شۆڕشی زانستی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب زیادکردنی بەستەر بۆ چارڵز داروین
تاگ: بەستەردەری خێرا
ب زیادکردنی بەستەر بۆ ماری کوری
تاگ: بەستەردەری خێرا
ھێڵی ١١٩:
لەوانەیە ئەو شتەی ئەوی وا بەناوبانگ کرد لەبەرئەوەبوو کە وتبوی پێش ھەزاران ساڵ لەمەبەر مرۆڤەکان لە جۆرە گیانلەبەرێکەوە سەریانھەڵدا کە ھاوشێوەی مرۆڤ بوونە. کە ئەم نەزەریە جاروجەنجاڵکی زۆری نایەوە...بەڵام خودی داروین و زانایانی تریش بەڵگەی زۆریان لە مەڕ ڕاستی ئەم بابەتە خستە ڕوو.                                             
 
بەناوبانگترین زانای ژن [[ماری کوری]] خەڵکی پۆڵەند کە لە گەڵ پیاوێکی فەراِنسەوی ھاوسەرگیری کرد. ئەو بوو کە ڕادیۆمی دۆزیەوە کە یەک مادەی ڕادیۆ ئەکتیڤی مەترسیدارە. گەرچی ئەم مادەیە یەک مادەی مەترسیدارە بەڵام بۆ شتێکی زۆر بە سوود بەکاردێت، ئەویش بەرپەرچدانەوەی سەرەتان(شێرپەنجە.                                         
 
زانایەکی دیکە کە تەقریبەن لە ھەمان سەردەمی ماری دەژیا، ئەلبێرت ئەنیشتەین بوو کە خەڵکی سویسرا بوو. ئەنیشتەین زانایەکی گەورەی بیرکاری و فیزیا بوو. فیزیکزانەکان زانایانێکن کە لە مەڕ ماددە و وزە لێکۆڵینەوە دەکەن. گریمانەکانی پێشتری فیزیا ئەوەیان بە جوانی ڕونکردبووەوە کە ئەو جیھانەی خەڵک لە دەوروبەری خۆیان دەیبینن چۆن کار دەکەن. بەڵام شتێکی وایان نەخستبووە ڕوو لەمەڕ ئەستێرە زۆر دوورەکان و گەردیلە زۆر وردەکان. ئەنیشتەین بە گریمانەکانی خۆی خزمەتی گەوەری بەم بوارە کرد ئەنیشتەین بونیادی فیزیکی نوێی لەبارەی فیزیکی ئەتۆمی بونیاد نا.