مورادی چوارەم: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

|ماوەی حوکم =١٦٢٣ - ١٦٤٠١٦٢٣–١٦٤٠

|دایک = ماھپەیكەرماھپەیکەر كۆسەمکۆسەم سوڵتان

کارووباری وڵات تێکچوو بوو، ئاژاوە و پێکدادان ھەموو لایەکی گرتبوویەوە، و بە بەردەوام بوونی ئەم بارودۆخە لە دوای سوپای [[ئینکیشاری]] عوسمانی دووەمیان کوشت جارێکی تر [[موستەفای یەکەم]]یان لە جێگەی دانا، پاشان ھەستان بە لابردنی موستەفای یەکەم و موڕادی چوارەمیان لە جێگەی دانا کە لە تەمەنی ١١ ساڵیدابوو، بەھۆی بچووكیبچووکی سوڵتان موراد دایكیدایکی (ماھپەیكەرماھپەیکەر كۆسەمکۆسەم سوڵتان) كەکە بە بەھێزترین سوڵتانی ئافرەت دەناسرێت لە مێژووی دەوڵەتی عوسمانیدا، بوو بە نائیبەی سەڵتەنات و چەندین ساڵ خۆی بە تایبەت فەرمانڕەوایی دەوڵەتی عوسمانی كردکرد تا سوڵتان موراد گەورە بوو و جڵەوی لە دایكیدایکی وەرگرتەوە و وەكوەک باپیرانی دەستی كردەوەکردەوە بە فەتح

ماوەی جێگیری كۆسەمکۆسەم سوڵتان کۆتایی پێھات کە نۆ ساڵی خایاند، و موڕادی چوارەم دەستی گرت بەسەر کاروباری دەوڵەتدا، دوای ئەوەی بە توندی رووبەڕووی شۆڕشگێرەکان بوویەوە و ھەموو ئەوانەی کوشت کە دەستیان لە ئاژاوەکەدا ھەبوو، شۆڕشەکە ھێور بویەوەو بارودۆخ جێگر بوو، و سوڵتان ھەستا بە دەرکردنی ئەو بڕیارانەی کە یاسایان ئەگەڕاندەوە بۆ دەوڵەت، تاکو یەک لایی بێتەوە بۆ گەراندنەوەی ئەو خاکانەی لە دەستیان داوە.