ڤۆڵفگانگ ئامادیوس مۆتسارت: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
| [وەشانی تاوتوێکراو] | [وەشانی تاوتوێکراو] |
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دەربازدانی ١ سەرچاوە و تاگکردنی ٠ بە مردوو) #IABot (v2.0 |
ب ڕۆبۆت: لەجێدانانی خۆگەڕی دەق (-چوونکە +چونکە) بەپێی ئێرە؛ دەستکاریی جوانکاری |
||
ھێڵی ٢٣:
}}
'''ڤۆڵفگانگ ئامادیوس مۆتسارت''' ({{بە ئاڵمانی|Wolfgang Amadeus Mozart}} – ھەروەھا ناسراوە بە '''مۆزارت''' • {{IPA-all|ˈvɔlfɡaŋ amaˈde:ʊs ˈmo:tsaʁt}}؛<ref>سەرچاوەکان بۆچوونی جیاوازیان ھەیە لەسەر شێوازی گۆکردنی ناوەکەی مۆتسارت، بەڵام فرادکین (١٩٩٦) ڕابەرێک بۆ پێشکەشکرانی ڕادیۆ، بە توندی لەگەڵ ئەوەیە کە دەنگی /تس/ بەکاربێت لەجێی /ز/، کەواتە مۆتسارت نەک مۆزارت</ref> ناوی سەرەکی: {{respell|moht|sart}}) [[ئاوازدانەر]]، [[پیانۆژەن]] و [[کەمانژەن]]ێکی کاریگەری [[دەمەی کلاسیک (مۆسیقا)|دەمی کلاسیک]] بووە و گەلێک بەرھەمی دوای خۆی بەجێ ھێشتووە. مۆتسارت لە ساڵزبێرگ لەدایکبووە و ھەر لە سەرەتاکانی مناڵییەوە توانا مەزنەکانی لە مۆسیقادا دەرکەوتوون. لە تەمەنی پێنج ساڵیدا توانیوێتی ھەردوو ئامێری [[پیانۆ]] و [[کەمان]] بژەنێت و ھەروەھا ئاوازی خۆی داناوە و لە پێش پاشایەتی ئەورووپادا نمایشی کردووە. لە تەمەنی ١٧ ساڵیدا، وەک ژەنیارێک کاری دەکرد بۆ پاشا لە ساڵزبێرگ، بەڵام لەم کارە بێزار بوو. ئەوەش بووە ھۆی ئەوەی کە کۆچ بکات و بەدوای کاری نوێدا بگەڕێت. لەکاتی سەردانی [[ڤیەننا]]دا لە ساڵی ١٧٨١دا، موتسارت لە کارەکەی لە ساڵزبێرگ دەرکرا. ئەو بڕیاری دا کە لە پایتەخت بمێنێتەوە. لەوێش ناوبانگی دەرکرد، بەڵام لە ڕووی داراییەوە بووژانەوەیەکی بە خۆیەوە نەبینی. ناودارترین و ناسراوترین کارەکانی مۆتسارت وەک [[کنچێرتۆ]]، [[سیمفۆنی]] و [[ئۆپێرا]]کانی لەگەڵ بەشێک لە [[مۆسیقای مردوو ناشتن (مۆتسارت)|مۆسیقای مردوو
ھۆکاری مردنەکەی بە تەواوی نەزانراوە و کراوە بە چیرۆک و خەیاڵ. ئەو لە دوای خۆی، خێزانەکەی بە ناوی کۆستانز مۆتسارت، لەگەڵ دوو منداڵی کوڕی بەجێھێشت.
