شارستانی قوروە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
شائەمراز
No edit summary
ھێڵی ١:
{{زانیاریدانی نیشتنگە
| ناوی فەرمی = قوروھقوروە
| ناوی خۆماڵی =
| ناوەکانی دیکە =
ھێڵی ٣١:
| حیزبی سەرۆک =
| سەرناوی سەرۆک =
| ناوی شارەوان = رھڕەزا زاحەسەن حھ سھ ن بھ یگیبەیگی
| سەرجەمی ڕووبەر کم٢ =٣٢٣٢
| بەرزایی م = ١٩١٥
ھێڵی ٤٦:
}}
 
'''شارستانی قوروە''' یان '''قەزای قوروە''' یەکێک لە شارستانەکانی [[پارێزگای کوردستان]]ە لھلە [[خۆرھەڵاتی کوردستان]] ناوەندەکەی شاری قوروەیە لھلە نێوان دوشاری [[ھەمەدان]] و [[سنھ دژ]سنە] دەکەوێتە ٨٧ کیلومتری [[خۆرھەڵات]] شار [[سنھسنە]] و٧٦کیلومتری [[خۆر نشین]] [[ھەمەدان]]. وھو موودای ھەتا تاران ٤٢٠ کیلومترھ.
 
== جوگرافیای ناوچەی قوروھقوروە ==
شارستانی قوروھقوروە بھبە روبھ ریروبەری ٣٢٣٠ کیلومتریکیلۆمەتری چوارگۆشھچوارگۆشە کەوتووتھکەوتووتە باشووری رۆژھەلاتیڕۆژھەلاتی ئوستانی (پارێزگای) کوردستان و ھاوسنوورە لە گەڕگەڵ پارێزگاکانی [[ھەمەدان]] لھلە رۆژھەلاتڕۆژھەلات و [[کرماشان]] لھلە باشوور. وقەزاکانیو قەزاکانی [[بیجار]] لھلە باکوور و [[دێولان]] لھلە ڕۆژاوا.
ئەم شارستانە
پێک ھاتووھھاتووە لەچووارلەچوار بەخش (ناحیھناحیە) ی ناوەندی/تەرواڵ (سرێش ئاوا)/دڵوەران (دڵبەران)/ [[چەرداوڕی]] (دزە).
 
ناوەندی شارستان شاری قوروھقوروە. لھ٨٧لە ٨٧ کیلومتری سنھسنە و٧٩کیلومتریو٧٩ کیلۆمەتری ھەمەدان. ٩٠کیلومتری٩٠کیلۆمەتری بیجارو٨٦بیجاڕو٨٦ کیلومتریکیلۆمەتری سونقوڕ کولیایی و٣٢کیلومتریو٣٢کیلۆمەتری دێولان دایە.
 
ئەم ناوچەیە زیاتر دەشتە وتەختاییو تەختایی و لای باشووری زنجیرە چیاکانی بەۆر وپەریشانە وبەرزترین لووتکەکانێ بریتین لە [[بەۆر]] بە بەرزایی ٣٢٥٠ مترمەتر لە ئاستی زەریاوەوە. [[پەریشان]] ٣١٦٢ مترمەتر وەو [[دەروازە]] ٣١٦٨ مترمەتر کە نۆ مانگ لە ساڵ بەفر لوتکەیان دادەپۆشێ.
 
ھەندێک لھلە چیاکانی تر ناویان بھبەم م جۆرھ یھجۆرەیە:
 
قھ ڵوەزقەڵوەز /خەفارخان /شووانھشووانە کەچەلکەچەڵ /سیناوەن /خرسەرێ /ھەفت سووارانسواران / کۆلەوا /پەنجەلی /باش /لووجاڕ /کووچک چەرمێگ /براێم عەتار /کێوەرەش /بێ خەیرھخەیرە / شانەوەرھشانەوەرە /
 
[[دەشت]]ەکان یان ھامارەکان بھبە جۆرەی خوارھ وەنخوارەوەن:
 
دەشتی چەرداوڕی.
ھێڵی ٦٧:
دەشتی گەز گەز.
 
دەشتی قوروھقوروە یان جنیان.
 
دەشتی گەنجی.
 
کھکە بھبەرزایی رزایی ھھ موویانھەموویان لە ئا ستی زەریاوھزەریاوە زیاتر لھلە ١٨٠٠ مترھمترە ھەر بەو ھۆیەش زستانی ساردە و ھاوینان فێنک.
رێژەی بارانبارین لەم ناوچەیھناوچەیە دەگاتھدەگاتە ٣٨٠ میلیمتر لھلە ساڵ کەزیاتربەشێوازی بەفر لھلە وەرزی زستان وباران لھلە وەرزی پاییز و بەھارھبەھارە.
 
ئاوەکانی ئەم شارستانھشارستانە لھلە باشوور بەرەو باکوور دھ ڕواتدەڕوات
 
چۆمەکانی بریتین لە (چەم شوور) /(کوچکەرھکوچکە شھڕەشە) (تەڕوال) کەلە باکوورشارتانەوەباکوور شارتانەوە دەچنە دەر و دەرژنھدەرژنە [[سپی ڕوو]] و زەریای [[کاسپین]] (خەزەر)
 
== مێژووی ناوچھناوچە ==
لھلە سھسەردەمی ردھ می دھ ۆلھ تانیدەوڵەتانی [[ئاسوور]] و [[مەد]] (ماد) بھ مبەم مەلبەندھمەلبەندە [[کیشا سوو]] گوتویانھگوتویانە کھکە ھێشتا شوێنەواری مێژویەکانی لھلە گوندی [[قەسڵان]] و باقی شوێنەکان ناوچەکھناوچەکە دیارھدیارە.
 
پاش ھێرشی عەرەب بوتھبوتە بەشێک لھلە جباڵجبال.
 
لھ ڕابردوودا بەو ناوچە ودوروو پشتی گوتوویانھ [[ئھ لی شوکور]] کھ لھ سھ ردھ می (کڵۆڵ بھ یگی ئھ ردھ لان) لھ ساڵی ٦٢٩ کۆچی ھھ یڤی بووتھ بەشێک لھ [[ئیمارھ تی ئەردەڵان]] کھ بھ و ناوچەیھ گوتویانھ [[ئەسپەندئاوا]].