنگەکان "دۆ" بێت سیمە زەردەکان "سۆڵ" و سیمە گڕەکان "دۆ" یان "ڕێ‌".
 
== سەرچاوەکان ==
{{سەرچاوەکان}}
 
{{تووڵی دەروازە|مۆسیقا}}
{{پۆلی کۆمنز}}