یانەی تۆپی پێی ڕیال مەدرید: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''یانەی تۆپی پێی ڕیال مەدرید''' ({{بە ئیسپانی|Real Madrid Club de Fútbol}}) زیاتر بە '''ڕیال مەدرید''' ناسراوە، یان کورتدەکرێتەوە بە '''ڕیال'''، یانەیەکی پیشەگەری تۆپی پێی [[ئیسپانییەئیسپانیە]] و بە یانەی پایتەختی ئیسپانیا [[مەدرید]] و یانەی شاھانە یان مێرەنگی ناسراوە.

لە ساڵی ١٩٠٢ دامەزراوە، یانەکە لە [[لالیگا|خولی ئیسپانی]] یاریدەکات و ھەڵبژێردرا بە باشترین یانەی تۆپی پێ لە [[جیھان]]، یانەی ڕیال مەدرید٣٢مەدرید ٣٣ جار خولی ئیسپانی بردۆتەوەبەدەستهێناوە (ڕیکۆردژمارەی پێوانەیی)، و ١٩جاریش١٩ جاریش [[جامی شای ئیسپانیا]]ی بردۆتەوەبەدەستهێناوە و ڕیکۆردێکیژمارە پێوانەییەکی تریشی تۆمار کردووە بە بردنەوەیبەدەستهێنانی ١٣ ١١[[خولی پاڵەوانەکانی ئەورووپا|خولی یانە پاڵەوانەکانی ئەورووپا]]. و لە ٢١ی ٥یئایاری ١٩٠٤،١٩٠٤ ڕیال مەدرید یەکێک بوو لە دامەزرێنەرەکانی یەکێتی تۆپی پێی جیھانی ([[فیفا]]) ھەروەھا ڕیال مەدرید یەکێکە لە ئەندامانی گرووپی (G-14) بۆ یانە سەرەکییەکان لە [[ئەورووپا]] کە ئێستا سڕاوەتەوە و گۆڕدراوە بە بزوتنەوەی یانە ئەوروپییەکان.

یانەکە ھەموو یارییە فەرمییەکانی لە [[یاریگای سانتیاگۆ بەرنابیۆ]] لە مەدریدی پایتەخت ئەنجام ئەداتدەدات و، ئەم یانەیە لە زۆر لە یانەکانی دیکەی جیھان جیاوازە چونکە ئەندامانی یانەکە (socios) خاوەنی ئەم یانەیەن و خۆیان یانەکەیان بەڕێوەدەبەن بەھەڵبژاردنی سەرۆکێک کە کارەکانی یانەکە بەڕێوەدەبات. لە کاتی دامەزراندنی یانەکەوە لە ساڵی ١٩٠٢. و لە ٢٣ی [[کانوونی یەکەم]]ی ٢٠٠٠، فیفا ڕیال مەدریدی ھەڵبژارد بە «باشترین یانە لە [[سەدەی بیستەم|سەدەی بیستەمدا]]».

یانەی ڕیال مەدرید بە گەورەترین یانە دائەنرێدادەنرێت لە جیھاندا لە ڕووی بنکەی بەرفراوانی جەماوەرییەوە بە پێی لێکۆڵینەوەیەک کە [[زانکۆی ھارڤارد]] ئەنجامی داوە لە ساڵی ٢٠٠٧دا؛ و ئێستاش بە دەوڵەمەندترین یانە دائەنرێدادەنرێت لە جیھاندا بە پێیبەپێی بودجەی ساڵانە.

| سووپەری ئیسپانیا || ١٠١١ جار

| جامی جیھانی یانەکانکیشوەرەکان || ٧٣ جار

کلاسیکۆ ([[ئیسپانی|بە ئیسپانی]]: El Clásico) ([[کەتەلۆنیا|بە کەتەلۆنی]]: El Clàssic) یاری نێوان یانەی [[ڕیال مەدرید]] و [[بەرشەلۆنەیانەی تۆپی پێی بارسێلۆنا|بارسێلۆنا]] ەیەیە کە ساڵانە دێتە ئەنجام داندەدرێ گرنگی ئەم یارەیاریە ئەوەندەیە کە جگە لە ئامادەبووانی یاریگا نزیکەی ١ میلیارد کەس لەسەر گۆی زەوی لە ڕێگەی شاشەی تەلەفیزیۆنەوە خەریکی سەیرکردنی یاری دێڕبی کلاسیۆکلاسیکۆن لەنیوانلە نێوان ڕیال و بەرشەلۆنەنبارسێلۆنا.

