ماتماتیک: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ماتماتیک''' یان '''بیرکاری''' ({{بە ئینگلیزی|Mathematics}}) خوێندنی [[چەندێتی]]، [[پێکھاتە]]، [[واڵایی|ڤاڵایی]]، و [[گۆڕان|گۆڕانە]]. زانایانی بیرکاری و فەیلەسوفان ڕای جیاوازیان ھەیە لەسەر پێناسی بیرکاری، ھەندێ لەو پێناسانە لێرەدا ڕیزکراون.<ref>[[پێناسەکانی بیرکاری]]، ویکی ئینگلیزی. ١٩٫٤. ٢٠١٤ دوا سەردان</ref> یەکێ لەو پێناسانە پێناسەی [[بێرتراند ڕەسڵ|بێرتراند ڕەسڵ']]ە: بیرکاری بریتییە لە [[لۆژیک|ژیربێژی]]ی ھێمایی (ڕەمزی).

 

 

لەسەر ئەوەی کە ئاخۆ [[شتی بیرکارانە|شتگەلی بیرکارانە]] (وەکوو [[ژمارە|ژمارەکان]] یان [[خاڵ (ئەندازە)|خاڵەکان]]) سروشتی و خۆڕسکانە بوونیان ھەیە یان مرۆڤ خولقاندوویانی ھێشتا باس و گفتوگۆ دەکرێ. بیرکار [[بێنجەمین پێرس]] ئاوەھا بیرکاری دەناسێنێ: "ئەو زانستەی کە ئەنجامە پێویستەکانمان بۆ دەر دەکێشێ". لە لایەکی ترەوە، [[ئەلبێرت ئەینشتاین]]، دەڵێ: "تا ئەو شوێنەی کە یاساکانی بیرکاری ئاماژە بە [[ڕاستەقینە]] دەدەن، بێگومان نین؛ وە تا ئەو شوێنەی کە بێگومانن، ئاماژە بە ڕاستەقینە نادەن".