بەنداوی ھیداسی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد
تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد
ھێڵی ٣:
 
== پێشینە ==
سەرجەم ئەو وڵاتانەی کە کەوتوونەتە سەر زێی نیل لەپێشتر بەشێک بووینە لە ناوچە داگیرکراوەکانی ئینگلیز و فەڕەنسا کە دواتر بۆ ئەم نەخشەیەی ئێستا دابەشیان کردوون. لەکاتی دابەشکردنی ئەم وڵاتانەش ئاوی نیلیش دابەش بووە ،یەکەم دابەشکاری ئاوی نیل دەگەڕێتەوە بۆ ڕێککەوتنامەی ئەدیس ئەبابا لە ١٩٠٢ کە لەنێوان بەریتانیای مەزن و نوێنەرانی میسر و سوودان و ئەسیوپیا واژوو کرا، لەم ڕێککەوتنامەیە هاتووە کە نابێت هیچ پڕۆژەیەکی مەزن لەسەر نیل درووست بکرێت جگە لە نیلی شین و دەریاچەی تانا و ڕووباری سوبات<ref> https://www.alstom.com/press-releases-news/2013/1/alstom-to-supply-hydroelectric-equipment-for-the-grand-renaissance-dam-in-ethiopia </ref> ، دواتر ڕێککەوتنامەی بەریتانیا و فەڕەنسای بەدواداهات لە ١٩٢٩ ، بە گوێرەی ئەم ڕێککەوتنامەیە ئاوی نیل بەتەواوی بۆ خاوەنداریەتی میسر دەگەڕێتەوە ،وە میسر مافی هەر تانە و پێشنیارێکی هەیە دەربارەی چاڕەنووسی ئاوەکەی. دواتر ئەم ڕێککەوتنامەیە دووپات کرایەوە لە لایەن بەریتانیا و میسر و سوودان و کینیا و تەنزانیا و ئۆگەندا،ئەمەش لەپێناو سوودبینینی میسر بوو لە ئاوی دەریاچەی ڤیکتۆریا . بڕی ٪٧.٧ ئاوەکەی بۆ سوودان دەبێت و ٪٩٢.٣بۆ میسر دەبێت ئەمەش لەبەر خاوەنداریەتی مێژوویی میسر بۆ نیل.
 
دوای تەنها ٤٤ مانگ یەکەم هەنگاو درا بۆ درووستکردنی ئەم بەنداوە لەلایەن ئەسیوپیاوە.