ھێڵی ٦٣:
دوای ئەوەی لەگەڵ باوکیدا گەڕایەوە بۆ ئیتاڵیا لە ١٣ی ئازاری ١٧٧٣، مۆتسارت وەک ژەنیارێکی پادشا دامەزرا لەلایەن دەسەڵاتداری ساڵزبێرگ، ھیرۆنیمس ڤۆن کۆڵێرێدۆ. مۆتسارت ژمارەیەکی باش لە ھاوڕێ و ھەواداری ھەبوو لە ساڵزبێرگ،<ref>{{harvnb|سۆلمۆن|١٩٩٥|p=١٠٦}}</ref> ھەروەھا ھەلی زۆری لەبەردەم بوو بۆ نووسینەوەی کارەکانی لە چەندەھا [[چەشنی مۆسیقا]]ی جیا جیادا، لەمانە وەک سیمفۆنییەکان، [[سۆناتا]]کان، کوارترێتی [[ئامێری تەلدار]]، ماس، سروودەکان و چەند [[ئۆپێرا]]یەکی بچووک. لە بەینی نیسان بۆ کانوونی یەکەمی ١٧٧٥دا، مۆتسارت سەرسامییەکی بۆ دروست بوو بۆ [[کنچێرتۆی کەمان]]، بەھۆی ئەمەشەوە پێنج دانەی لەو جۆرە کارە بەرھەم ھێنا، کە لە ڕووی مۆسیقییەوە ناودارتری کرد. کۆتا سێ دانە (کەی. ٢١٦، کەی. ٢١٨، کەی. ٢١٩) ئێستا وەک پارچەی ڕێپێتوا ناودارن. لە ١٧٧٦دا، ئەو کۆششەکانی خستە گەڕ بۆ بەرھەمھێنانی [[کنچێرتۆی پیانۆ]]، وەک لە کنچێرتۆی کەی. ٢٧١دا دەرکەوتووە کە لەسەر ئی فلات نووسراوەتەوە.<ref>{{harvnb|سۆلمۆن|١٩٩٥|p=١٠٣}}</ref>
ھەرچەندە سەرکەوتنی بەدەستھێنا لە ڕووی ھونەرییەوە، مۆتسارت بە بەھێزی ناخۆشحاڵ بوو لە ساڵزبێرگ، بۆیە ھەوڵەکانی دوو-ھێندە کرد بۆ دۆزینەوەی شوێنێکی تر تاکو خۆی لێ دابمەزرێنێت. یەکێک لە پاڵنەرەکان بۆ ئەم کارە داھاتە کەمەکەی بوو، کە تەنھا ١٥٠ فلۆرین بوو لە ساڵێکدا؛<ref>{{harvnb|سۆلمۆن|١٩٩٥|p=٩٨}}</ref> مۆتسارت ھیوای ئەوە بوو کە ئۆپێرا بنووسێتەوە، ساڵزبێرگیش بە دەگمەن ھەلێکی وای تێدا ھەڵدەکەوت بۆ ئەوەی ئەو ئەم کارە بکات. حاڵی مۆزارت شلۆق تر بوو لە ١٧٧٥دا کاتێک کە شانۆی ناوچەکەی داخرا،
مۆتسارت و باوکی سەردانی [[ڤیەننا]]یان کرد لە ١٤ی تەمووز بۆ ٢٦ی ئەیلوولی ١٧٧٣، دواتریش مونیک لە ٦ی کانوونی یەکەمی ١٧٧٤ بۆ ئازاری ١٧٧٥. ھیچ کامێک لەم سەردانانە لە ڕووی داراییەوە بە شێوەیەکی پێویست نەیبووژاندنەوە و سەرکەوتوو نەبوو، بەڵام گەشتەکەیان بە ناو مونیکدا بووە ھۆی سەرکەوتن لە ڕووی ناوبانگەوە بۆ مۆتسارت، دوای پەخشکردنی ئۆپێراکەی مۆتسارت ''لا فینتا گیاردینیرا''.<ref>{{harvnb|سۆلمۆن|١٩٩٥|p=١٠٩}}</ref>
ھێڵی ٨٠:
==== ١٧٨١: کۆچکردن ====
[[پەڕگە:Wolfgang01.jpg|وێنۆک|ڕاست| خێزانی مۆتسارت، ١٧٨٠. تابلۆی سەر دیوارەکە دایکی مۆتسارتە.]]
