پەیمانی لۆزان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
No edit summary
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Lausanne treaty 1923 plaque.jpg|وێنۆک|تابلۆی یادگاری ڕێکەوتننامەکە لە میوانخانەی شاتۆ دوئیوشی شاری لۆزان.]]'''پەیمانی لۆزان''' [[٢٤ی تەمموز]]ی [[١٩٢٣]] دوای کۆنگرەیەک لە شاری لۆزان لە [[سویس]] بەسترابوو ئیمزاکرا. کۆنگرەکە لە مانگی تشرینی دوومی 1922دا١٩٢٢دا دەستی پێکرد و لە 30ی٣٠ی کانوونی دوەمی 1923دا١٩٢٣دا لەبەر نەگەشتنە ئەنجام بڵاوی لێکرا، دواتر دیسان دەستی پیکردەوە و لە 24یی٢٤یی تەمموزی 1923دا١٩٢٣دا ئیمزاکرا.<ref>{{Cite journal|ناو=جۆزەف کروو|خولاو=Proceedings of the American Philosophical Society|ڕێکەوت=Feb. 15, 1954|title=The Peace Conference of Lausanne, 1922-1923|url=https://www.jstor.org/stable/3143664|author=Joseph Grew}}</ref>
[[پەڕگە:Lausanne treaty 1923 plaque.jpg|وێنۆک|تابلۆی یادگاری ڕێکەوتننامەکە لە میوانخانەی شاتۆ دوئیوشی شاری لۆزان.]]{{ئامادەکردن}}
'''پەیمانی لۆزان''' [[٢٤ی تەمموز]]ی [[١٩٢٣]] دوای کۆنگرەیەک لە شاری لۆزان لە [[سویس]] بەسترابوو ئیمزاکرا. کۆنگرەکە لە مانگی تشرینی دوومی 1922دا دەستی پێکرد و لە 30ی کانوونی دوەمی 1923دا لەبەر نەگەشتنە ئەنجام بڵاوی لێکرا، دواتر دیسان دەستی پیکردەوە و لە 24یی تەمموزی 1923دا ئیمزاکرا.<ref>{{Cite journal|ناو=جۆزەف کروو|خولاو=Proceedings of the American Philosophical Society|ڕێکەوت=Feb. 15, 1954|title=The Peace Conference of Lausanne, 1922-1923|url=https://www.jstor.org/stable/3143664|author=Joseph Grew}}</ref>
 
مەبەست لە کۆنگرەکە باسکردنی کێشەکانی نێوان [[تورکیا]] و [[یۆنان]] و بەستنی ڕێکەوتنێکی نوێی ئاشتی بوو لەگەڵ تورکیای کەمالی بۆ ئەوەی پەیمانی لۆزان شوێنی [[پەیمانی سێڤر]] بگرێتەوە، ئەو پەیمانەی کە نە تورکیای کەمالی و نە ھاوپەیمانان ناوەڕۆکیان جێبەجێ کردبوو، لەم کۆنگرەیەدا گەلێک بابەتی تایبەت بە کێشە ناوچەیی و سیاسیەکان و چارەسەرکردنی کێشەی [[موسڵ]] و سیستمی تەنکە دەریاییەکان و کێشەی سیستمی ئیمتیازی بێگانە و کێشە ئابووری و داراییەکانی وەک قەرزی گشتی عوسمانی و پاراستنی بەرژەوەندی ئابووریی بێگانە خرانە بەر باس و گفتوگۆ.
کۆنگرەی لۆزان کە پەیمانی لۆزانی لێ کەوتەوە، زەبرێکی کاریگەری لە مەسەلەی کورد و کێشە ڕەواکەی داو نەی ھێشت ئاوات و داخوازییەکانی کورد بەپێی [[پەیمانی سێڤر]] بێتە دی.
 
{| class="wikitable"
== سەرکردە بەشداربوەکان: ==
 
*[[عیسمەت ئینۆنو|عیسمەت ئینۆنۆ]] (دەوڵەتی تورکیا)
*[[لۆرد کورزون]] (بەریتانیا)
* ئەلیفتهیرۆس [[ڤێنیزێلۆس]] (یۆنان)
 
چاودێرەکان:
 
* جۆزەف گروو، نوێنەری ئەمریکا لە سویسرا.
 
