کۆبانی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''کۆبانی''' یان کۆبانێ (بە عەرەبی دەوڵەتی: '''عین العرب''' (کانی عەرەبان)) باژێرێکی کوردنشینە لە [[رۆژاوا|رۆژئاوای کوردستان]] لە دیوی چەپی ئاوی [[فورات]]، لە سەر تخووبی نێوان [[سوریا]]-[[تورکیا|تورکیا]]، ھاوسێی شارو دەشتی فرەوانی (سرووج)ـی ئورفایە. لە رووی ئیداریەوە ناحیەکە سەر بە [[حەلەب|پارێزگای حەلەبە]] و سەد وپەنجا کیلۆمەتر لێی دوورە. گوزەرانی زۆرینەی خەلکی کۆبانێ لە سەر چاندن و کشتکاریە.

کلتووری کۆبانی نزیکە لە کوردانی [[ئورفا]] (رەھا) بە حوکمی ئەوەی لە یەک پێکھاتەی کلتووری و خێلەکین. نەریتی کوردەواری لە ناو خەڵکەکەدا زاڵە چ [[موسڵمان]] بن و چ [[ئێزیدی|ئێزیدی]]. عەشیرەتی گەورەی "بەرازی" و عەشیرەتی "کێتکان" زۆرینەی دانیشتووان پێک دەھێنن. لە دەورانی دوامینی عوسمانی "بۆزانبەگ" سەرناسی ناوداری عەشیرەتی بەرازی بوو. لە ھۆزی "کێتکان"یش ئەوسا "بەسراوی ئاغا" دەناسرا. بۆزانبەگ نوێنەری روھا بوو لە "مەجلیسی میللی مەزنی" ئەنقەرە. کوڕە برایەکەی ھرچۆ (شاھین شاھین) لە ساڵانی ١٩٥٠ نوینەری پەرلەمانی سووریا بوو لە [[دیمەشق]]. ھرچۆ لە دامەزرێنەرانی کۆمەڵەی [[خۆیبوون]] بوو. رێبەری نەقشبەندی لە کۆبانێ ناوی شێخ ساڵح بوو کە لە بنەڕەتدا خەڵکی [[عاموودێ|ئاموودا]] بوو. ھونەرمەند و رۆشنبیرو دەنگبێژ و سازبەندی کۆبانێ زۆرن وەک: مشۆیێ بەکەبوورێ، باقی خدۆ، رەشید سۆفی، مچۆ کەندەش، ئەحمەد چەپ، کاردۆخ بەیرۆ، سیامەند ئۆسکوللی ھەروەھا پۆلات جان و جاندۆست لە رۆشنبیرانی ئەو دەڤەرەن. له‌ سیاسه‌تمه‌دارانی کۆبانیش [[ساڵح موسلیم]] سه‌رۆکی پێشووى پارتی ([[حیزبی یەکێتیی دیموکرات (سووریا)|پەیەدە]]) هه‌ره‌ ناسراوه‌کانی کۆبانێیه‌.