ئاناکسیمینیس: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ئاناکسیمینیس''' ناسراو بە '''ئاناکسیمینیسی میلیسیۆس''' (بە یۆنانی: Ἀναξιμένης ὁ Μιλήσιος؛ ۵۸۶لەدایکبووی تا٥٨٦ ۵۲۶ی– مردووی ٥٢٦ی پێش زایین) ناویفەیلەسووفێکی یەکێیۆنانی لەکۆن فەیلەسووفەکانی یۆنانی کۆنە،بوو. ھییھی [[فەلسەفەی پێشسوقراتی|سەردەمی پێش سوقرات]]، کە لە نیوەی دووەمی سەدەی شەشەمی پێش زاییندا چالاک بووە. لە کارەکانی ھیچ نەماوە و، بەم بۆنەوە وردەکارییەکان لەبارەی ژیانیەوەژیانییەوە ناڕوون و لێڵە. ئەوەی کە ئەمڕۆ لەبارەی ئایدیا و فەلسەفەکەیەوە زانراوە بە ھۆی تێبینییەکانی [[ئەرەستوو]] و دیکەی نووسەرانی مێژووی فەلسەفەی یۆنانەوەیە.

ھەر وەک ئاناکسیماندرۆس و تالیس، ئەمیش بە دوای دەستنیشانکردنی ئەو تاقانە واقیعە شاراوە و بنەڕەتییەوە بوو کە پیان ئەوت [[ئارخێ]] و لایان وا بوو کە ھەموو شتەکانی ناو ئەم دنیایەی لێ دروست بووە. ھەر ئەوەی کە بە لای تالیسەوە «ئاو» و بە لای ئاناکسیماندرۆسەوە جەوھەرێکی بێسنوور یا [[ئاپەیرۆن]] بوو، ئاناکسیمینیس ئەیوت «ھەوا» یە. ئەو تیۆریی مامۆستاکانی خۆی دا بە دواوەوە و وتی ھەموو شت لە سروشتدا لە ھەوا (یا ھەڵم یا مژ) دروست بووە. ئاگر ھەوای ناسکەوبووە، ئاو و خاکیش ھەوای خەسەوبوون.