== بەشەکانی ڕێکەوتننامەکە ==
{| class="wikitable mw-collapsible"
|+بەشەکانی ڕێکەوتننامەی لۆزان<ref>{{Cite web|url=http://www.mfa.gov.tr/lausanne-peace-treaty.en.mfa|title=Treaty Summary|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=}}</ref>
!
Line ١٥ ⟶ ٢٦:
|-
|بەشی I
|بڕگە سیاسیەکان
|Political Clauses
|
|-
|بەشی II
|بڕگە داراییەکان
|Financial Clauses
|
|-
|بەشی III.
|بڕگە ئابووریەکان
|Economic clauses
|
|-
|بەشی IV
|گەیاندن و پرسە پاکسازیەکان
|Communications and Sanitary Questions
|
|-
|بەشی V.
|دابینکاریە جیاجیاکان
|Miscellaneous Provisions &nbsp;
|
|-
|بەشی IV.
|ڕێکەوتنی ڕێزگرتن لە مەرجەکانی نیشتەجێبوون و کار و دەسەڵات
|Convention respecting conditions of Residence and Business and Jurisdiction
|
|-
|بەشی V
|ڕێکەوتنی بازاڕ
|Commercial Convention
|
|-
|بەشی VI
|ڕێکەوتن لەسەر ئاڵوگۆڕی هاوڵاتی تورکی و یۆنانی
|Convention concerning the Exchange of Greek and Turkish Populations
|
|-
|بەشی VII
|ڕێکەوتنی نێوان یۆنان و تورکیا ڕێزگرتنی قەرەبووکردنەوەی دوولایەنەی هاوڵاتیان و گۆڕینەوەی گیراوانی شەڕ.
|Agreement between Greece and Turkey respecting the reciprocal restitution of interned civilians and the exchange of prisoners of war
|
|-
|بەشی VIII
|جاڕنامە دەربارەی دەرکردنی لێبوردنی گشتی
|Declaration relating to the Amnesty&nbsp;
|
|-
|بەشی IX
|جاڕنامە دەربارەی موڵکی موسڵمانانی ناو یۆنان
|Declaration relating to Moslem properties in Greece
|
|-
|بەشی X
|جاڕنامە دەربارەی مەسەلە پاکسازیەکانی ناو تورکیا
|Declaration relating to sanitary matters in Turkey&nbsp;
|
|-
|بەشی XI
|جاڕنامە دەربارەی بەڕێوەبردنی دادپەروەری لە تورکیا
|Declaration relating to the administration of justice in Turkey&nbsp;
|
|-
|بەشی XII
|پرۆتۆکۆلی دابینکردنی هەندێ دانپیانان دەربارەی دەوڵەتی عوسمانی
|Protocol relation to certain concessions granted in the Ottoman Empire
|
|-
|بەشی XIII
|Protocol relating to the accession of Belgium and Portugal to contain provisions and instruments signed at Lausanne
|
|-
|بەشی XIV
|Protocol relating to the evacuation of the Turkish territory occupied by the British, French and Italian forces
|
|-
|بەشی XV
|Protocol relative to the [[Karaağaç, Edirne|Karagatch]] territory and the Islands of Imbros and Tenedos&nbsp;
|
|-
|بەشی XVI
|Protocol relative to the Treaty concluded at Sevres between the principal Allied Powers and Greece on August 10, 1920, concerning the protection of minorities in Greece, and the Treaty concluded on the same day between the same Powers relating to Thrace.&nbsp;
|
|-
|بەشی XVII
|Protocol relating to signature by the Serb-Croat-Slovene State
|
|}
 
== سەرکردە بەشداربوەکان: ==
 
*[[عیسمەت ئینۆنو|عیسمەت ئینۆنۆ]] (دەوڵەتی تورکیا)
*[[لۆرد کورزون]] (بەریتانیا)
* ئەلیفتهیرۆس [[ڤێنیزێلۆس]] (یۆنان)
 
چاودێر:
 
* جۆزەف گروو، نوێنەری ئەمریکا لە سویسرا
 
== سەرچاوەکان ==