ویکیپیدیا

قاسم سولەیمانی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
←‏مردن: نوێکردنەوە
چاکسازیی ڕێنووس+چاکسازی+سەرچاوە
ھێڵی ٨٠:
}}
 
'''قاسم سولێمانی''' ({{بە فارسی|قاسم سلیمانی}}؛ لەدایکبووی ١١ی ئازاری ١٩٥٧، [[پارێزگای کرمان]]، [[ئێران]] – مردووی ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠، [[بەغدا]]) کەسایەتییەکی سەربازی ئێرانی و فەرماندەی فەیلەقیھێزی قودسی سوپای[[سپای پاسدارانی شۆڕشی ئیسلامی|سپای پاسدارانی کۆماری ئیسلامیی ئێران]] بوو کە ھێزێکی تایبەتە بۆ کارووباریکاروباری شەڕ لەدەرەوەی ئێران. سلێمانی لەلایەن دۆستەکانییەوە بە حاجی قاسم بانگدەکرێت،بانگ دەکرێت،<ref>{{cite web|url=http://en.abna24.com/cultural/archive/2015/03/10/675792/story.html|title=Qassem Suleimani not Just a Commander! – Taking a Closer Look at Religious Character of Iranian General|date=10 March 2015|publisher=|accessdate=14 July 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20171010074253/http://en.abna24.com/cultural/archive/2015/03/10/675792/story.html|archive-date=١٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧|dead-url=yes}}</ref> بەڵام بڕێک جار لەلایەن نەیارانی و بەتایبەت لەوڵاتانیلە وڵاتانی ڕۆژاوا بە سێبەریفەرماندە سێبەر فەرماندەکەناو بانگدەکرێتبراوە.<ref>{{cite web|url=http://www.newyorker.com/magazine/2013/09/30/the-shadow-commander|title=The Shadow Commander|author=Dexter Filkins|date=30 September 2013|work=The New Yorker|accessdate=31 March 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theatlantic.com/international/archive/2014/10/irans-shadow-commander-steps-into-the-limelight/381558/|title=Iran's 'Shadow Commander' Steps Into the Light|author=Joanna Paraszczuk|date=16 October 2014|work=The Atlantic|accessdate=31 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20171010074750/https://www.theatlantic.com/international/archive/2014/10/irans-shadow-commander-steps-into-the-limelight/381558/|archive-date=١٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://businessweekme.com/Bloomberg/newsmid/190/newsid/272|title=Iran's Shadow Commander|author=Kambiz Foroohar|publisher=|accessdate=31 March 2015|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402142339/http://businessweekme.com/Bloomberg/newsmid/190/newsid/272|archivedate= ٢ی نیسانی ٢٠١٥}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.realclearworld.com/2013/09/23/syrias_iranian_shadow_commander_151825.html|title=RealClearWorld - Syria's Iranian Shadow Commander|publisher=|accessdate=31 March 2015|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924085158/http://www.realclearworld.com/2013/09/23/syrias_iranian_shadow_commander_151825.html|archivedate=٢٤ی ئەیلوولی ٢٠١٥}}</ref><ref>{{cite web|url=http://observers.france24.com/content/20150306-iran-shadow-commander-suleimani-iraq|title=Iran’s 'shadow commander' steps into the spotlight|work=The Observers|accessdate=31 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150708062520/http://observers.france24.com/content/20150306-iran-shadow-commander-suleimani-iraq|archive-date= ٨ی تەممووزی ٢٠١٥|dead-url=yes}}</ref> قاسم سولەیمانی بەکەسایەتییەکی دیار دادەنرێت لەناو شەڕەکانی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست، لە ساڵانی ٢٠١٤–٢٠١٥ لە عێراق ڕۆڵی ھەبووە لە شەڕی دژ بە [[داعش]] و ڕێبەریکردنی ھێزە شیعەییەکان.<ref>{{cite web|url=http://www.dailystar.com.lb/News/Middle-East/2015/Mar-05/289654-from-the-east-iran-backed-force-advances-on-tikrit.ashx|title=From the east, Iran-backed force advances on Tikrit|work=The Daily Star |accessdate=31 March 2015}}</ref> لە ساڵی ٢٠٠٧ەوە کەوتە بەر تەحریمەکانی ئەمریکا و ناوی چووە لیستی تیرۆرەوە.<ref>{{Cite news|url=http://unscr.com/files/2007/01747.pdf|title=Resolution 1747 (2007): Adopted by the Security Council at its 5647th meeting on 24 March 2007|last=|first=|date=|work=|access-date=|via=}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://2001-2009.state.gov/r/pa/prs/ps/2007/oct/94193.htm|title=US Department of State: Designation of Iranian Entities and Individuals for Proliferation Activities and Support for Terrorism|last=|first=|date=|work=|access-date=|via=}}</ref>
 
