کووزەڵە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''کووزەڵە'''، '''کویز'''، '''کێزەکە'''، '''تووزک''' (ناوی زانستی: Nastrurtium Officinale) ({{بە ئینگلیزی|Watercress}}، {{بە عەرەبی|جرجیر الماء}})، گیایەکە لەتیرەی (شەوبۆ)یانە، ١٠ بۆ ٤٠سم بەرز دەبێت گەڵای بچوک و قەدەکەی خزیوە (دەخزێت - خشۆک)، ( ڕەگی) ڕیشکی سپی وووردی ھەیە و گوڵی سپی ورد دەگرێت، پێدەوترێت لەجۆری ڕوەکە ئاوی یان نیمچە ئاوی یەکانە، یەک ساڵەیە، گیایەکی بەھاری یە لەئەوروپاو ئاسیادا بڵاوە، لەسەوزەکان ھەژمار دەکرێت، بەخواردنەوە دەخورێت و لەناو زەڵاتە دەکرێت، لەکەنار جۆگاو کانیاوەکان دەڕوێت.

== کاریگەری دەرمانی ==

لە ساڵی ٢٠١٠ دالێکۆڵینەوەکانی زانکۆی ساوتمپتۆن نیشانی دا کە تەنھا پاش لە چەند سەعاتێک لە بەکارھێنانی نزیکەی ٨٠ گرام کوزەڵە، کاریگەری یەکانی لەخوێندا بەدیار کەوت و پێشگیری کرد لەخانەشێر پەنجە ییەکان

خواردنی ڕۆژانەی ٨٥گرام کوزەڵە بۆ ماوەی ھەشت ھەفتە نزیکەی لەسەدا ٪٢٣٢٣٪ ی خراپ بوونی (دی ئێن ئەی) بەھۆی شێرپەنجەوە ساڕێژ دەکات کەلە ساڵی ٢٠٠٧ دا لە گۆڤاری خۆراکی ئەمریکی بڵاوبوەتەوە کە زانکۆی ئۆلیستەر بەئەنجامی گەیاندوە.

* {{بیرخستنەوەی ویکی|بەستەر=https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%A1جرجير_الماء|زمان=عەرەبی|سەردان=٨ی شووباتی ٢٠٢٠|سەردێڕ=جرجير الماء}}

* {{بیرخستنەوەی ویکی|بەستەر=https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%D9%87آب‌تره|زمان=فارسی|سەردان=٨ی شووباتی ٢٠٢٠|سەردێر=آب‌تره}}