شۆڕشی ئەمریکا: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ئەو خاکەی ئەمرۆ ناوی ولایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و کەنەدا یە لە ڕابردوودا خاکی نەتەوەیەک بووە کە ناویان sioux indian یاخود هندی سوور .▼

'''جەنگی سەربەخۆی ئەمریکا'''▼

ئەم جەنگە لە 1765 هەلگیرسا لە لایەن 13 کۆلۆنیەکەی بەڕیتانیا ،دژی سیاسەتی کۆنگرێسی بەریتانیا و پەرلەمانی بەڕیتانیا.سەرەتا پێشبینی ئەوەیان نەدەکرد کە شۆڕشەکەیان جەنگی لێبکەوێتەوە و لە وشکانی و دەریاوە هێرش کرێتە سەر ئینگلیز .....▼

لە ساڵی 1768 بەرەی شۆڕش پێكهێنرا و چەکیان هەلگرت و چەند شارێكیان گرت،بەتایبەت بۆستن و نیۆرک ▼

بەرەی شۆڕش لە 18 یەکەی سەربازی پێكهاتبوو ▼

'''یەکەی یەکەم بۆستن هۆرم '''▼

بەدەست ئەلیکرۆس گریکۆ ی ئیسپانی بوو کە توانی لە پەنەما دژی ئینگلیز لە دەریاوە شەڕكات و پاکی کاتەوە.▼

'''یەکەی دووەم'''▼

بەدەست ژنڕاڵی فەرەنسی گغات فۆنس بوو کە تۆپ خانە و هێزی پیادەی لەبەر دەست بوو ،توانی دەوروبەری بۆستن داگیرکات .▼

'''یەکەی سێیەم'''▼

بە دەست بنیامین ئەمریکانۆ بوو کە هێزی تۆپ خانە و ئەسپ سواری پێ بوو لە دەوروبەری نیوجێرسی شەڕی کرد و داگیری کردن ▼

'''یەکەی چوارەم'''▼

بە دەست پۆرتگس هارۆل بوو کە ژنڕاڵێكی پرتوگال بوو ،و لە دەریاوە هێزی وشكانی ئینگلیزی لاواز کرد ▼

'''یەکەی پێنجەم '''▼

بە دەست مانسۆن گریکۆ ی ئیسپانی بوو کە لە گەڵ هێزی شۆڕش ی گەل بوو و پاڵپشتیان بوو ▼

'''یەکەی شەشەمی بۆ ستن '''▼

بە دەست ژنڕاڵ ماجۆر بنیامین بوو کە جولەکە بوو و بنکە سەربازیەکانی ئینگلیزی داگیرکرد لە دەرەوەی نیۆرک .▼

شۆڕش فراوان بوو تا لە 1774 توانیان گشت بەرپرسانی ئینگلیز لە کۆنگرێس دەرکەن ،و بەریتانیاش لە 1775 جەنگی ڕاگەیاند کە پۆلندا و هندەسوورەکان هاوپەیمانی بوون .بەڵام لە ڕووی هێزەوە بەڕیتانیا زۆر ناوچەی ستراتیژی لە دەستدابوو توانای ڕووبەڕوو بوونەوەی نەمابوو،▼

وە هەروەها بەریتانیا دەیزانی کە کۆتایی دێ بەڵام دەیویست هندە سوورەکان بە کوشت دات .▼

لە 1778 بەڕیتانیا هێزی دۆزەخ ی دەریا (مارشاڵ)ی داوا کرد کە نیۆرک بگرێتەوە،بەلام مارشاڵ تەنها توانی لە دووری چەند میلێكەوە تۆپ بارانی نیۆرک کات.▼

هەر لەم جەنگانەدا بەریتانیا 2 ملیۆن هندی سووری جینۆساید کرد▼

هەر لەو ساڵەدا فەرەنساش جەنگی ڕاگەیاند دژی بەریتانیا.▼

لە 1781 بەڕیتانیا 45 هەزار سەربازی هێزی تایبەتی لەلایەن ژنڕاڵ جۆرج واشنتۆنەوە بە دیل گیران ▼

لە 1783 بەریتانیا پەیمانی ئاشتی مۆر کرد.و ولایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دامەزرا کە سەرەتا 13 ولایەت بوون،ئێستا 52 ولایەتن .▼

وە لەم جەنگەدا نابێ ڕۆڵی بنیامین فرانکلین لەیاد کەین کە ڕێكخراوی ماسۆنی بەکارهێنا بۆ لاوازکردنی ئینگلیز.▼