== مردن ==
[[پەڕگە:Abu_Mahdi_al-Muhandes_%26_Qasem_Soleimani01.jpg|وێنۆک|250px|قاسم سولەیمانی (چەپ) لەگەڵ [[ئەبوو مەھدی موھەندیس]] (ڕاست) لە ڕێوڕەسمی یادکردنەوەی باوکی سولەیمانی لە موسەڵڵا، تاران لە ٢٠١٧]]
سولەیمانی لە ٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ نزیک ١ی بەیانی بە کاتی خۆجێیی (٢٢:٠٠ی کگھ لە ٢ی کانوونی دووەم)<ref>{{cite web|url=https://www.theatlantic.com/international/archive/2020/01/qassem-soleimani-death-missed/604396/|work=[[The Atlantic]]|title=Qassem Soleimani Haunted the Arab World|date=3 January 2020|accessdate=3 January 2020|authorlink=Kim Ghattas|last1=Ghattas|first1=Kim|archive-url=https://web.archive.org/web/20200103215246/https://www.theatlantic.com/international/archive/2020/01/qassem-soleimani-death-missed/604396/|archive-date=3 January 2020|url-status=live}}</ref>، دوای لێدانی قافڵەکەی لەڕێگەی مووشەکەکانی فڕۆکە بێ فڕۆکەوانەکانی ئەمریکا لەنزیک [[فڕۆکەخانەی نێونەتەوەییی بەغدا]]<nowiki/>دا کوژرا.<ref name=NEWSWEEK01-02-2020>{{Cite web|url=https://www.newsweek.com/iraq-militia-official-killed-us-iran-tensions-1480181|title=Iraq Militia Officials, Iran's Quds Force Head Killed in U.S. Drone Strike|website=[[Newsweek]]|author1=Tom O'Connor|author2=James Laporta|access-date=2 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200103030530/https://www.newsweek.com/iraq-militia-official-killed-us-iran-tensions-1480181|archive-date=3 January 2020|url-status=live}}</ref> تازە فڕۆکەکەی بەجێ ھێشتبوو، کە لە [[لوبنان]] یان [[سووریا]]وە گەیشتبووە عێراق.<ref>{{Cite web|url=https://apnews.com/5597ff0f046a67805cc233d5933a53ed?utm_medium=AP&utm_campaign=SocialFlow&utm_source=Twitter|title=US kills Iran's most powerful general in Baghdad airstrike|website=AP News|access-date=3 January 2020}}</ref> لەڕێگەی ئەنگوستیلەیەک کە لە پەنجەی کردبوو، و پشتڕاستکردنەوەی دی ئێن ئەیی ھێشتا ھەڵپەسێردراو لاشەکەی ناسرایەوە.<ref>{{Cite web|url=https://www.npr.org/2020/01/02/793208096/iraqi-tv-says-top-iranian-military-leader-killed-in-rocket-strikes-on-iraqi-airp?|title=Iraqi TV Says Top Iranian Military Leader Killed In Rocket Strikes on Iraqi Airport|website=[[NPR]]|date=2 January 2020|access-date=2 January 2020|author=Barbara Campbell|archive-url=https://web.archive.org/web/20200103025649/https://www.npr.org/2020/01/02/793208096/iraqi-tv-says-top-iranian-military-leader-killed-in-rocket-strikes-on-iraqi-airp|archive-date=3 January 2020|url-status=live}}</ref> ھەروەھا چوار ئەندامی [[حەشدی شەعبی]]، لەنێوانیاندا [[ئەبوو مەھدی موھەندیس]]، فەرماندەی سەربازیی عێراقی-ئێرانی کە سەرکرادایەتیی حەشدی شەعبی کردبوو کوژرا.<ref name=NYT>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/01/02/world/middleeast/qassem-soleimani-iraq-iran-attack.html|title=Trump Orders Strike Killing Top Iranian General Qassim Suleimani in Baghdad|work=[[The New York Times]]|date=3 January 2020|access-date=3 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200103022034/https://www.nytimes.com/2020/01/02/world/middleeast/qassem-soleimani-iraq-iran-attack.html|archive-date=3 January 2020|url-status=live}}</ref>
 
ھێرشە ئاسمانییەکە دوای ھێرشەکانی سەر کونسوڵخانەی ئەمریکا لە عێراق بە پشتگیریکەری [[کەتائیبی حیزبوڵڵا|چەکداری شیعە عێراقی]]ی ئێرانی و [[ھێرشی ٢٠١٩ی بنکەی ئاسمانیی کەیوان]] ھات.<ref>{{cite web | url=https://www.cnbc.com/2020/01/03/top-iranian-general-qassim-soleimani-killed-in-us-airstrike-in-baghdad-pentagon.html | title=Top Iranian general killed in US airstrike in Baghdad, Pentagon confirms | publisher=CNBC | date=2 January 2020 | accessdate=3 January 2020 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200103032150/https://www.cnbc.com/2020/01/03/top-iranian-general-qassim-soleimani-killed-in-us-airstrike-in-baghdad-pentagon.html | archive-date=3 January 2020 | url-status=live}}</ref> بەپێی ڕاپۆرتی ''[[نیویۆرک تایمز]]''، "Trump tried to keep the focus on Iranian influence in Baghdad".<ref name="Trump Warns">{{cite web |last1=Crowley |first1=Michael |last2=Wong |first2=Edward |title=Trump Warns Iran as Risk of Wider Armed Conflict Grows |url=https://www.nytimes.com/2019/12/31/us/politics/trump-iran-baghdad-embassy.html |website=nytimes |accessdate=31 December 2019}}</ref>
 
