تسۆنامی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

[[تسۆنامی]] یاخود [[تسونامی]] کۆمەڵێ شەپۆلی بەرزی یەک بەدوای یەکن.

دیاردەیەکی سروشتییە، لە ئەنجامی جوڵانی بەشێکی [[زەوی]] ڕوودەدات، ئەویش بە دروست کردنی شەپۆلی بەرز و بەھێز کە لە دەریا و [[ئۆقیانووس]]ەکانەوە ڕوو لە [کەنار]ەکان و [[وشکانی]] دەکەن. بەرزی ئەم [[شەپۆل]]انە بەپێی بڕی [[جوڵانی زەوی]] ژێر [[ئاو]] و بەھێزی [[بومەلەرزە]]کە دەگۆڕێت، ھەندێکجار دەگاتە [[٥٠٠]] [[مەتر]] و زیاتر.

ساڵانە بەھۆی بوومەلەرزەوە لەژێر ئاوی دەریاکان و ئۆقیانووسەکاندا تسونامی ڕوودەات. شەپۆلەکانی درێژ و بەھێزن کە دەگەنە کەنارەکان بچوک و بەرز دەبنەوە.