سەددام حوسێن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
| [وەشانی تاوتوێ نەکراو] | [وەشانی تاوتوێ نەکراو] |
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary |
پەرەپێدان |
||
ھێڵی ٤:
| name = سەددام حوسێن
| native_name = {{Nobold|{{lang|ar|صدام حسين}}}}
| image =
| caption = سەددام حوسێن
| office = پێنجەمین [[سەرۆککۆماری عێراق]]
ھێڵی ١٨٨:
سەددام هەنداردەکردنی نەوتی بۆ وڵاتانی دەرەوە کەمکردەوە لەپێناو بەرزکردنەوەی نرخی نەوت بۆ گەڕاندنەوەی قەرزە کەڵەکەبووەکانی؛ لەبەرامبەردا کوێت داواکاری سەددامی بۆ کەمکردنەوەی هەناردەکردن ڕەتکردەوە و نەوتێکی زۆری هەناردەی بازاڕەکانی دەرەوە کرد، بەمەش نرخی نەوت بە نزمی مایەوە. سەددام بەردەوامی جەختی لەوە دەکردەوە کە لەڕوانگەی مێژووەوە کوێت بەشێک بووە لە عێراق، وە کوێت بووکەڵەیەکی دەستی ئیمپریالیزمی بەریتانییە؛ ئەم بۆچوونەی سەددام ماوەی ٥٠ ساڵ لەناوخۆی عێراقدا دەبیسترایەوە.<ref name="Humphreys, 1052">Humphreys, 105</ref> هاوردەکردنی زیاتری کوێت وایکرد چاوی زیاتری لەسەربێت. کوێت و عێراق بەیەکەوە ٢٠٪ نەوتی جیهانیان دابین دەکرد بەراورد بە سعودیە کە ٢٥٪ بوو.<ref name="Humphreys, 1053">Humphreys, 105</ref> عێراق هێشتا کەرەستەی جەنگی لا مابوویەوە، سەددام فەرمانی ئەوەی کرد کە تۆپهاوێژەکان ببەنە سەر سنووری عێراق-کوێت.
لەدوای تێکچوونی پەیوەندییەکانی عێراق و کوێت، ئەوا سەددام حوسێن پەیامی ئەمریکای پێگەیشت کە ئەمریکا چ وەڵامدانەوەیەکی دەبێت ئەگەر باسەکە ببێتە سەر داگیرکردنی کوێت. لەوکاتەدا ئەمریکا بۆ ماوەی دەیەک (دە ساڵ) پەیوەندییەکی باشی لەگەڵ عێراقدا هەبوو، حکوومەتەکەی ڕۆناڵد ڕیگان بڕی ٤ ملیار دۆلاری بەخشیبووە عێراق لەپێناو بووژاندانەوەی کەرتی کشتووکاڵی وڵاتەکە لەبەرامبەر شکاندنی کەرتی کشتووکاڵی ئێران.<ref>A free-access on-line archive relating to U.S.–Iraq relations in the 1980s is offered by ''The National Security Archive'' of the [[George Washington University]]. It can be read on line at [http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB82/]. The Mount Holyoke International Relations Program also provides a free-access document briefing on U.S.–Iraq relations (1904–present); this can be accessed on line at [http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/iraq.htm].</ref> عێراق سێیەم سودمەندترین وڵاتی دەست ئەمریکا بوو.<ref>{{cite news|url=https://www.boston.com/news/globe/editorial_opinion/oped/articles/2006/08/31/the_true_iraq_appeasers/|title=The true Iraq appeasers|work=The Boston Globe|accessdate=16 July 2008|date=31 August 2006|author=Peter W. Galbraith|author2=2006}}</ref>
[[File:April_Glaspie,_Sadoun_al-Zubaydi_and_Saddam_Hussein.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:April_Glaspie,_Sadoun_al-Zubaydi_and_Saddam_Hussein.jpg|وێنۆک|سەددام لەکاتی دیدارێکی بەپەلەی باڵیۆزی ئەمریکا لە عێراق، تەمموزی ١٩٩٠.]]
لە نیسانی ١٩٩٠، لەبەرامبەر کاردانەوە نەرێنییەکان لەدژی ئەودا، سەددام هەڕەشەی ڕووخاندنی نیوەی ئیسرائیلی کرد بە چەکی ئەتۆمی ئەگەر شتێک لەدژی عێراق بکرێت.<ref>Alan Cowell, [https://www.nytimes.com/1990/04/03/world/iraq-chief-boasting-of-poison-gas-warns-of-disaster-if-israelis-strike.html? "Iraq Chief, Boasting of Poison Gas, Warns of Disaster if Israelis Strike"], ''New York Times'', 3 April 1990</ref> لە ئایاری ١٩٩٠، سەددام ڕەخنەی لە پشتگیرییەکانی ئەمریکا بۆ ئیسرائیل گرت، ڕایگەیاند ئەمریکا ناتوانێت بەمشێوەیە پەیوەندی دۆستایەتی لەگەڵ عەرەب پەرەپێبدات.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1990/05/29/world/iraqi-takes-harsh-line-at-meeting.html|author=Alan Cowell|title=Iraqi Takes Harsh Line at Meeting|work=The New York Times|date=29 May 1990|accessdate=20 September 2013}}</ref> لە تەمموزی ١٩٩٠، سەددام هەڕەشەی سەربازی لەدژی کوێت و ئیمارات ڕاگەیاند و ئاماژەی بەوەکرد کە سیاسەتی هەندێ وڵاتی عەرەبی لەلایەن ئەمریکاوە بەڕێوەدەبردرێت... ئەوان بەهۆی ئەمریکاوە ئامانج و ئاسایشی وڵاتانی عەرەبی دەخەنە ژێر مەترسییەوە.<ref>Youssef M. Ibrahim, [https://www.nytimes.com/1990/07/18/business/iraq-threatens-emirates-and-kuwait-on-oil-glut.html? "Iraq Threatens Emirates And Kuwait on Oil Glut"], ''New York Times'', 18 July 1990</ref> لەکاردانەوەی ئەم هەڕەشانە، ئەمریکا کەشتی و فڕۆکەی جەنگی بردە [[کەنداوی فارس]].<ref>Michael R. Gordon, [https://www.nytimes.com/1990/07/25/world/us-deploys-air-and-sea-forces-after-iraq-threatens-2-neighbors.html? "U.S. Deploys Air and Sea Forces After Iraq Threatens 2 Neighbors"], ''The New York Times'', 25 July 1990</ref>
== لەسێدارەدان ==
| |||