لە کانوونی دووەمی ١٧٨١دا، ئۆپێراکەی مۆتسارت، ''ئیدۆمێنیۆ''، بۆ یەکەم جار پەخش کرا لە مونیک و سەرکەوتنی بەدەست ھێنا.<ref>{{harvnb|سادی|١٩٨٠|loc=vol. 12, p. ٧٠٠}}</ref> لە مانگی ئازاری ھەمان ساڵ، مۆتسارت بانگھێشت کرا بۆ ڤیەننا، لەوێ بەڕێوەبەرەکەی، سەرۆکقەشە کۆلۆرێدۆ؛ ئامادەبووی ئاھەنگی یۆسێفی دووەم بوو دوای ئەوەی بووبە سەرۆکی [[نەمسا]]. کۆلۆرێدۆ بۆیە مۆتسارتی بانگھێشت کرد
«ئامانجی سەرەکیم لە ئێستادا چاوپێکەوتنە بە ئیمپراتۆرەکە بە شێوازێکی پەسەند، من بە ڕاستی دڵنیام کە ''ئەو دەبێت بمناسێت''. – من زۆر دڵخۆش دەبم ئەگەر بتوانم ئۆپێراکەی خۆمی بۆ نمایش بکەم و دواتریش یەک یان دوو ''فوگا''ی بۆ بژەنم،
لە ھەمان پەیامدا بۆ باوکی، مۆتسارت باسی پلانەکانی کردووە لە بەشداریکردنی یەکێک لە کۆنسێرتەکان لە ''کۆمەڵگەی ژەنیاران'' (Tonkünstler-Societät)، کە زنجیرەیەک کۆنسێرتی بەردەوام بوو، دەیتوانی یارمەتی مۆتسارت بدات لە پاشەکەوتکردن.<ref name="3-24-1781"/> ئەم پلانەشی بە ھەمان شێوە سەرکەوتوو بوو؛ خانەدانە ناوخۆییەکان بوونە ھۆکاری سەرگرتنی.<ref>سپەیتڵینگ (٢٠٠٠:٢٣٨–٢٣٩)</ref>
ھێڵی ١١٦:
لە ١٧٨٣دا، مۆتسارت و ھاوسەرەکەی سەردانی خێزانەکەی مۆتسارتیان کرد لە ساڵزبێرگ. باوکی و خوشکەکەی لە دڵەوە ڕێزیان لە کۆنستنز گرت، بەڵام سەردانەکەی ھانی یەکێک لە گەورەترین کارەکانی مۆتسارت دا، کە ماسێک بوو لەسەر کلیلی سی ماینەر نووسرابۆوە. ھەرچەندە تەواونەکرا، بەڵام لە ساڵزبێرگ بۆ یەکەمین جار نمایشکرا بەھەرحاڵ، کۆنستنزی ھاوسەریشی لە بەشێکی سۆلۆی ئەم پارچەیەدا بەشداری کرد بە [[گۆرانیبێژی|گۆرانی وتن]].<ref>{{harvnb|سۆلمۆن|١٩٩٥|p=٢٧٠}}</ref>
مۆتسارت [[یۆسێف ھایدن]]ی ناسی لە ڤیەننا لە دەورووبەری ١٧٨٤دا، و ھەردوو ئەم ئاوازدانەرە بوون بە ھاوڕێ. کاتێک کە ھایدن سەردانی ڤیەننای دەکرد، ئەوان ھەندێک جار پێکەوە کوارتێتی ئامێرە تەلدارەکانیان دەژەنی. شەش لە کوارتێتەکانی مۆتسارت پێشکەشکرابوون بە ھایدن (کەی. ٣٨٧، کەی. ٤٢١، کەی. ٤٢٨، کەی. ٤٥٨، کەی. ٤٦٤، لەگەڵ کەی. ٤٦٥) کە دەگەڕێنەوە بۆ ١٧٨٢ بۆ ١٧٨٥، و دەوترێن کە وەڵامی مۆتسارت بووە بۆ پێڕستی ئپۆس ٣٣ی ١٧٨١ی ھایدن.<ref>{{harvnb|بێری|٢٠٠٠}}</ref> لە ساڵی ١٧٨٥، ھایدن بە باوکی مۆتسارت، لیۆپۆڵدی وت: «من لە پێش خوادا پێت دەڵێم، و وەک پیاوێکی ڕاستگۆ، کوڕەکەت باشترین ئاوازدانەرە کە من ناسیبێتم، ئەو باشترین زەوق و توانای ھەیە لە ئاوازداناندا.»<ref>{{harvnb|مۆتسارت|مۆتسارت|١٩٦٦|p=١٣٣١}} پەیامەکەی لیۆپۆڵد بۆ [[ماریا ئانا مۆتسارت|
