سەددام حوسێن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

[وەشانی تاوتوێ نەکراو][وەشانی تاوتوێ نەکراو]
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب زیادکردنی بەستەر بۆ تۆنی بلێر
تاگ: بەستەردەری خێرا
No edit summary
ھێڵی ٢٠٤:
لە سەرەتای حەفتەی یەکەمدا، جۆرج دەبیلیوو بۆش لەدوورەوە قسەی لەسەر جەنگی کەنداو کرد. بۆ ئەمریکا لەلایەک کوەیت دوژمنێکی سەرسەختی ئیسرائیل بوو هەروەها لەپەیوەندییەکی باشدا بوون لەگەڵ یەکێتیی سۆڤیەت،<ref>Walter LaFeber, ''Russia, America, and the Cold War'', McGraw-Hill, 2002, p. 358.</ref> لەلایەکی دیکەشەوە ئاسایشی ناوچەکە بۆ ئەمریکییەکان گرنگ بوو لەبەرئەوەی وەبەرهەمهێنانی زۆریان لەو ناوچەیەدا هەبوو.<ref>For a statement asserting the overriding importance of oil to U.S. national security and the U.S. economy, see, e.g., the declassified document, "Responding to Iraqi Aggression in the Gulf," The White House, National Security Directive (NSD 54), top secret, 15 January 1991. This document can be read on line in [http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB21/ George Washington University's National Security Archive Electronic Briefing Book No. 21] at [http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB21/06-01.htm].</ref> داگیرکردنی کوەیت لەلایەن عێراقەوە، زەنگی مەترسییەکانی بەرزبوونەوەی نرخی نەوتی لێدا. بەریتانیا لەوکاتەدا ملیاران دۆلاری لەڕێگای وەبەرهەمهێنان و کەرتی بانقی کوەیت قازانج کردبوو.
 
لەوکاتەدا هاریکارییەک لەنێوان ئەمریکا و یەکێتیی سۆڤیەت درووست بوو بۆ ئەوەی لە [[ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان|ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان]] دەرفەتی کۆتایی بدەن بە عێراق تاکوو لە کوەیت بکشێتەوە، هەروەها ئەگەر سەددام بەر لەو وادەیە نەکشێتەوە ئەوا ڕەزامەندی بەکارهێنانی هێز دەرکرا. ئەمریکییەکان ترسیان لە سعودیە بوو هەبوو کە بکەوێتە بەر دژایەتی عێراق، ئەمەش لەبەر ئەوەی سعودیە وڵاتێکی دەوڵەمەندە بە نەوت، لە ساڵانی چلەکانەوە بەردەوام بوو بەیەکێک لە هاوپەیمانەکانی ئەمریکا هەروەها لەبەرئەوەشی کە سعودیە دژی داگیرکاری عێراق بۆسەر کوەیت هەڵوێستی دەرکردبوو. ئەمریکا لەگەڵ گرووپێک لە هاوپەیمانەکانی لە نێویاندا میسڕ، سووریا و چیکۆسلۆڤاکیا، بەیەکەوە ژمارەیەکی زۆر لە چەک و هێزیان گەیاندە سەر سنووری سعودیە بەرامبەر بە سنووری عێراق و کوەیت، ئەمەش بۆ دەورەدانی سووپای عێراقی بوو.
 
لەماوەی دانووستاندنەکاندا، سەددام دۆزی [[فەلەستین|فەڵەستینی]] زیندوو کردەوە بە بەڵێندان بەوەی کە هێزەکانی لە کوەیت دەکشێنێتەوە، بەو مەرجەی [[ئیسرائیل]] واز لە [[کەناری ڕۆژاوا]]، [[بەرزایییەکانی جۆلان|بەرزاییەکانی جۆلان]] و [[غەززە|کەرتی غەززە]] بهێنێت. داواکارییەکەی سەددام وڵاتانی عەرەبی لەگەڵ ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی لەسەر دۆسیەی فەلەستین دابەشکرد. سەددام دواکات و دەرفەتی ئەنجوومەنی ئاساییشی نەتەوە یەکگرتووەکانی پشتگوێ خست.
 
== لەسێدارەدان ==
Line ٢٢٧ ⟶ ٢٢٩:
لە ئابی  ٢٠٠٣ و دوای ڕووخانی ڕژێمی بەعس، ئەردەن مافی پەنابەرێ<nowiki/>تی و پارێزبەندی بە ڕەغد و ڕەنا بەخ<nowiki/>شی، تاکوو ئەمڕۆش دوو كچەکەی سەددام لەگەڵ منداڵەکانیان لەوێ دەژین. هەر لەو مانگەدا، چاوپێکەوتنێکیان لەگەڵ تۆڕی<nowiki/> سی ئێن ئێن و کەناڵی عەرەبییە ئەنجامدا، ڕەغد لەبارەی باوکییەوە وتی، "ئەو باوکێکی زۆر باشبوو، ئەو دڵێکی گەورەی هەبوو." وە داوای لێکرا ئەگەر پەیامێکی بۆ باوکی هەبێت ئەوا بیڵێت، ڕەغد وتی "خۆشم دەوێی و بیرت دەکەم."<ref name="daughtersinterview">{{cite news|url=https://www.usatoday.com/news/world/iraq/2003-08-01-saddams-daughters_x.htm|title=Saddam's daughters express love for dad|work=USA Today|date=1 August 2003|accessdate=31 December 2006}}</ref>
 
بەر لەوەی لە ٢٠٠٣ هێرشبکەنە سەر عێراق، بەمەبەستی جیاکردنەوەی سەددام لە لایەنگرانی ئەوا [[دەزگای ھەواڵگریی ناوەندی|سی ئای ئئە]][[دەزگای ھەواڵگریی ناوەندی|ەیی]] ڤیدیۆیەکی درووستکراوی بڵاوکردەوە کە سەددام سێکس لەگەڵ کوڕی هەرزەکار دەکات.<ref>{{cite web|last=Stein|first=Jeff|url=http://voices.washingtonpost.com/spy-talk/2010/05/cia_group_had_wacky_ideas_to_d.html|title=SpyTalk – CIA unit's wacky idea: Depict Saddam as gay|publisher=Voices.washingtonpost.com|date=25 May 2010|accessdate=29 March 2017}}</ref><ref>[https://www.theguardian.com/world/2010/may/26/cia-saddam-hussein-gay-sex-smear-plot CIA's secret Iraq weapon revealed: a Saddam gay sex tape]، ماڵپەڕی گاردیان، ٨ی حوزەیرانی ٢٠٢٠ هێنراوە.</ref>
 
== سەرچاوەکان ==