دڕیبیدێربی مەدرید بریتیەبریتییە لە یاریکردنی سێ یانەی شاری مەدریدە لەنێوان [[ڕیال مەدرید]] و [[خیتاڤی]] و [[ئەتلەتیکۆ مەدرید]]ە ئەم دێڕبیە گرنگیەکەی تەنیا لەشاریلە شاری مەدریدە بەوەی کام یانە دەبێتە پاڵەوانی یانەکانی شاری مەدرید تا ئێستا لە دڕێبیە مەدریەکان یانەی شاھانەی [[ڕیال مەدرید]] زۆرترین سەرکەوتنی بەدەست ھێناوە!.

== لەساڵانیلە ساڵانی (١٩٤٥–١٩٧٨) ==

کە سانتیاگۆ بەرنابۆبەرنابیۆ بوو بە سەرۆکی یانەی ڕیالمەدریدڕیال مەدرید لە ساڵی ١٩٤٣ دا کۆمەڵگایەکی گەورەی وەرزشی لە مەدرید دامەزراند، سانتیاگۆ کە بوو بەسەرۆکیبە سەرۆکی یانە ھەوڵی دا ئەستێرەکان لەیانەکەدالە یانەکەدا کۆبکاتەوە ھەستا بە وواژووواژۆ کردنی بۆند لەگەڵ یاریزانان [[ئەلفریدۆ دی ستیڤانۆ]] و [[فڕانشیسکۆ خینتۆ]] لەیەکەملە یەکەم وەرزی دا [[ئەلفریدۆ دی ستیڤانۆ]] بوو بە گۆڵکاری خولی ئیسپانی بە ٢٧ گۆل، دواتر بە ھۆیبەھۆی بیرۆکەی ڕۆژنامەنووسی فەڕەنسی لیکیپ گابرێڵ خولی یانە پاڵەوانەکانی ئەوڕووپا وورووژێنراووڕووژێنراو بیرۆکەکە جێبەجێکرا پاڵەوانیەتیەکە دەستی پێکرد کەبەکە بە بەشداری یانەکانی (ئیسپانیا و ئیتاڵیا و فەڕەنسا و پرتوگال) دەستی پێکرد لە پێنج وەرزی ئەم پاڵەوانیەتە لەسەر یەک یانەی شاھانە (ڕیال مەدرید) بووە پاڵەوان لەنێوان ساڵانی ١٩٥٥ بۆ ١٩٦٠ وە لەساڵانی ١٩٦٢ و ١٩٦٤ پلەی دووەمی بەدەست ھێنابەدەستھێنا دوای دۆڕانی لەیاریلە یاری کۆتایی بەرامبەر [[بەنفیکا]] و [[ئینتەر میلان]]، وەھەروەھاوە ھەروەھا ھەر لەسەردەمیلە سەردەمی سانتیاگۆ ڕیال مەدرید بووە خاوەنی ٥ کاسنازناو لە خولی ئیسپانیا وە جگەلەمانەشجگە لەمانەش بوو بە خاوەنی چەندەھا جامی بەناوبانگی تر.

دوای ھەڵبژاردن بۆ سەرۆکایەتی یانەی مەلەکیشاهانە ئەم جارەیان [[فلۆرەنتینۆ پێریز]] بوو بەسەرۆکیبە سەرۆکی یانە و دەستی کرد بە کڕینی یاریزانە ناسراوەکانی جیھان وە لەیەکەملە یەکەم ھەنگاویدا یاریزانی یانەی بەرشلۆنە [[فیگۆ|لویس فیگۆ]]ی کڕی وە یانەکەی زیاتر ناساند بە ھێنانی [[دەیڤد بێکام]] وە [[ڕۆبەرتۆ کارلۆس]] وە [[زەینەدین زێدان]] وە [[ڕۆناڵدۆ]]ی بەڕازیلی دوای ئەو ھەموو کارانە یانەی ڕیال مەدید بەسەرکردایەتی پێرێز ھەموو نازناوەکانیان بردەوە کە گرنگتریان خولی یانە پاڵەوانەکانی ئەوڕووپا بوو دوای بردنەوە لە یانەی [[بایەرلێڤەرکۆزن]]ی ئەڵمانی جگە لە جامی شای ئیسپانیا کە نەیانتوانی بەدەستی بھێنن.