لە ١٧٨٢ بۆ ١٧٨٥ مۆتسارت کۆنسێرتی تاکەکەسی ئەنجام دەدا، و لە ھەر دانەیەکیان دا سێ یان چوار پارچەی کنچێرتۆی پیانۆی بەرھەم دەھێنا لە ھەر وەرزێکدا. بەھۆی ئەوەی کە خواست لەسەر کۆنسێرتەکانی مۆتسارت زۆربوون، شانۆکان بەشی ئەویان نەدەکرد و بەھۆی ئەمەشەوە ئەو شوێنی گەورە و باوەڕپێنەکراوی بە کرێ دەگرت: تەلار و باڵەخانەکان، ژووری مەزن، ھۆڵی ئاھەنگەکان و خواردنگەکان.<ref name="solomon 1995 293">{{harvnb|سۆلمۆن|١٩٩٥|p=٢٩٣}}</ref> کۆنسێرتەکانی ئەو زۆر بەناوبانگ بوون، و ئەو کنچێرتۆیانەشی کە ئەو بۆ یەکەمین جار تێیدا پەخشی کردوون، ئێستاش بەشێکن لە ڕێپێتواکەی. سۆڵمۆن دەڵێت کە لەم ماوەیەدا مۆتسارت توانیوێتی پەیوەندییەکی بەھێز لەنێوان و خۆی و جەماوەرەکانی دروست بکات.<ref name="solomon 1995 293"/>
ھێڵی ١٤١:
==== ١٧٩١ ====
پێش ئەوەی نەخۆشییەکەی لێی بدات و لاوازی بکات، کۆتا ساڵی مۆتسارت پڕ بوو لە کاری ناوازە و بەرھەمی جوان.<ref>{{harvnb|سۆلمۆن|١٩٩٥|loc=§٣٠}}</ref> ئەو چەند ئاوازێکی مەزنی نووسیوەتە و، زۆربەی ئەو کارانەشی کە تاکو ئێستا لە دڵی خەڵکیدا جێی خۆیان دەکەنەوە لە کۆتا ساڵی ژیانیدا نووسراونەتەوە، وەک: ''فلوتە ئەفسوناوییەکە''؛ کۆتا کنچێرتۆی پیانۆ (کەی. ٥٩٥ لە بی-فلات)؛ کنچێرتۆی کلارینێتەکەی (کەی. ٦٢٢)، کۆتا بەرھەمی زنجیرەی کوینتێتی ئامێرە تەلدارەکانی (کەی. ٦١٢ لە ئی-فلات)؛ ''ئاڤێ ڤێرووم کۆرپوس'' (کەی. ٦١٨)، لەگەڵ [[مۆسیقای مردوو ناشتن (مۆتسارت)|
باری دارایی مۆتسارت، کە لە ١٧٩٠دا تووشی پەشێوی دەروونی کردبوو، لە کۆتاییدا بەرەو باشتربوون دەڕۆیشت. بەڵگە ھەیە لەسەر ئەوەی کە پشتگیرە دەوڵەمەندەکانی [[ھەنگاریا]] و [[ئەمستەردام]] پارەی ساڵانەیان دەدا بە مۆتسارت لەبەر گەڕانەوەی بۆ ئاوازدانان وەک جارانی، ھەرچۆنێک بێت، ئەم بەڵگەکانە کۆتاییان بە دوودڵی نەھێناوە.<ref name="solomon 1995 477">{{harvnb|سۆلمۆن|١٩٩٥|p=٤٧٧}}</ref> وا دەردەکەوێت کە ئەو سوودی بینیوە لە فرۆیشتنی کارە مۆسیقییەکانی کە بۆ سەماکردن بەرھەم ھاتبوون، ئەم کارانە لەکاتێکدا بەرھەم ھێنرابوون کە ئەو ئاوازدانەری چامبەر بوو.<ref name="solomon 1995 477"/> مۆتسارت چی تر قەرزی تری لە پوشبێرگ وەر نەدەگرت و دەستی کرد بە دانەوەی قەرزەکان.<ref name="solomon 1995 477"/>
ھێڵی ١٥٢:
[[پەڕگە:DeathMaskMozart.jpg|وێنۆک|ڕاست|upright|ماسکی مەرگی مۆتسارت]]
مۆتسارت لەلایەن ھاوسەرەکەی و خوشکە بچووکەکەی ئەو چاودێری دەکرا لەکاتی نەخۆشییەکەی، ھەروەھا دکتۆری خێزانەکە بە ناوی تۆماس فرانز کلۆسێت سەردانی دەکردن بۆ چارەسەر. ئەو لە ڕووی دەروونییەوە پەشۆکاوبوو بۆ تەواوکردنی [[مۆسیقای مردوو ناشتن (مۆتسارت)|
