سەلیمی یەکەم: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

سوڵتان سەلیم لە سەرکردایەتی سوپایەکی گەورەدا بەڕێکەوت بەرەو شام ولەو لە نزیک حەلەب لە دۆڵی مەرج دابقدا بەیکیاندابەیەکیاندادا لە شەڕێکدا کە بە مەرج دابق ناسراوە وبەسەرکەوتنی عوسمانیەکان کۆتایی ھات، ودوای ئەوە سوڵتان سەلیم زۆر بە ئاسانی فەتحی حەما وحومسو حومس و ودیمەشقیدیمەشقی کرد، زاناکانی بینی زۆر بەباشی وسودی پێ گەیاندن و فەرمانی کرد بە نوێکردنەوەی مزگەوتی ئەمەوی لە [[دیمەشق]] وکاتێک نوێژی ھەینی تێدا کرد، وتارخوێنەکە ئەم ئاماژەیەی بۆ زیاد کرد (حاکمی حەڕەمە پیرۆزەکان) بەڵام سوڵتان سەلیم بەباشی زانی ئاماژەیەکی ئاینی تر بەکاربھێنن کە ئەویش (خزمەتکاری حەڕەمە پیرۆزەکان)بوو، و بەردەوام دوای خۆی سوڵتانەکان ئەو نازناوەیان وەرئەگرت، پاشان شاکانی ئال سعود وەریان گرت لە سعودیەی عەرەبی لە سەدەی بیستدا. ھەروەھا سوڵتان پێشوازی لە وەفدێک لە بەرپرسەکانی [[لوبنان]] کرد کە پیرۆزبایی سەرکەوتنیان لێکرد، وبە لە خۆگرتنی وڵاتی [[شام]] ڕووبەری دەوڵەتی عوسمانی گەیشتە ٥،٢٠٠،٠٠٠ کم.

دوای سەرکەوتنی سەلیم بەسەر مەمالیکەکان ڕێگەی بۆ کرایەوە بۆ [[فەلەستین]] و [[میسر]]، وھێزی ھەردوولا لای سنوری شام بە یەک گەیشتن وعوسمانیەکان غەزەیان گرت وڕۆیشتن تا گەیشتنە نزیک [[قاھیرە]]، و پاشان لە ساڵی ١٥١٧ ھەردوولا لە شەڕێکی گەورەدا بەیەکیاندا وبەسەرکەوتنی عوسمانیەکان کۆتایی ھات و ھەردوولا زەرەرێکی گیانی زۆریان لێکەوت. لە ٢٣ی کانونی دووەمی ساڵی ١٥١٧زدا سوڵتان چووە ناو قاھیرەوە، ونزیکەی مانگێک لە شارەکە مایەوە و لەو ماوەیەدا سەردانی ھەموو مزگەوت وئاسەوارە مێژوویەکانی کرد وکاتێک سوڵتان لە قاھیرە بوو شەریفی مەککە کلیلی حەڕەمە پیرۆزەکانی پێشکەش کرد وەک ملکەچیەک وداننان بە دەسەڵاتی عوسمانی لەسەر خاکە پیرۆزەکان، بەمەش حیجاز بە بێ شەڕ چوونە ژێر دەسەڵاتی عوسمانیەکان، ودوایین خەلیفەی [[دەوڵەتی عەبباسی|عەباسیەکان]] لە قاھیرە کە دوای غەزوی [[مەغۆل]] بۆ بەغدا چووبوونە قاھیرە دابەزی لە خەلافەت بۆ سوڵتان سەلیم، ولەوو لەو کاتەوە سوڵتانە عوسمانیەکان بوون بە خەلیفەی موسڵمانان وپێشەوای باوەڕداران.