ئەپارتاید: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Apartheid.jpg|100px|thumb|left|ئاپارتاید؛ دژی ڕه‌شڕەش پێسته‌کانپێستەکان موزێنبێرگ [[١٩٨٥]]]]
'''ئاپارتاید''' (بە [[زمانی ئینگلیزی|ئینگلیزی]]: ''Aparteid'') بە شێوەیەک لە دڕندانەترین شێوەکانی جیاوازیی ڕەگەزایەتی دەڵێن. بریتییە لە سیاسەتی جیاوازیی ڕەگەزپەرستییانە، کە ڕەگەز پەرستەکانی [[ئەفریقای باشوور]] لە دژی زۆربەی دانیشتووان کە ڕەش پێست و ھیندن لەو وڵاتە بە کاری دەھێنن.
 
لە ڕووی زانستی زمانەنەوە ئەم زاراوەیە بە مانا لەتکردن و جیاکردنەوە دەگەیەنێت ، ئاپارتاید واتا جیاکردنەوەی ئەو خەڵک و ڕەگەزانەی کە سپی پێست نین، ناچارکردنیان و نیشتەجێکردنیان بە ناچاری کەو شوێنە و ناوچانەی کە بۆیان دادەنرێت.
بێبەش کردنیان لە ھەموو مافێکی سیاسی و خوێندن و پێشکەوتن.
 
ئەو شوێنانەی کە بە زۆر بۆیان دیاری دەکرێت تیایا نیشتەجێ بکرێن توانای لێ دەرچوونیان نابێت. تەنانەت پێداویستییەکانی ژیانیان بۆ دابین ناکرێت.
 
لە ئەنجامی ڕاپەڕینی خەڵک و ھەروەھا ھەڵوێست و کرداری خەڵک و دەوڵەتە پێشکەوتووەکانی وڵاتانی [[ئاسیا]] و [[ئەفریقا]] ، ئاپارتاید بە شتێکی نائاسایی ناسراوە ،ناسراوە، دەزگای [[نەتەوە یەکگرتووەکان]] چەند جارێک ئاپارتایدی بە کرداری دژی مرۆڤ داناوە ،داناوە، بەڵام بە ھۆی سیاسەتی دەوڵەتە [[ئیمپریالیست]]ەکانەوە - کە خۆی لە خۆیدا ڕیشەو سەرچاوەی ڕەگەز پەرستییە - لە زۆربەی ئەو شوێنانەدا کە دەسەڵاتیان تیا ھەیە ئەم سیاسەتە نالەبارە بەردەوامە و کاری پێدەکرێت.<ref> [[داریوش ئاشوری]]/[[بەھائەددین پازارگاد]] ؛ فەر‌ھەنگیفەرھەنگی نوێ ؛نوێ؛ وەرگێران بە کوردی: [[بورھان قانع]]؛ ؛چاپخانه‌یچاپخانەی قانع؛ چاپی دووھەم: ٢٠٠٣ </ref>
 
== کەسایەتی ناسراو ==
ھێڵی ١٥:
لە ساڵی ١٩٦٢ ماندێلا گیرا و لە تەمەنی ٧٢ ساڵی دا ئازاد کرا و دیسان دەستی بە چالاکی بۆ وەرگرتنی مافی مرۆڤایەتی خەڵکی [[ئەفریقای باشوور]] کردەوە.
 
ئەو جار اف. دەبلیو. دیکلێرک سەرۆک کۆماری ئافریقای باشوور لە گەڵ ماندێلا دانیشت و پاش ساڵێک [[کۆنگرەی نەتەوەیی ئافریقای باشوور]] سەر کەوت و [[نلسۆن ماندێلا]] بە سەرۆک کۆماری [[ئەفریقای باشوور]] ھەڵبژێردراو سیاسەتی ئاپارتاید لەو وڵاتە لاچوو.<ref> [http[://en.wikipedia.org/wiki/:Apartheid |ویکیپیدیای ئینگلیسی]]</ref>
 
== سەرچاوەکان ==
{{سەرچاوەکان}}
<references/>
 
{{کورت}}
{{تووڵی دەروازە|سیاسەت|مافەکانی مرۆڤ}}
{{کورت}}
 
[[پۆل:سەدەی ٢٠ەم لە ئەفریقای باشوور]]