لە ٥ی کانوونی یەکەمی ١٧٩١، بە تەمەنی ٣٥ ساڵی لە کاتژمێر ١ی شەودا، ئەو لە ماڵەکەی خۆی کۆچی دوایی کرد. فەرھەنگی ''گرووڤی نوێ'' بەم شێوەیە وەسفی پرسەکەی ئەوی کردووە: {{وتە لەگەڵ سەرچاوە|مۆتسارت لە گۆڕستانێکی ئاسایی نێژرا، بە گوێرەی خووی ڤێنیسیی ھاوچەرخ، لە گۆڕستانی ''مارکس'' لە دەرەوەی شارەکە لە ٧ی کانوونی یەکەمدا. ئەگەر، وەک بەدواداچوونە نوێکان دەڵێن، ھیچ کەسێک سەردانی پرسەی سەرەخۆشی نەکرد، ئەوەش ھەر بەشێک بووە لە نەریتی ڤێنیسیی ھاوچەرخ لەو کاتەدا؛ دواتر جان (١٨٥٦) نووسیوێتی کە سالێری، سوسمایر، ڤان سوێیتن، لەگەڵ دوو کەسی تر لەوێ ئامەدەبوون. چێرۆکی باوبۆران و بەفرەکە [کە گوایا ئەو ڕۆژەی مۆتسارتی تیا نێژرابووە وابووە] ھەڵەیە؛ ڕۆژەکە ھێمن و لەسەرخۆ بووە.|<ref>{{harvnb|سادی|١٩٨٠|loc=vol. ١٢، پ. ٧١٦}}</ref>}}
ھێڵی ١٦٩:
گۆرانیبێژی تێنۆر مایکڵ کێڵی، لەکاتی باسکردنی شێوەی مۆتسارت نووسیوێتییەوە: «پیاوێکی زۆر بچووکە، زۆر باریک و کاڵە، ئەو قژێکی کاڵ و خاوی ھەیە.» ژیاننامەنووسە کۆنەکەی لەسەری نووسیبوو: «ھیچ شتێکی تایبەت نەبوو دەربارەی شێوەی. [...] ئەو بچووک بوو ڕووخساریشی، بێجگە لە چاوە گەورە تیژەکانی، ھیچ ھێمایەکی زیرەکییەکەی ئەویان پیشان نەدەدا.» دەمووچاوی ئەو کون-کون ببوو، ببوو بە بیرخستنەوەی ئەو کاتەی کە بە منداڵی تووشی [[ھاوڵە]] ببوو تێیدا. ئەو ئارەزووی پۆشاکی جوانی کردووە. کێڵی لەسەر ئەمە دەڵێت: «ئەو لەسەر شانۆکە بوو کۆتێکی درێژی لەبەردا بوو لەگەڵ کڵاوێکی چەماوە، ڕابەرایەتی ئۆرکێستراکەی دەکرد.» لەسەر دەنگی ئەو، کۆنستنزی ھاوسەری وتوویەتی کە تێنۆر بووە، لەکاتی قسەکردندا ساف بووە و لەکاتی گۆرانیبێژیشدا ناسک بووە. ئەو ھەروەھا وتوویەتی کە لەکاتێکدا کە مۆتسارت دڵی بە شتێک خۆش بووە، دەنگی ھەم بەھێز بووە و ھەم چالاکیش.<ref>{{harvnb|سۆلمۆن|١٩٩٥|p=٣٠٨}}</ref>
مۆتسارت کەسێک بووە کە بۆ ماوەیەکی درێژخایەن بە سەختی کاری کردووە، ھەوڵی داوە بە خێرایی ئاوازەکانی تەواو بکات لەگەڵ نزیکبوونەوەی دوا مۆڵەتەکان. ئەو زۆرجار سکێچ و کاری سەرەتایی دروست کردووە؛ بە پێچەوانەی ئەوانەی بێتھۆڤنەوە، زۆربەی ئەو کارانە ئێستا نەماونەتەوە،
مۆتسارت لە ناوەڕاستی جیھانی مۆسیقی ڤیەننادا ژیاوە، ھەروەھا چەند ژمارەیەکی باشی کەسانی دەناسی و ھاوڕێی باشی ھەبووە، وەک: ژەنیارانی تر، ئەکتەران، شانۆگەران، دانیشتوانی تری ساڵزبێرگ، لەگەڵ ئەریستۆکراتان، وەک چەند کەسێک کە لەگەڵ یۆسێفی دووەم خزم بوون. سۆلمۆن وای پێشبینی دەکات کە سێ نزیکترین ھاوڕێکانی مۆتسارت گۆتفرید ڤۆن جاکین، کاونت ئۆگەست ھاتفێڵد، لەگەڵ سیگمەند باریسانی بووبێتن؛ ئەوانی تر ھاوڕێ گەورەترەکەی [[یۆسێف ھایدن]]، ھەردوو گۆرانیبێژ فرانز زافەر گێل و بێنێدیکت شاک، لەگەڵ یۆسێف لیوتگێت بوون. لیوتگێت و مۆتسارت پەیوەندییەکی ھاوڕێیەتی تایبەتیان ھەبووە کە تێیدا ھەردوو لا بوون بە گاڵتەجاڕی نوکتەکانی یەکتر.<ref>{{harvnb|سۆلمۆن|١٩٩٥|loc=§٢٠}}</ref>