لە ساڵی ٢٠٠٦ ھەڵبژاردن کرایەوە ئەم جارەیان ڕامۆن کاڵدیۆن ھەڵبژێردرا بە سەرۆک یانە وە میاتۆڤیچ بوو بە بە بەڕێوبەری وەرزشی یانە وە لەھەمانلە ساڵداھەمان ساڵ دا ڕاھێنەری ئیتاڵی [[فابیۆ کاپێلۆ]] کرایە ڕاھێنەری یانە لەوەرزیلە وەرزی یەکەم بە ووشکە ساڵی بەڕیکرابەڕێکرا بەڵام لەوەرزیلە وەرزی دووەم ساڵی ٢٠٠٧ خولی ئیسپانیان بەدەست ھێنا

دواتر یانەی ڕیال مەدرید تاڕادەیەکتا ڕادەیەک ئاستی بەدابەزین کرد و سەرۆکی یانە دەستی لەکارکێشایەوە دووبارە ھەڵبژاردن کرایەوە وە وە دووبارە [[فلۆرەنتینۆ پێریز]] بوو بە سەرۆک یانە.

دوای ھەڵبژاردنی ساڵی ٢٠١٠ دووبارە فلۆرەنتینۆ پێریز کرایەوە سەرۆک یانە و دووبارە ھاتەوە سەر نەریتی کڕینی یاریزانان ھەڵسا بە کڕینی [[ڕیکاردۆ کاکا]]، و گرانترین[[کریستیانۆ یاریزان لەمێژووی یانەکەڕۆناڵدۆ]] بە ٩٤ میلیۆن یۆڕۆ ئەویش ئەستێرەی جیھان [[کریستیانۆ ڕۆناڵدۆ]]یۆڕۆ، وە کڕینی [[بنزێمەکەریم بێنزێما]] و [[ئەربێلوا]] وە [[ئەلبیۆل]] بەڵام بەکڕینی ئەم یاریزانانە ڕیال ھیچی بۆ نەبڕایەوە بەڵام لەوەرزیلە وەرزی دووەمدا ڕیال بە ھێزێکی گەورەوە گەڕایەوە بە کڕینی یاریزانی کوردی تورکیا [[مەسعوود ئۆزێڵ]] و یاریزانی ئەرجەنتینی [[ئەنخێل دیماریا]] کە توانیان گرێکۆرەیگرێکوێرەی چەند ساڵەی خولی یانە پاڵەوانەکانی ئەوڕووپا وەبە بردنەوەی لە لیۆن بکەنەوەبکەنەوەو بگەن بە قۆناغی پێش کۆتایی کە دواتر بە یانەی [[بەرشلۆنەیانەی تۆپی پێی بارسێلۆنا|بارسێلۆنا]] دووچاری شکست بوونەوە بەڵام لەوەرزیلە وەرزی نوێدا ڕیال گەڕایەوە سەر ئاستی ڕاستەقینەی خۆی بەھۆی ئەو ئاستە بەرزەی پێشکەشی کردووە تا ئێستا

'''سانتیاگۆ بەرنابیۆ''' یاریگایەکی تۆپی پێیە دەکەوێتە شاری [[مەدرید]] لە ووڵاتی [[ئیسپانیا]]، یاریگاکە لە ڕێکەوتی ١٤ەی دێسمبەری ساڵی ١٩٤٧ مووڵکی یانەی [[ڕیال مەدرید]] یاریگایەکە جێگای ٨٥، ٤٥٤٨٥،٤٥٤ کەس دەبێتەوە، ناوی یاریگاکە لەپێشوودا نویڤۆ ستادیۆم کامارتین بووە بەڵام دواتر ناوەکە گۆڕدرا بۆ '''سانتیاگۆ بەرنابیۆ''' بەھۆکاری ئەوەی کە سانتیاگۆ باشترین دەسکەوتی بۆ یانەی شاھانە بەدەست ھێناوە، یاریگا ماوەی سێ ساڵی پێچوو تا بنیاد نرا کە لەماوەی ساڵی ١٩٤٤ ەوە دەستی پێکرد تا لە ساڵی ١٩٤٧ تەواو کرا و مەڕاسیمێک بۆ کرانەوەی یاریگاکە ئەنجام درا، یاریگاکە لەساڵانی ١٩٥٣ و ١٩٩٢ و ١٩٩٤ و ٢٠١١ نۆژەن و پەرەی پێدراوە، درێژی یاریگاکە ١٠٧ مەترە و پانیەکەشی ٧٢ مەترە