فیردەوسی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ئەبولقاسمی فیردەوسی''' ناسراو بە '''فیردەوسی'''(بە [[فارسی]]: فردوسی)، ھۆنراوەنووسی سەدەی چوارەمی کۆچیی ئێرانیە،ئێرانییە، کە بە نووسینی [[شانامە]] خۆی خستە ڕیزی یەکەمین شاعیرانی فارسی نووسی ئێرانەوە.

فیردەوسی لە ساڵی ٩٤٠ی زاینی لە گوندی پاژی سەر بە شاری [[تووس]]، لە [[خوراسان]] لە بنەماڵەیەکی جووتیار لە دایک بوو. فیردەوسی ھاوچەرخی حوکوومەتەکانی [[سامانی]] و [[غەزنەوی]] بوە. فیردەوسی لە ساڵی ١٠٢٠دا ماڵئاواییماڵاوایی لە دنیا کردوە و لە شاری تووس نێژراوە.

گەورەترین کاری فیردەوسی شاھنامە یان [[شانامە]]یە کە سەبارەت بە ژیان و پیشە و ئایینی ئێرانیانی بەر لە ئیسلامە. شانامە باسی پاشایانی ئێرانی لە [[کەیۆمەرس]]ەوە ھەتا [[یەزدگەرد]]ی ساسانیی تێدایە. شانامە بە [[فارسی]]ەکی پاراو نووسراوە و وشەی [[عەرەبی]]ی ئێجگار کەمە و سەرچاوەیەکی زۆر گرنگە بۆ ناسینی وشە کۆنە ئێرانیەکانئێرانییەکان وەکوو فارسیی کۆن و [[کوردی]] و [[ئەوێستایی]] و ھەر وەھا سەرچاوەیەکی مێژووییە بۆ ناسینی فەرھەنگی ئێرانیانی بەر لە ئیسلام. فیردەوسی، بە وتەی خۆی دەور و بەر سی ساڵی سەرفی نووسینی شانامە کردوە، ئەم خاڵە بەیتەی فیردەوسیەوەفیردەوسییەوە دەردەکەوێت.

بسی رنجنج بردم در این سال سی

واتھ: گەلێک لەم سی ساڵەدا ڕەنجم کێشا و عەجەمم بەم زمانی فارسیەفارسییە زیندوو کردەوە.

== سەرچاوەسەرچاوەکان ==