ناسیۆنالیزم: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
تاگەکان: دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە
No edit summary
ھێڵی ٣:
{{ئایدۆلۆژیای سیاسی}}
 
'''ناسیۆنالیزم''' یان '''نەتەوەپەرستی''' (بە [[ئینگلیزی]]: Nationalism، بە[[فەڕەنسی]]: Nasionalisme. لە وشەی [[لاتینی]] ''nascor'' ـەوە واتە "من ھەم"، "لەدایک بووم" یان "ھاتوومە دونیا" ـوەوە ھاتووە) [[جیھانبینیئایدۆلۆجیا|جیھانبینییەکە]]یەکە کە لەیەکگرتوویی تایبەتمەندییەکانی یەک [[نەتەوە]] لە جوگڕافییاییەکی دیاریکراودا سەرچاوەدەگرێت. ناسیۆنالیزم حورمەتی [[فەرھەنگ]] و [[مێژوو]]ی نەتەوەیی دەگرێت و خوازیارە بۆ دامەزراندنی [[دەوڵەتێکدەوڵەت]]یێکی نەتەوەیی بە ھەموو تایبەتمەندییەکانی خۆیەوە. ئەوانەی کە سەر بەو باوەڕەن بە [[ناسیۆنالیزم|ناسیۆنالیست]] واتە نەتەوەخواز ناسراون.
ناسیۆنالیزم لە دەستپێکی [[سەدەی ١٧ی زایینی]] لە [[ئەوروپا]] سەری ھەڵدا و تا [[سەدەی ١٨ی زایینی]] درێژەی بوو و لەو ماوەیەدا دامەزراندنی ئەو دەوڵەتانەی لێکەوەتەوە کە ئەمڕۆ ئێمە دەیانبینین و دەیانناسین. دوای [[جەنگی جیھانی دووەم]] ھاوتەریبیی ناسیۆنالیزم و [[مارکسیزم]] بوونە ھۆی سەرھەڵدانی بزووتنەوەی ڕزگاریخوازانەی ئەو گەلانە کە لە ژێر دەستەڵاتی [[کۆڵۆنیالیست]]ەکان واتە [[ئیستیعمار]] دا بوون.
سەرەڕای ئەو ڕێز لێگرتنەی نەتەوەیی و نیشتیمانی، ناسیۆنالیزم لە جەغزی گێرۆدەیییەکی ئەویندارانە دا خۆدەنوێنێ، دەکرێ ناسیۆنالیزم بە [[لۆژیک]]ێک بۆ گەلانی ئازارچێشتوو و پێڕێخراو و پێشێلکراو دابنرێ. ئامانجی ناسیۆنالیزم بە مەبەستی ھاووڵاتیویستن و خەڵکی [[خۆپاراستن]] دایە، ھەر بۆیە [[ناسیۆنالیست]]ەکان دەڵێن ئەوە دەبێتە ھۆی یەکگرتووییەکی زۆرتر و کەمکردنەوەی چەند بەرەکی لە کۆمەڵگای یەک نەتەوەدا کە سەرکەوتوویی و ڕزگاری و بەختەوەری ئەو نەتەوەیەی لێدەکەوێتەوە.