ماڵیکردنی ئەسپ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

یەکێک لە بیردۆزەکان پێشنیاری ئەوە دەکات کە ماڵیکردن دەست پێدەکات لە ھێشتنەوەی بەچکە ئەسپەکان (جاشک) وەک ئاژەڵی ماڵی و ئەسپە پێگەیشتووەکانیش بۆ گۆشتەکانیان سەردەبڕان. ئەسپە بەچکەکان بچووکترن و مامەڵەکردن لەگەڵیان دا ئاسانترە. ئەسپەکان وەک ئاژەڵە مێگەلەکان مامەڵە دەکەن و پێویستیان بە ھاوبەشە بۆ بەردەوامیان لە ژیان دا و زانیارییە مێژووی و نوێیەکان دەریدەخەن کە بەچکە ئەسپەکان بەمەبەستی دابینکردنی پێویستییە کۆمەڵایەتییەکانی خۆیان پەیوەندی لەگەڵ مرۆڤ و ئاژەڵە ماڵییەکانی تردا دەبەستن. بەپێی کات ئەم لەبارییە بۆتە ڕێخۆشکەر بۆ ماڵیکردنی یەک لەدوای یەکی ئەسپە بەچکەکان و دواتر دۆزینەوەی توانای سواربوون، لێخورین و کارپێکردنیان لەلایان مرۆڤەوە.<ref name="Benecke and von den Dreisch 2003">{{cite book|title=Prehistoric Steppe Adaptation and the Horse|ناونیشان=https://archive.org/details/prehistoricstepp00boyl|last=Benecke|first=Norbert|authorlink=|author2=Von den Dreisch, Angela|editor=Levine, Marsha|editor2=Renfrew, Colin|editor3=Boyle, Katie|year=2003|publisher=McDonald Institute|location=Cambridge|isbn=978-1-902937-09-0|pages=69–82[https://archive.org/details/prehistoricstepp00boyl/page/n82 69]–82|chapter=Horse exploitation in the Kazakh steppes during the Eneolithic and Bronze Age}}</ref>