[[وەزارەتی بەرگریی ئەمریکا]] بەیانێکی بڵاوکردەوە کە وتی "لێدانەکەی ئەمریکا بە ڕابەرایەتیکردنی [[دۆناڵد ترامپ|سەرۆک]] جێبەجێ کرابوو" و دووپاتیشی کردەوە کە سولەیمانی پیلانی زۆری دانابوو تا ھێرش بکاتە سەر سیاسەتمەدارە ئەمریکییەکان و کارمەندانی سەربازی،سەربازی و لە وەڵامدانەوە بۆ ھێرشە ئاسمانییەکەی ئەمریکا لە عێراق و سووریا لە ٢٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩، ھێرشەکانیان بۆ سەر باڵیۆزخانەی ئەمریکی لە بەغدادبەغدا پەسەند کرد، وکرد. لێدانەکە مانای ئەوە بوو تا ھێرشەکانی داھاتوو تەگەرە تێ بخات.<ref>{{cite web | url=https://www.defense.gov/Newsroom/Releases/Release/Article/2049534/statement-by-the-department-of-defense/ | title=Statement by the Department of Defense | publisher=[[United States Department of Defense]] | date=2 January 2020 | accessdate=3 January 2020 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200103031549/https://www.defense.gov/Newsroom/Releases/Release/Article/2049534/statement-by-the-department-of-defense/ | archive-date=3 January 2020 | url-status=live}}</ref><ref>{{cite web | url=https://www.theguardian.com/world/2020/jan/03/baghdad-airport-iraq-attack-deaths-iran-us-tensions | title=Iran general Qassem Suleimani killed in Baghdad drone strike ordered by Trump | publisher=The Guardian | date=3 January 2020 | accessdate=3 January 2020 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200103013024/https://www.theguardian.com/world/2020/jan/03/baghdad-airport-iraq-attack-deaths-iran-us-tensions | archive-date=3 January 2020 | url-status=live}}</ref>
 
بەپێی [[ئانیس کالامار]]، بڕیاردەری تایبەتی شانشینی یەکگرتوو لەسەر کوشتنی نایاسایی، "کوشتنە بە ئامانجکراوەکەی قاسم سولەیمانی و ئەبوو مەھدی موھەندیس بە ئەگەری زۆر یاسای نێونەتەوەیی پێشێل دەکات [لەنێویشیاندا] یاسای مافی مرۆڤ". وەزیری دەرەوەی ڕووسی [[سێرگی لاڤرۆگ]]، [[میدیا بێنجامین]] (دامەزرێنەری کۆدپینک کە گروپێکی داکۆکیی دژە جەنگە) و ھیلاری مان لیڤرێت (ڕاوێژکارێکی مەترسیی سیاسی و بەڕێوەبەری پێشووی کاروباری ئێران لە ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوەییی کۆشکی سپی) کوشتنەکەی سولەیمانییان "بەئاشکرا نایاسایی" ناو لێ نا.<ref name="Was Trump's">{{cite web |last1=Roberts |first1=William |title=Was Trump's order to assassinate Iran's Qassem Soleimani legal? |url=https://www.aljazeera.com/news/2020/01/trump-order-assassinate-iran-qassem-soleimani-legal-200103212119366.html |website=aljazeera |accessdate=3 January 2020}}</ref><ref name="Russia Says">{{cite web |last1=Rapoza |first1=Kenneth |title=Russia Says Iran General’s Killing ‘Illegal’ |url=https://www.forbes.com/sites/kenrapoza/2020/01/03/russia-says-iran-generals-killing-illegal/#436536b0ba63 |website=Forbes |accessdate=3 January 2020}}</ref>
 
لەدوای ئەم [[ئیسمایل قائانی]] بە فەرماندەی حەشدیھێزی شەعبیقودس دانرا.<ref name=":1">{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-01-03/soleimani-s-deputy-esmail-ghaani-named-iran-s-quds-force-chief?srnd=markets-vp|title=Soleimani’s Deputy Esmail Ghaani Named Iran’s Quds Force Chief|date=3 January 2020|work=Bloomberg|accessdate=3 January 2020}}</ref>
 
== پێشانگا ==
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/قاسم_سولەیمانی»