دەریای ئاڕاڵ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب چاکسازی
هەڵەی ڕێنووس، خاڵبەندی
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە
ھێڵی ٢٦:
}}
 
'''دەریای ئاڕاڵ''' (بە ئینگلیزی: Aral sea). دەریایێکی گەورەیە کەوتۆتە نێو خایخاکی وڵاتانی کازاخستان و ئۆزبەکستان [[کازاخستان]],، [[قیرخستان]],، [[تاجیکستان]],، [[تورکمانستان]],، [[ئۆزبەکستان]],، [[ئەفغانستان]], و [[پاکستان]].
دەریایەکە پێش وشبوونیوشکبوونی ڕۆڵێکی گەورەی هەبوو لە بژێوی خەڵکی بەتایبەت پیشەسازیپیشەسازیی ماسی و گواستنەوەی کەلوپەل و گەشتیاری، بەڵام دوای کەمبوونی ڕێژەیەکی زۆۆلەزۆر ئاوەکەی.لە ئاوەکەی، دەریای ئاڕاڵ جیابووەوە بۆ دوو بەشی جیابووەوە،بەش، بەشی باکوور (ئاڕاڵی بچووک) و بەشی باشوور (ئاڕاڵی گەورە).
جگەلەمانە وشوونی دەریاکە زیانێکی زۆۆریزۆری تەندروستی بەدوادهاتبەدوادا هات بەتایبەت پاشەڕۆی ئەو کارگانەی نزیک دەریاکە، کە پاشەڕۆکەیان لەگەڵ ئاوەکە هیچی تر تێکەڵ نەدەبوو.
 
== وشکبوون ==
لەساڵی ۱۹۲۰دا دوو کاربەدەستی پێشووی یەکێتی سۆڤیەتی کە ناسرابوون بە ''ئام'' و ''سیر'' پێشنیارێکیان خستەڕوو بۆ بەکارهێنانی ئەو ڕووبارانەی کە سەرچاوەی دەریای ئاڕاڵ بوون، کە پێشتر یەکێک بوو لە گەورەترین دەریاکانی جیهان.<ref name=":0">{{cite web|url=http://www.columbia.edu/~tmt2120/impacts%20to%20life%20in%20the%20region.htm|title=The Aral Sea Crisis|publisher=''Thompson, Columbia University''|accessdate=January 6, 2013}}</ref> at the bottom of the Aral.