ھێڵی ١٨٦:
مۆسیقاکەی مۆتسارت، وەک ئەوەی [[یۆسێف ھایدن|ھایدن]]، [[مۆسیقای کلاسیک]]ی بووە. ئەو کاتەی کە مۆتسارت دەستی بە ئاوازدانان کرد [[ئەورووپا]] لەلایەن شێوازی ''گالانتەوە'' دەستی بەسەردا گیرابوو، کە جووڵەیەک بوو دژی شێوازە بەناوبانگەکە [[مۆسیقای بۆرۆک]]. بەڵام مۆسیقای بۆرۆک وردە وردە دیسانەوە خۆی لە کۆمەڵگەدا دۆزییەوە، بە تایبەتی [[کاونتەرپۆینت]]ە ئاڵۆزەکەی بە شێوازی جیا جیا سەرلەنوێ سەری ھەڵدایەوە. بەشێکی زۆری لەسەر دەستی مۆتسارت بوو. مۆتسارت ئاوازدانەرێکی ھەمەڕەنگ بووە، ئەو لە ھەموو [[چەشنی مۆسیقا|چەشنە مۆسیقا]] مەزنەکانی ئەوکاتەدا ئاوازی داناوە، لەوانە [[سیمفۆنی]]، [[ئۆپێرا]]، کنچێرتۆی سۆلۆ، [[مۆسیقای چامبەر]] لەگەڵ چەند کوارتێت و کوینتێتی ئامێرە تەلدارەکان، لە پاڵ ئەوانەش دا، [[سۆناتای پیانۆ]]کانی. ئەم چەشنانە نوێ نەبوون، بەڵام مۆتسارت توانی بە شێوەیەکی تر بە خەڵکییان بناسێنێت، پەرەیان پێ بدات و، مەودای سۆز و ھەستیان زیادتر بکات. ئەو زۆرێک لە [[مۆسیقای ئایینی]] نووسیبۆوە، کە لەوانە ماس بە شێوەیەکی بەرچاو زۆر بوو، لەگەڵ مۆسیقای سەما، دیڤێرتیمێنتی، سروود، لەگەڵ چەند کارێکی تر.
[[پەڕگە:Mozart Sheet Music.jpg|وێنۆک|پەڕەیەکی [[نۆتەی مۆسیقا|
مۆتسارت بەردەوام بە توانا بووە لە فێربوونی تایبەتمەندییە گرنگەکانی شێوازەکانی تری مۆسیقا. گەشتەکانی ئەو بووبە یارمەتیدەرێکی گەورە لە دروستبوونی زمانێکی مۆسیقی تایبەت بە خۆی.<ref>{{harvnb|سۆلمۆن|١٩٩٥|loc=ک. ٨}}</ref> کاتێک کە بە منداڵی کاتێکی لە [[لەندەن]] بەسەر برد، ئەو لەوێ [[یۆھان کریستیان باخ]]ی ناسی و گوێی لە مۆسیقا و ئاوازەکانی ئەو بوو. لە [[پاریس]] و مێنھایم و ڤیەننا ئەو چاوی کەوت بە چەند ژەنیار و مۆسیقایەکی کاریگەری تر، ئەو توانا تاقیکردنەوەییەکانی ئۆرکێسترای مێنھایمیشی بۆ دەرکەوت. لە [[ئیتاڵیا]] ئەو شارەزای مۆسیقای ئۆرکێسترای ئیتاڵی و [[ئۆپێرا بەفا]] بوو، کە چەشنێکی مۆسیقی ئۆپێرا بوو. کە ھەردووکیان بە قووڵی کاریگەرییان کردە سەر ئەو لە ڕووی ھونەرییەوە. ھەندێک لە کۆنترین کارەکانی مۆتسارت ئۆرکێسترای ئیتاڵییە، کە بە شێوەی سێ جووڵە دەبیندرێن کە یەک دەگرن. زۆر لەوانە ھۆمۆتۆنالن.<ref>{{harvnb|ھاتز|٢٠٠٣}}</ref>
| |||